KOYNAKSA-THALATTA THALATTA!!!

Day 1,632, 13:33 • Published in Greece Greece • by tompola

Φίλες και φίλοι συμπαίκτες χαίρετε!
Επιστρέφω μετά από αρκετό καιρό στην ιστορική αρθρογραφία. Στο παρόν άρθρο θα αναφερθώ στην μάχη που έλαβε μέρος στα Κούναξα μεταξύ του Κύρου του Νεότερου, και του αδερφού του, αυτοκράτορα Αρταξέρξη Β’ (404-359). Παρότι αποτελεί έναν εμφύλιο μεταξύ περσικών δυνάμεων έχει μεγάλη σημασία για την ελληνική ιστορία καθώς πήρε μέρος μεγάλο ελληνικό στράτευμα ως μισθοφόροι. Την όλη πορεία, τη μάχη και την επιστροφή κατέγραψε ο ιστορικός Ξενοφώντας. Η περιγραφή θα είναι σύντομη και αποσκοπεί μόνο στο να λάβουν τις απαραίτητες γνώσεις αυτοί που δεν γνωρίζουν απολύτως τίποτα!

Δομή άρθρου
Η ομάδα Α θα περιλαμβάνει βασικές γνώσεις ενώ η ομάδα Β περεταίρω πληροφορίες

ΟΜΑΔΑ Α
1. Η μάχη διεξήχθη το 401 π.Χ. στα Κούναξα (αρκετά κοντά στη Βανυλώνα)
2. Ο Κύρος διέθετε: στο Περσικό άκρο 100.000 Ασιάτες στρατιώτες, 20 δρεπανηφόρα άρματα. Στο κέντρο 600 βαριά οπλισμένους ιππείς της φρουράς του. Στο ελληνικό άκρο 10.400 Έλληνες οπλίτες μισθοφόροι και 2500 πελταστές όλοι υπό τον στρατηγό Κλέαρχο. Επίσης κατά άλλους 1000 Παφλαγόνες ιππείς.
3. Ο Αρταξέρξης Β’ διέθετε: 400.000 πεζικάριους, 150-200 δρεπανηφόρα άρματα, και 6000 ιππείς ως σωματοφυλακή.
4. Η μάχη έγερνε προς νίκη υπέρ του Κύρου αλλά σκοτώθηκε μέσα στη συμπλοκή σβήνοντας οποιοδήποτε νόημα περεταίρω σύγκρουσης.
5. Οι Έλληνες χωρίς στρατηγό πλέον (ο Κλέαρχος έχει συλληφθεί) παίρνουν το μακρύ δρόμο προς τον Ελλήσποντο («θάλαττα θάλαττα!»).


ΟΜΑΔΑ Β
Το 401 π.Χ. ο Κύρος ο νεότερος εκστρατεύει εναντίον του αδερφού του Αρταξέρξη Β’ για να πάρει το θρόνο. Στο πλευρό του έχει 13.000 Έλληνες μισθοφόρους (λεγόμενοι Μύριοι) υπό την στρατηγία του Κλέαρχου. Εξ αυτών οι 10.400 είναι οπλίτες και οι 2500 πελταστές. (οι πελταστές είναι, με λίγα λόγια, ελαφρά οπλισμένοι στρατιώτες. Φέρουν πέλτη, και διάφορα επιθετικά όπλα όπως ακόντια και σφεντόνες) (για τους οπλίτες ακολουθήστε τον παρακάτω σύνδεσμο)
Αυτό το στράτευμα αποτέλεσε και το κύριο όπλο του, το πλεονέκτημά του έναντι του Μεγάλου Βασιλιά. Όπως είχαν δείξει καθαρά οι μάχες στο Μαραθώνα, τις Θερμοπύλες και τις Πλαταιές, οι Έλληνες οπλίτες διέθεταν υπέρτερη τεχνική και απαράμιλλο θάρρος. Το άλλο πλεονέκτημα που είχε ο Κύρος ήταν ο αιφνιδιασμός. Παρόλο που η Περσική αυτοκρατορία ήταν πανίσχυρη εντούτοις απαιτούνταν τρομακτικά μεγάλο χρονικό διάστημα για να συγκεντρωθεί ο στρατός, λόγω των μεγάλων αποστάσεων (ο στρατός φυσικά ήταν διασκορπισμένος σε όλη την Περσία για τυχόν επιθέσεις από εχθρούς).
Παρόλα αυτά όμως ο σατράπης Τισσαφέρνης προειδοποίησε έγκαιρα τον Αρταξέρξη κι έτσι ο βασιλιάς πρόλαβε να συγκεντρώσει ένα εξαιρετικά μεγάλο στρατό, πολλαπλάσιο του Κύρου. Το μόνο πλεονέκτημα που είχε πλέον ο Κύρος ήταν το μισθοφορικό στράτευμα των 13.000 Ελλήνων.

