Bir Sabah Ansızın

Day 2,263, 19:14 Published in Turkey Turkey by Vasili Zaytsev

Als Die Nazis Die kommunisten holten,
habe ich geschwiegen,
ich war ja kein kommunist.

Als sie Die sozialdemokraten einsperrten,
habe ich geschwiegen,
ich war ja kein sozialdemokrat.

Als sie Die gewerkschafter holten,
habe ich geschwiegen,
ich war ja kein gewerkschafter.

Als sie mich holten,
gab es keinen mehr,
der protestieren konnte.

Naziler önce komünistler için geldi,
sesimi çıkarmadım,
çünkü komünist değildim.

Sonra sosyal demokratlar(sendikacılar) için geldiler,
sesimi çıkarmadım,
çünkü sosyal demokrat(sendikacı) değildim.

Sonra yahudiler için geldiler,
yine sesimi çıkarmadım,
çünkü yahudi değildim.

Sonra benim için geldiler,
sesini çıkaran olmadı,
çünkü benim için sesini çıkaracak kimse kalmamıştı...

1937 bu dizelerin yazılış tarihi. Alman din adamı Martin Niemöller yazıyor.

Anadolu'da anlatılan bir hikaye ise, tema bakımından aynı:

"Aynı köyden bir Ermeni, bir Kürt ve bir Türk, iş bulma umuduyla şehre göç etmeye karar verirler. Paraları yoktur. Yolda giderlerken hem acıkmış hem de susamışlardır ve bir üzüm bağı görürler. Sağa sola bakındıktan sonra üzüm koparıp yemeğe başlarlar. Karınlarının doymasının ve yorgunluğun da etkisiyle, asmaların gölgesinde uykuya dalarlar. Bağın sahibi zengin bir Türk'tür. Bunları görür ve hemen yanlarına gelir. Selam verir ve konuşmaya başlarlar. Bağcı, şivelerinden üzümlerini yiyen kişilerin milliyetlerini anlar. Türkle Kürt'e döner; "Arkadaşlar, üzümlerimi yediniz, müslümanın malı müslümana helaldir. De siz bu gavura üzümlerimi neden yedirdiniz? Ben bu herifi döverim" der ve dediğini yapar. Ermeni kan revan içerisinde yerde yatmaktadır. Sonra Türk'e döner; "Kardeşim, üzümlerimi yedin eyvallah, Türk'ün malı Türk'e helal olsun. Ama bu Kürt'e neden yedirdin? Ben bu Kürt'ü döverim" der ve Kürt'ün sonu da Ermeni gibidir. Bağcı Türk'e döner; "Yahu, sen nasıl benim üzümlerimi yersin ha? Bilmez misin bizim törelerimizde üzüm hırsızlarının cezası nedir? Ben seni de döverim" der ve Türk'ün sonu da diğerleri gibidir. Üzüm hırsızlarını döven bağcı oradan uzaklaşır. Üç kafadar kendilerine gelip, tekrar yola koyulurlar. Kürt dayanamaz ve sorar; "Yav babam ben anlamamışam, bu herif tektir, biz üç kişi. Bu nasıl olmuştur da bizi dövmüştür?" Türk cevap verir; "Biz hatayı en başta yaptık kardeşim. Biz dövdürmeyecektik bu Ermeni'yi!"*...


*Hikaye, Aydemir Güler'in, “Yolları Birleştirmek” adlı kitabının önsözünden alınmıştır.
Aydemir Güler, “Yolları Birleştirmek”, 2. Baskı, Yazılama Yay., 2009, İstanbul