Join the new world

Witam wszystkich czytelników mojego drugiego artykułu.

W związku z bardzo ciepłym przyjęciem poprzedniego numeru, zgodnie z zapowiedziami, praca jest kontynuowana.

Dzisiejszy numer będzie poświęcony kosztom produkcji, cenom rynkowym, zarówno tym teraźniejszym, jak i spodziewanym ich poziomem w przyszłości, oraz job market. Niestety ze względu na specyfikę tych zagadnień, nie obyło się bez przykładów liczbowych, co pewnie może niektórych zniechęcać. Lecz uznałem, iż właśnie te podstawowe kwestie powinny być znane każdemu managerowi firmy, tak by mógł w sposób zyskowny prowadzić swoje firmy.




Rynek towarów w eRepublik jest, według teorii ekonomii, doskonały. Wszyscy oferują produkty identyczne. Odbiorca jest w pełni poinformowany o charakterystyce produktu. Nie ma żadnych dodatkowych ukrytych kosztów, czy też kosztów transportu. Jedyne czego mu brakuje to stabilizacja i przewidywalność zmian warunków. Ilość wyprodukowanych towarów stale rośnie, gdyż wystarczy trochę gold by postawić kolejną firmę i zwiększyć możliwość wykonywania pracy jako manager. Na dodatek liczba odbiorców wcale nie rośnie, a wręcz poprzez zaspokajanie własnych potrzeb jak i odchodzenie od gry starszych graczy, maleje. Ten stan rzeczy w sposób oczywisty pogłębił się z ostatnimi zmianami administracji, czyli 2x większa produkcja w firmach raw i do 5x więcej w firmach produkcyjnych. Ponieważ obie zmiany nie zostały wprowadzone równocześnie, spowodowało to pewne rozchwianie rynku, który stopniowo wraca do stabilizacji. Oczywiście te zmiany spowodowały obniżenie cen, co powoduje obniżenie zarobku właścicieli firm, szczególnie tych posiadających zapasy, więc w konsekwencji obniżają się też pensje. Już przed zmianami rynek charakteryzował się przesyceniem i producenci stopniowo schodzili ze swojej marży, byle tylko sprzedać swoje produkty. W momencie zmian, produkcja będąc zwielokrotniona stworzyła chwilowe możliwości ładnego zarobku na dużo większą skale i wielu producentów zaczęło masową produkcje broni q5. To spotęgowało efekt lawinowego spadku cen i w konsekwencji masowe zwolnienia. Zresztą jedną z technik produkcyjnych jest wystawianie najlepszej oferty by chwilę po zapracowaniu przez nowo zatrudnionego, go zwolnić. Tak więc przy odpowiednio dużych zasobach finansowych, można wyprodukować w jednej firmie olbrzymie ilości produktów i tymi produktami zalać rynek. Jednak czy to jest najlepszy sposób na zarobek? Wtedy koszt pracownika i surowców był stosunkowo wysoki i jeśli ktoś wyprodukował bardzo dużo towaru i go nie sprzedał na czas, mógł stracić olbrzymie pieniądze na tej transakcji.


^ duże cycki do votowania

Czyli jak doić kasę z firmy:
Możliwości zarobku należy upatrywać w obniżaniu kosztów produkcji. Jeśli uda nam się taniej wyprodukować niż konkurencja to zarobimy od nich więcej, albo będziemy jeszcze zarabiać, kiedy oni będą ponosić straty. Niestety z powodu praktycznie darmowej siły roboczej w postaci „work as manager” ciężko jest zatrudniać kogokolwiek i mieć niższe koszty produkcji niż konkurencja, która będzie pracowała jako manager w swoich firmach. Dlatego wojna cenowa nigdy nie będzie korzystna dla producentów a jedynie odbiorcy na tym skorzystają. Jednak jeśli będziemy jedynie pracować jako manager w firmach, nie zatrudniając nikogo, to osiągniemy stabilny dochód bez ponoszenia kosztów bieżących, jedynie koszt inwestycyjny, czyli gold na firmę i waluta na ziemie pod nią. Taki wydatek to obecnie dla firmy raw około 18-24g (w zależności jakiej waluty użyjemy). Jednak przy obecnej produkcji i cenach, mając średnio 600 produktywności (skill 10-11 bez friends) zarabiamy około 0.25g dziennie. Tak więc firma przez pierwsze 3 miesiące będzie się nam spłacała, dopiero potem możemy liczyć na zysk na czysto, nie wspominając o wykorzystaniu limitu health na dany dzień przez ten czas.