Η ΜΑΧΗ
Η μάχη δόθηκε στα Κούναξα, χωριό κοντά στη Βαβυλώνα.
Όταν ο Κύρος έδωσε το σύνθημα για επίθεση η ελληνική πλευρά του στρατεύματος ξεκίνησε τραγουδώντας πολεμικό παιάνα που συντόνιζε το βηματισμό και εκφόβιζε τους εχθρούς. Απ’ την πλευρά του Αρταξέρξη πρώτα ξεκίνησαν τα δρεπανηφόρα άρματα χωρίς θέτουν σε κίνδυνο το ελληνικό στράτευμα αλλά και ούτε τα ασιατικά στρατεύματα του Κύρου.
Οι Έλληνες προχώρησαν προς το περσικό και αιγυπτιακό ιππικό το οποίο υποχώρησε άτακτα. Οι Έλληνες το ακολούθησαν επί μία ώρα.

Τα υπόλοιπα θα τα αναφέρω εν συντομία. Ο Κύρος μην έχοντας πολλές επιλογές καθώς η αριστερή του πλευρά υπερφαλαγγίστηκε, επιτέθη με τη φρουρά του κατά του αδερφού του. Η φρουρά του Αρταξέρξη διαλύεται σχεδόν αμέσως αφού ο διοικητής των 6.000 φρουρών του Αρταξέρξη, Αρταγέρσης σκοτώνεται από τη σφοδρή επίθεση του Κύρου. Αμέσως μετά επιτίθεται κατά του ίδιου του Αρταξέρξη χωρίς να έχει ανασυντάξει το ιππικό του. Ο Κύρος κατάφερε να πληγώσει τον Αρταξέρξη, αλλά στη σφοδρή μάχη με τους βασιλικούς σωματοφύλακες σκοτώθηκε. Πλέον οι Έλληνες δεν είχαν λόγο να μάχονται, και ξεκίνησαν το μακρύ δρόμο της επιστροφής.

Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ
Χωρίς να έχουν ηττηθεί στο πεδίο της μάχης, οι Έλληνες αναζήτησαν τον δρόμο της επιστροφής. Ο Τισσαφέρνης όμως συνέλαβε με δόλο όλους τους στρατηγούς τους, μαζί και τον Κλέαρχο και τους σκότωσε. Έτσι, η διαφυγή μέσα από το περσικό έδαφος έγινε εφιαλτική. Ηγετικό ρόλο έλαβε ο Αθηναίος Ξενοφών, που γλίτωσε τη σύλληψη επειδή ήταν χαμηλόβαθμος αξιωματικός. Ύστερα από πολλές ταλαιπωρίες, οι μισθοφόροι βρήκαν τον τρόπο να φτάσουν στον Εύξεινο Πόντο, στο ύψος της Τραπεζούντας. Με το που αντίκρισαν τη θάλασσα αναφώνησαν «θάλαττα, θάλαττα»!!!


θάλαττα θάλαττα

Βιβλιογραφία
Δ.Ι. Κυρτάτας & Σ.Ι. Ράγκος «Η ελληνική αρχαιότητα»
Χέρμαν Μπένγκστον «Ιστορία της Αρχαίας Ελλάδος»
Βικιπαίδια http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%AC%CF%87%CE%B7_%CF%83%CF%84%CE%B1_%CE%9A%CE%BF%CF%8D%CE%BD%CE%B1%CE%BE%CE%B1

ΜΙΚΡΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΥΣ ΕΜΦΥΛΙΟΥΣ
Οι ιστορικοί μέχρι εκείνη τη στιγμή (Ηρόδοτος, Θουκυδίδης, Ξενοφώντας) αλλά και για χιλιάδες ακόμα χρόνια δεν μπορούσαν να εξηγήσουν τους εμφύλιους πολέμους.
Κάθε πόλεμος πρέπει να έχει δύο υποκείμενα. Τα συνηθέστερα υποκείμενα ήταν τα κράτη, αυτοκρατορίες, πόλεις-κράτη κ.λπ. καθώς και θρησκείες (ο πρώτος που γράφει ιστορία με υποκείμενα θρησκείες είναι ο Ευσέβιος Καισαρίας). Ιστορία με υποκείμενα κάποια πρόσωπα δεν θεωρείται ιστορία. Ο Πλούταρχος επομένως δεν θεωρείται ιστορικός αλλά βιογράφος.
Τη λύση έφερε (θέλουμε δεν θέλουμε) ο οικονομολόγος και ιστορικός φιλόσοφος Μαρξ με τη θεωρία του περί πολέμου των τάξεων.

Ευχαριστώ για την προσοχή σας
Παρακαλώ ψήφο και διάδοση. Η συνδρομή είναι φυσικά προαιρετική