Join the new world

ΟΜΙΛΕΙΤΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ



Η προεκλογική εκστρατεία μας έδωσε την ευκαιρία να δούμε πάρα πολλά κείμενα στα οποία ο αριθμός των ορθογραφικών λαθών ήταν μεγαλύτερος από τον αριθμό των λέξεων. Επίσης, συχνά βλέπουμε κείμενα τα οποία είναι πραγματικά αδύνατο να διαβαστούν λόγω σωρείας συντακτικών και γραμματικών λαθών.

Πολλοί από εμάς έχουν κάνει εκκλήσεις στους αρθρογράφους για έναν, τυπικό έστω, ορθογραφικό έλεγχο στα κείμενά τους, συνήθως χωρίς αποτέλεσμα. Αρκετές φορές βέβαια ο έλεγχος δεν είναι αρκετός καθώς το εκπαιδευτικό μας σύστημα αφήνει τους νέους με τραγικά γλωσσικά κενά.

Πήρα λοιπόν την απόφαση να ξεκινήσω μια σειρά άρθρων με σκοπό την ανάλυση και την κατανόηση των ορθογραφικών κανόνων της γλώσσας μας με απώτερο σκοπό την ορθογραφική, γραμματική και συντακτική βελτίωση των άρθρων που δημοσιεύονται στο erep.

Θα ήθελα να σημειώσω οτι δεν είμαι φιλόλογος ούτε και τόσο καλός χειριστής της Ελληνικής οπότε να περιμένετε αρκετά λάθη και από μένα. Θα το εκτιμούσα πάρα πολύ εάν κάποιος οι κάποιοι με καλύτερη γνώση της Ελληνικής θα ήθελαν να με βοηθήσουν στο έργο μου.

Ας αρχίσουμε λοιπόν...

1. ΠΑΡΕΛΚΥΣΤΙΚΟΤΗΤΑ

Ποια είναι η σωστή χρήση της λέξης;

1. Έπρεπε να ετοιμάσω τον φάκελο του κ. Νικολάου. Είχα προγραμματίσει να το κάνω την προηγούμενη Πέμπτη, άλλα, ενώ κάθισα να τον ετοιμάσω, άλλαξα γνώμη και αποφάσισα να αφήσω την δουλειά αυτή για την Δευτέρα το πρωί. Την Δευτέρα όμως αισθάνθηκα ότι η δουλειά που χρειάζεται ο φάκελος αυτός είναι δύσκολη και θα ήταν καλύτερο να την αφήσω για την Τρίτη το απόγευμα. Την Τρίτη δίστασα και πάλι να ξεκινήσω. Σήμερα είναι Παρασκευή και πρέπει να παραδώσω τον φάκελο ολοκληρωμένο μέχρι τις 16:00 και δουλεύω σαν τρελός να τον ετοιμάσω. Πάντα αναβάλλω για αύριο αυτό που μπορώ να κάνω σήμερα. Με χαρακτηρίζει η παρελκυστικότητα.

2. Αποφάσισα να αγοράσω ένα καινούργιο φορτηγάκι. Έκανα λοιπόν 'έρευνα αγοράς και κατέληξα σε δυο μοντέλα τα οποία είχαν λίγο πολύ την ίδια τιμή και χαρακτηριστικά. Έσπασα το κεφάλι μου για να αποφασίσω ποιο να αγοράσω όμως τελικά αποφάσισα να αγοράσω το Ford το οποίο υπερτερούσε σε ωφέλιμο φορτίο, είχε δηλαδή μεγαλύτερη παρελκυστικότητα.

3. Ο Πέτρος πάντα έρχεται στο γραφείο με το χαμόγελο στα χείλη. Λέει πάντα σε όλους μας καλημέρα και είναι πολύ πρόθυμος να μας βοηθήσει. Κοιτάει τη δουλειά του και δεν κουτσομπολεύει. Δεν θα τον ακούσεις ποτέ να κάνει ειρωνικά σχόλια και έχει μια καλή κουβέντα να πει για όλους μας.. Θα έπρεπε να είναι ο πιο συμπαθής συνάδελφος αλλά κανείς μας δεν τον συμπαθεί, παρά το γεγονός ότι δεν εμφανίζει κανένα αρνητικό χαρακτηριστικό. Είναι απλά ένας άνθρωπος εκ φύσεως παρελκυστικός , δηλαδή αχώνευτος.




