Ποιοί ήταν οι Όμοιοι στην Αρχαία Σπάρτη.

Day 1,612, 06:29 • Published in Greece Greece • by katavothritis


Όμοιοι ονομάζονταν στην αρχαιότητα οι πολίτες της Αρχαίας Σπάρτης, δηλαδή η κοινωνική εκείνη ομάδα που βρισκόταν στην κορυφή της κοινωνικής πυραμίδας και η οποία κατείχε πλήρη πολιτικά δικαιώματα. Όμοιος σήμαινε ίσος ή ευπατρίδης. Αυτοί ήταν και οι νόμιμοι Σπαρτιάτες πολίτες που βασική υποχρέωσή τους ήταν να συμμετέχουν στα κοινά και να είναι καλοί πολεμιστές.

Τον όρο δεν χρησιμοποιούν οι πρώτοι μεγάλοι ιστορικοί της Ελλάδος, ο Ηρόδοτος και ο Θουκυδίδης. Απαντάται όμως στα κείμενα του Ξενοφώντα («Λακεδαιμονίων πολιτεία», «Ανάβασις» και «Ελληνικά») και του Αριστοτέλη («Πολιτικά»). Τα κριτήρια σχετικά με το ποιος είχε την ιδιότητα του πολίτη υπήρξαν ιδιαίτερα επιλεκτικά. Αρχικά θα έπρεπε να κατάγεται από πατέρα πολίτη και μητέρα κόρη πολίτη. Επίσης, θα έπρεπε να υποστεί και να ολοκληρώσει με επιτυχία την «αγωγή», δηλαδή την εκπαίδευση που έπαιρναν οι νεαροί Λακεδαιμόνιοι για να γίνουν ολοκληρωμένοι στρατιώτες και πολίτες της πατρίδας τους.

Τέλος, είχαν την υποχρέωση να συμμετέχουν καθημερινά στα κρατικά συσσίτια, συνεισφέροντας ή πληρώνοντας τη διατροφή τους. Υποχρέωση των Ομοίων ήταν να ασχολούνται μόνο με τα στρατιωτικά και με τίποτα άλλο. Τις άλλες εργασίες, όπως η γεωργία, η κτηνοτροφία, η βιοτεχνία και το εμπόριο, τις έκαναν κυρίως οι Περίοικοι, ενώ τις βαριές εργασίες, τις έκαναν οι Είλωτες.

Λόγω των συνεχών συγκρούσεων και πολέμων που συμμετείχε η Σπάρτη, ο αριθμός των Ομοίων μειωνόταν εντυπωσιακά. Το 480 π.Χ., η Σπάρτη είχε 8.000 Όμοιους, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο. Όμως, το σώμα των Ομοίων περιοριζόταν για τόσο λίγους άνδρες, ώστε να υπολογίζονται γύρω στους 1.200 στη βαριά ήττα της Σπάρτης από τη Θήβα στη Μάχη των Λεύκτρων (371 π.Χ.): οι απώλειες, που πολύ πιθανόν έφτασαν τους 400 οπλίτες, κόστισαν στην πόλη το 1/3 του πολιτικού της σώματος. Μέχρι τα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ., ο αριθμός τους είχε μειωθεί σε λιγότερους από 1.000, λόγω των συνεχών συγκρούσεων. Ορισμένοι από τους αρχαίους ιστορικούς αποδίδουν την παρακμή της Σπάρτης στην άρνηση των πολιτών της να ενωθούν με τους Είλωτες και τους Περίοικους και η έλλειψη αυτή σε έμψυχο δυναμικό αποδίδεται με τον όρο «ολιγανθρωπία». Ο Αριστοτέλης πίστευε ότι η μείωση σε αριθμό των Σπαρτιατών πολιτών, είχε ως αποτέλεσμα την αναπόφευκτη παρακμή της Σπάρτης στην εποχή του.