[Ekonomi Bakanligi] eTurkiye'nin Dunyadaki Ekonomik Konumu

Day 2,209, 05:40 • Published in Turkey Turkey • by National Bank of Turkey






Pek Muhterem eTR Halki, Aziz Milletim,

Merak etmeyin stankovic alexa tarafindan hacklenmedim xdxd. Uzun bir aradan sonra tekrar eTR Ekonomi Bakani olarak karsinizdayim. Kabinesine benim haberim olmadan ismimi ekleyen ve bana donem boyunca haber bile vermeyen baskanlari saymazsak bu 9. donemim oluyor. Tanimayanlar icin gercek yasamda ABD'de ekonomi doktorasi yapiyorum, sinif acip ekonomi dersi veriyorum vs. vs.. Kisacasi ekonomi uzmanlik alanim.

Farkettiginiz uzere bu donem gecmisteki donemlerin aksine resmi ve teknik bir dil kullanmak yerine daha samimi ve anlasilir bir dil kullanmayi deneyecegim. Bunun bir sebebi teknik dil kullaninca oyuncularin %90'inin konusulanlara Fransiz kalmasi; diger bir sebebiyse fazla resmi konusunca insanlarin kendini gercek yasamdaki bir mecliste ekonomi politikasi tartisiyor gibi hissedip, makalelerin yorum kismini siyaset meydani kavgalarina cevirmesi. Eninde sonunda bir oyun oynuyoruz, fazla heyecan yapmaya gerek yok. Onemli olan ulkeyi bir butun olarak zafere tasiyacak stratejileri kesfedip uygulamak.

Bu donem aklimdan gecen program su sekilde:

1) eTurkiye'nin dunyadaki ekonomik konumunu tarihsel surec icinde anlamak
2) Toplanmasi gereken optimal vergi miktarinin ve rezerv miktarinin tayini
3) Optimal vergi oranlarinin belirlenmesi ve uygulamaya gecirilmesi
4) Devlet harcamalarinin nasil yapilacagina dair metodolojinin gozden gecirilmesi (Butce ve Merkez Bankasi mevzusu)

Bugun 1. konu olan eTR'nin dunyadaki ekonomik konumunu inceleyecegiz.

Iyi okumalar,
Kemal Ergenekon
eTR Ekonomi Bakani


Dunyadaki vergi gelirlerinin zaman icindeki dagilimi

Turkiye'nin vergi gelirinin yeterli ya da yetersiz oldugunu tartismadan evvel, oyundaki diger ulkelerin gelirlerinin ne kadar oldugunu bilmek lazim. Yakin zamandaki vergi sistemi degisiklikleri de goz onune alindiginda buna sadece bugun icin degil, daha uzun bir zaman dilimi icinde bakmak lazim.

Bu analiz icin kendi veri toplama sistemimi kurdum. Elimde 3 Mart 2013'ten bugune oyundaki guclu ulkeler icin saatlik olarak hazinedeki para miktari verisi var. Veriler otomatik olarak bir server uzerinde calistirilan PHP algoritmasiyla toplaniyor, ve herhangi bir API kullanilmiyor. Yani direkt olarak ulkenin ekonomi sayfasindaki hazinedeki para miktarini kaydediyorum. Daha sonra bu verileri alip bir istatistik programinda MPP harcamalari, donationlar vs gibi degisikliklerin etkisini yok etmek icin temizliyorum.

Asagida gorecek oldugunuz ilk tablo 1 Agustos 2013 tarihinden 5 Aralik 2013 tarihine kadar olan donemi kapsiyor. Her ulke ayri bir renkle temsil ediliyor. Bir ulkenin alaninin genisligi, o ulkenin dunyadaki toplam vergi gelirinin yuzde kacini topladigini gosteriyor. Yani o ulke o sirada dunya geneline gore daha cok vergi topluyorsa, orada daha buyuk yer kapliyor.