2. ΠΟΥ ΠΗΓΕ ΤΟ -λ;

Τα ρήματα σε -λω πρέπει κάτι να μας έχουν κάνει εμάς τους Έλληνες. Για να τα τιμωρήσουμε, τα 'σκοτώνουμε' συχνά πυκνά βάζοντάς τους όσα λάμδα μας κάνει κέφι. Υπάρχει όμως κάποιος συγκεκριμένος κάνονας;

Για αρχή μερικά ρήματα:

Αμφιβάλλω, Προσβάλλω, Αναβάλλω, Αποβάλλω, Περιβάλλω, Σφάλλω, Αναγγέλλω, Συστέλλω, Περιστέλλω.

Όπως βλέπουμε ο ενεστώτας έχει πάντα 2 λάμδα. Από εκεί και πέρα όμως ξεκινάει το χάος.

Ο γραμματικός κανόνας μας λέει ότι οι εξακολουθητικοί χρόνοι (δηλαδή οι χρόνοι με διάρκεια) όπως ο ενεστώτας, ο παρατατικός και ο εξακολουθητικός μέλλοντας διατηρούν το -λλ ενώ οι στιγμιαίοι (αόριστος, παρακείμενος κτλ) σχηματίζονται με -λ .

Ας πάρουμε λοιπόν μερικά παραδείγματα.

-Οι στρατιώτες βάλλουν κατά των εχθρικών θέσεων (συνεχώς).

-'Έβαλε με το περίστροφο του' (αόριστος, εννοούμε ότι στιγμιαία έριξε 1-2 σφαίρες)

ομως

-'Οχυρώθηκε στο σπίτι του και έβαλλε κατά των αστυνομικών που τον πολιορκούσαν' (παρατατικός, η πράξη είχε διάρκεια, όσο διαρκούσε η πολιορκία αυτός πυροβολούσε εναντίον των αστυνομικών)

'Ο Ήλιος ανέτειλε' (αόριστος, στιγμιαία)

όμως

'Ο Ήλιος θα ανατέλλει κάθε πρωί.' (Εξακολουθητική πράξη)

'Ο Γιάννης προσβάλλει τους συμμαθητές του κάθε μέρα.'' (ενεστώτας)

όμως

'Χθες ο Γιάννης προσέβαλε τον Δημήτρη μπροστά στους συμμαθητές του.' (αόριστος)

'Έχει ήδη αναβάλει το ραντεβού μας δυο φορές και θα συνεχίσει να το αναβάλλει και στο μέλλον. Δεν θέλει να μας συναντήσει.'

'(Πληροφορίες από το Lexilogia.gr)

3. ΘΕΜΑΤΑ ΤΟΝΙΣΜΟΥ

Κάτι που πολλοί από εμάς δεν ξέρουμε (η καλύτερα το μάθαμε στην β' δημοτικού και το ξεχάσαμε) είναι ότι στην γλώσσα μας υπάρχουν λέξεις που παίρνουν δυο τόνους. Ποιες όμως είναι αυτές;

Τονίζουμε διπλά τις λέξεις που αρχικά φέρουν τόνο στην προπαραλήγουσα και ακολουθούνται από μονοσύλλαβη κτητική αντωνυμία (μου,σου,του, μας, τους).

Για παράδειγμα:

Να φέρουμε και τον ξάδελφό μας.

Κοιτάει μόνο την ευχαρίστησή του.

'Άφησέ τους μερικά χρήματα.

Είναι ο άνθρωπός μου

Η σύλληψή τους ήταν επεισοδιακή.

(Πηγη: Γλώσσα Β' Δημοτικού 😛 )


BONUS ΥΛΙΚΟ...

Γιατί, στην πρώτη παράγραφο, έγραψα 'εκστρατεία' και οχι 'εξτρατεία'. Έχω κάτι εναντίον του 'ξ';

Όλα τα ρήματα σε -λω στον ενεστώτα γράφονται με 2 λάμδα χωρίς εξαιρέσεις. Σωστό η λάθος.


Ελπίζω το άρθρο να σας άρεσε. Βγάζω λοιπόν τώρα τον δίσκο και ρίξτε μέσα ο,τι έχετε ευχαρίστηση (votes, subs, κουμπιά, πετραδάκια κτλ)... 🙂