Alternatywą dla takiego rozwiązania, jest zatrudnianie pracowników. Jednak jakich pracowników należy zatrudnić? Z jaką pensją? Jak sprawdzić co się opłaca? To są kluczowe pytania, które zdecydują o tym, czy warto jest kogoś zatrudniać, czy też nie.
Na początek proponuje zobaczyć listę swoich pracowników i w zwykłym kalkulatorze sprawdzić ich opłacalność.
Od ceny rynkowej/sprzedaży odejmujemy pensje podzieloną przez ilość raw który został przez pracownika wyprodukowany.
Wzór:
x = cena rynkowa - (Pensja / produkcja)

Jeśli x jest dodatnie, to wiemy że ten pracownik jest opłacalny.
Jeśli x jest ujemne, to należy tego pracownika natychmiastowo zwolnić.
By obliczyć ile danego dnia zarobiliśmy/straciliśmy na danym pracowniku wystarczy jego produkcje pomnożyć przez x.
W ten sposób możemy szybko i bez używania wyrafinowanych narzędzi obliczyć koszt produkcji, jak i nasz zysk.



Jednak by nie narażać się na zbytnie straty lepiej jest przewidywać nasze koszty produkcji by móc ocenić do jakiej ceny może zejść cena rynkowa, by nadal produkcja była opłacalna. By ten cel zrealizować trzeba się skupić na cyferkach. W przypadku firmy raw jest to o tyle proste, że jedynym kosztem jest pensja pracowników. Obecnie koszt 1 punktu produkcyjnego jest w przedziale od 0,02093 zł dla skill 5 (pensja 9 pln) do 0,03105 zł dla skill 12 (pensja 20 pln). Są to dzisiejsze pensje przeliczone na produkcje przy maksymalnych bonusach surowca i citizena, ale bez friends. Dla porównania ta sama pensja tj 20 pln dla skilla 12 z bonusem 2 friends daje nam 0,02760 zł. Dlatego koszt produkcji grain, iron, czy oil jest niższy niż cena rynkowa 0.03 dla tych produktów. Jednak zarobek na tych produktach plasuje się w przedziale 0-2 pln na jednym pracowniku.
W przypadku firmy stone koszt produkcji jest z przedziału 0,02480 – 0,03680, co przy cenie rynkowej 0.06 daje średnio 8 pln zarobku na pracowniku na czysto.



Niestety pomimo uzyskania kosztów produkcji poniżej ceny rynkowej, nie jesteśmy w stanie zapewnić sobie gwarancji zbytu. Zbyt wiele towaru zalegającego na magazynach czasami powoduje akty desperacji, czyli wystawienie tych produktów poniżej ceny rynkowej. W efekcie takiej działalności dana osoba z całą pewnością poniosła straty, a osoba kupująca, jeśli uda jej się sprzedać ten towar lub wyprodukowany produkt, wielce prawdopodobnie zarobi dodatkowo na tej transakcji.




Sytuacja komplikuje się w przypadku produkcji towarów takich jak food, weapon, house, hospital, traveling tickets czy też defense system. Tutaj koszty produkcji są uzależnione od jakości danej firmy. Jednak w tych firmach mamy do czynienia z dwoma rodzajami kosztów:
1 – koszt raw potrzebnego do wyprodukowania jednostki danego dobra
2 – koszt pracy pracownika potrzebnej do wyprodukowania jednostki danego dobra

O ile koszt pierwszy rośnie wraz ze wzrostem jakości produktów wprost proporcjonalnie, to drugi koszt wprost proporcjonalnie maleje.
Koszt raw = koszt jednostki raw * ilość potrzebna na jednostkę * jakość firmy
koszt pracy pracownika = (koszt jednostki pracy * ilość potrzebna na jednostkę) / jakość firmy

Ilość potrzebna na jednostkę jest zależna od towaru jaki się produkuje i tak odpowiednio:
food – 6
Moving tickets – 60
weapon – 60
house – 750
Hospital – 3450
Defense system – 3450