(Resimlere tiklayarak buyuk halde gorebilirsiniz)

Sirbistan, Polonya ve ABD gibi guclu ulkelerin alanlarina baktiginizda dedigimi daha iyi anlayacaksiniz. eTurkiye'nin dunyanin vergi gelirindeki payini ve zaman icinde nasil gelistigini bu grafikte rahatlikla gorebilirsiniz. Ulkenin yuksek nufus sebebiyle yuksek bir geliri var, ama dunya siralamasina baktiginizda cok da super degil. Ilk 10'a girme sinirinda bir asagi bir yukari oynuyor diyebiliriz.


Secilmis 5 ulkenin dunyadaki gelir paylarinin zaman icinde gelisimi

Bir onceki grafik tum guclu ulkeleri kapsadigi icin okumasi zor olabilir. Bu yuzden Sirbistan, Polonya, ABD, Yunanistan, ve tabii ki Turkiye'nin dunya geneline oranla vergi paylarininin bir grafigini yarattim.



Goreceginiz gibi 3 buyuklerle karsilastirildiginda gulunc derecede dusuk bir vergi gelirine sahibiz. Turkiye'ye yakin sayilabilecek olan Yunanistan da uzun suredir eTR'den cok daha fazla vergi topluyor. Dikkat ederseniz diger ulkelerin inanilmaz fark attiklari donem Work Tax'in oyuna eklendigi donem. eTR kosa kosa bu orani %1'e indirirken, diger ulkeler bu vergi turunu kullanip inanilmaz vergi gelirleri topladilar. Bu vergi gelirleriyle bol bol CO acip savas kazandilar.

Ozellikle Yunanistan'a bakarsaniz Work Tax gelmeden evvel vergi gelirleri eTR'ninkine cok yakin. ama daha sonra uzun bir sure icin eTR'nin iki katinin uzerinde vergi geliri toplamislar. Bugune geldigimizde bu fark azaliyor; bizden sadece(!) %50 daha fazla vergi topluyorlar

Sirbistana baktigimizda yakin zamanda kolonilerini kaybetmelerine ragmen eTR'nin 3 kati vergi topladiklarini goruyoruz. Yakin zamanda savastan cikmis ve kolonilerini kaybetmis Polonya ve ABD bugun eTR'nin 2 kati vergi topluyor. 3 buyuklerin en kotu zamanlarini yasadigi bugunlerde bile aradaki gelir farki dudak ucuklatici derecede yuksek.


5 Aralik 2013 vergi gelirlerine gore guclu ulkelerin siralamasi ve dunya toplaminda vergi paylari

Analizi bitirmeden evvel son olarak dun (5 Aralik 2013) toplanan vergi gelirlerine gore ulkelerin siralamalarini ve dunya genelindeki vergi toplamina gore yuzdelerini inceleyecegiz.



Su anda eTR dunya siralamasinda 8. olarak gozukuyor. Fakat buna bakip sevinmeden evvel su anda isgal altinda olan buyuk ulkelerin bu sonuca sebep oldugunu goz onunde bulundurmak gerekiyor. Bulgaristan, Makedonya, Brezilya, Rusya, Hirvatistan vs gibi guclu ulkeler kendi topraklarini isgal altindan kurtarip vergi oranlarini tekrar yukselttikleri zaman bu tablo yine degisecek, ve herhangi bir vergi reformu yapilmadigi takdirde eTR ilk 10'dan asagiya dusecek.


Kapanis

Burada eTR'nin vergi gelirinin yuksek ya da dusuk oldugu konusunda sahsi dusuncemi dile getirmeyecegim. Sayilar ortada ve elinizin altinda. Halk, meclis ve hukumet olarak karari siz vereceksiniz. Makalenin yorum kisminda dusuncelerinizi bizimle paylasabilirsiniz. Lutfen sivri bir dil kullanmadan, diger insanlari rencide etmeden tartismaya calisin.

Bir sonraki makalede gorusmek uzere,
Kemal Ergenekon