Jednak z powodu konfiguracji produktów popyt na produkty na wszystkich poziomach ogranicza się jedynie do food i tickets, a pozostałe jedynie q5 są uważane za godne zainteresowania. Na wszystkich innych poziomach popyt na te produkty jest znikomy, więc producenci często schodzą z ceny byle tylko sprzedać swój produkt.
By uzmysłowić tą zależność posłużę się przykładem weapon. Czyli ile zarobimy na przeciętnym pracowniku ze skillem 7 pracującym bez friends ze 100 health przy pensji 12,30 pln, kupując iron po 0.03 i sprzedając broń po cenach rynkowych (środkowa kolumna), osiągniemy na czysto (prawa kolumna):
q1 = 1,87 = -12,173 pln
q2 = 3,94 = -10,455 pln
q3 = 6,24 = -6,908 pln
q4 = 9,98 = +8,093 pln
q5 = 14,87 = +32,239 pln
Jak widać na przykładzie w firmach weapon q1-q3 lepiej pracowników nie zatrudniać. Jednak jeśli się policzy koszt raw w tych firmach to wychodzi na to, że lepiej jest sprzedać ten raw i nie robić nawet jako manager w firmach q1-q2, a nad q3 to głęboko się zastanowić.
Zapewne ten stan rzeczy będzie się utrzymywał dłużej, gdyż jeśli jedynymi firmami, które zarabiają pieniądze będą najdroższe firmy q5, to gracze by zdobyć te firmy, będą musieli ten gold sobie kupić. Bo jak zarobią tego golda skoro ich firmy nie przynoszą dochodu? Dlatego dla mniej zamożnych graczy zalecał bym wstrzymanie się od inwestowania w firmy weapon a skupienie się na firmach raw i firmie food, najlepiej q2-q3 (produkcja health jak przy 2-3 firmach q1, ale mniejsze zużycie health do tego celu).

By ułatwić dalsze obliczenia dla właścicieli firm opracowałem arkusz kalkulacyjny, który dokonuje tych wszystkich obliczeń, które wyżej podałem. Niestety nie jest to wersja jeszcze gotowa do publikacji. Postaram się na dniach to narzędzie udostępnić.



Job market czyli co polski hydraulik może zrobić z francuzami.
W ciągu paru dni sytuacja na job market bardzo dynamicznie się zmieniała. Jednak powoli się stabilizuje. Z uwagi na fakt, że cena raw się ustabilizowała na poziomie:
grain, oil – 0.03
iron – 0.03-0.04
stone – 0.06
Przy obecnych stawkach właściciele firm zarabiają na solidnych pracownikach, którzy pracują z wysokim health. Szacuje iż pensje zbliżą się do poziomu:
1-4 – 10
5 – 11
6 – 11.50
7 – 12.30
8 – 13.10
9 – 14
10 – 15
11 – 17
12 – 18
Jednak jakieś nowe zmiany administracji, albo działalność na rynku raw, mogą tą sytuacje zmienić. Są możliwe jeszcze wahania pensji w zależności od pory dnia. Ponadto dla poziomów 10-12 pensje mogą występować wyższe niż racjonalne. Wynika to z faktu, że nie każdy liczy faktyczny koszt, oraz niektórzy liczą że zatrudnią osoby z bonusem 20% od friendsów. W przeciwnym wypadku takie pensje były by wysoce nieopłacalne.




Nie chcąc przeładować tego numeru jedynie zasygnalizuje kwestie podatków. Obecnie mamy bardzo niski podatek importowy. Ten fakt w połączeniu z wysokim kursem pln (inne waluty oscylują na wysokości 0.01-0.011) powoduje iż jesteśmy rajem dla eksporterów. W ten sposób na rynku są dostępne zagraniczne oferty. Całe szczęście nie jest to zjawisko masowe, więc większość ofert jest rodzimych. Jednak to sprawia, że przeciętny eKowalski może sobie pozwolić na więcej. Innymi słowy staliśmy się bogaci jako naród. Jednak z powodu niskich podatków budżet państwa ma mniej zasobów pieniężnych. Ale od czego jest możliwość drukowania pieniędzy?
Więcej na temat podatków będzie w kolejnych numerach.


Zachęcam również do używania skryptu eRepublik Advanced, który do działania wymaga przeglądarki FireFox i dodatku do niej Greasemonkey. Jednak bogata gama opcji rozszerzających interface, oraz praktycznie codzienne aktualizacje, dostarczają narzędzia niezwykle przydatnego dla aktywnych graczy.


Po zapoznaniu się z tą lekturą można śmiało położyć się na łonie natury i delektować się rosnącymi zyskami.