Μια σύντομη ιστορία της Ουκρανίας (και λίγος σχολιασμός).

Day 5,249, 21:16 • Published in Greece Greece • by GeorgeIV

Καλημέρα σε όλη τη κοινότητα της eGreece.

Αν και είχα γράψει μια εργασία για τη περίοδο της περιοχής που σήμερα ονομάζουμε Ουκρανία από το 1600-1780 , αποφάσισα να πω λίγα λόγια για το τόπο αυτό που η ονομασία του σημαίνει κυριολεκτικά «σύνορο».

Η ευρύτερη περιοχή της Μαύρης Θάλασσας ενίοτε αποτελούσε πηγή πρώτων υλών για πολλούς προβιομηχανικούς πολιτισμούς. Από τους Αρχαίους Έλληνες , την Αίγυπτο και τους λαούς της Μεσοποταμίας μέχρι τις μεσαιωνικές πόλεις κράτη της Ιταλίας.

Ακόμη και σήμερα διαφαίνεται η σημασία της περιοχής αυτής όσον αφορά τη διάθεση μεγάλων ποσοτήτων μαλακού σίτου σε ελλειμματικές χώρες όπως τη δική μας (μη ξεχνάτε ότι στους Πελοποννησιακούς πολέμους η Αθήνα προμηθεύονταν σιτάρι από τις αποικίες της στη σημερινή Κριμαία για να συντηρήσει το μεγάλο πληθυσμό της). Ένα τεράστιο εσωτερικό δίκτυο ποτάμιων οδών στη περιοχή ανάμεσα στη Βαλτική και τη Μαύρη Θάλασσα αποτέλεσε για πολλούς αιώνες εμπορική αρτηρία η οποία προωθούσε μια σειρά προϊόντων για πολλούς αιώνες από το κομμάτι αυτό του Ευρωπαϊκού Βορρά προς τη Μεσόγειο. Επίσης η Ουκρανία αποτελεί τη αρχή της μεγάλης ευρασιατικής στέπας η οποία απλώνεται από τη Ευρώπη μέχρι τη σημερινή Μογγολία. Από αυτή προήλθαν πολλοί επίδοξοι κατακτητές.

Αφού κάναμε μια μικρή εισαγωγή (όσο αυτό ήταν δυνατόν) για τα γεωπολιτικά χαρακτηριστικά της Ουκρανίας στο προβιομηχανικό παρελθόν ας πάρουμε τα πράγματα από τη αρχή.

Οι πρώτοι πολιτισμοί που αναπτύχθηκαν στη σημερινή Ουκρανία ήταν οι Σκύθες και οι Σαρμάτες. Λίγα γνωρίζουμε για αυτούς , τα υπολείμματα του πολιτισμού τους ήταν λίγα (συνήθως τάφοι και ελάχιστα υπολείμματα πόλεων μιας και συνήθως χτίζονταν από ξυλεία η οποία συνήθως δε αντέχει στο πέρασμα του χρόνου). Τα περισσότερα πράγματα που γνωρίζουμε από αυτούς είναι κυρίως από Αρχαίους Έλληνες συγγραφείς.

Αφήνοντας πίσω τη αρχαιότητα προχωράμε στο μεσαίωνα. Όπως προαναφέραμε, καθώς η περιοχή είναι στη αρχή της Στέπας πολλοί νομαδικοί πληθυσμοί πέρασαν από εκεί προτού περάσουν στη υπόλοιπη Ευρώπη. Από τα μέρη αυτά πέρασαν Βησιγότθοι, Οστρογότθοι και πολλοί πολλοί ακόμη μέχρις ότου ήρθαν στο προσκήνιο οι Ρώς του Κιέβου.

Στην Ελλάδα είναι γνωστοί κυρίως λόγω των εισβολών τους στη Κων/πολη αλλά και για το συνοικέσιο της αδελφής του Βασίλειου Β΄ Άννας με τον Βλαδίμηρο Α΄ ώστε να σφραγιστεί η ειρήνη , ο εκχριστιανισμός των Ρως και να πάρει ως δώρο από τον Βλαδίμηρο 10.000 επίλεκτους στρατιώτες από τους οποίους θα έφτιαχνε ο Αυτοκράτορας τη πρώτη Βαραγγική Φρουρά.

Ποιοι ήταν όμως αυτοί οι «Ρως»;

Όπως έχουμε προαναφέρει σε όλο αυτό το κομμάτι της Ευρασίας υπάρχει αυτό το μεγάλο ποτάμιο σύστημα το οποίο ήταν πλεύσιμο. Αυτό λοιπόν το σύστημα πέρα από τη εμπορική του χρήση χρησίμευσε και σε Σκανδιναβικής καταγωγής κατακτητές να εισέλθουν σε αυτό και σταδιακά να δημιουργήσουν μια μεγάλη δύναμη η οποία καθυπόταξε τους Σλαβικούς πληθυσμούς. Σταδιακά αφομοιώθηκαν και αυτοί οι κατακτητές δημιουργώντας αρχικά πριγκιπάτα και στη συνέχεια τη μεγάλη αυτοκρατορία των Ρως με πρωτεύουσα το Κίεβο.

Ωστόσο, λόγω της ευάλωτης θέσης της αυτοκρατορίας η διάλυση δε θα αργήσει να επέλθει καθώς νέοι κατακτητές θα έρθουν από τα ανατολικά. Η Χρυσή Ορδή του Τζέγκινς Χαν , η επίλεκτη στρατιά του μεγάλου κατακτητή θα έρθει και θα καταλάβει το Κίεβο, ενώ θα θέσει σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα φόρου υποτελείς μεγάλες περιοχές της σημερινής Ρωσίας, μεταξύ αυτών και του Πριγκιπάτου της Μόσχας. Στα δυτικά διαμορφώνεται σταδιακά μια άλλη μεγάλη δύναμη, αυτή της Πολωνίας/Λιθουανίας η οποία θα σταματήσει τη προέλαση των δυνάμεων των Μογγόλων και θα κατακτήσει μεγάλα κομμάτια της ανατολικής Ευρώπης. Η ίδια η δύναμη της Χρυσής Ορδής θα κοπεί σε μικρότερα εμιράτα, μεταξύ αυτών το Κριμαϊκό Χαγανάτο με έδρα το Σαράϊ στη Κριμαία. Όταν οι Οθωμανοί θα το κάνουν φόρου υποτελές και κομμάτι της Αυτοκρατορίας, ο Χαγάνος θα είναι πάντοτε ο άμεσος διεκδικητής του θρόνου της Αυτοκρατορίας σε περίπτωση που η οικογένεια των Οσμανιδών χανόταν, λόγω της συγγένειας αίματος με τη στέπα.

Φτάνοντας στον 16ο αιώνα μπαίνουμε στη περίοδο της δημιουργίας του Χετμανάτου των Κοζάκων του Δνείπερου. Φανταστείτε τη Ουκρανία κομμένη σε τρία κομμάτια ένα μέρος υπό τη επικυριαρχία της Πολωνίας/Λιθουανίας , ένα άλλο στο Χαγανάτο της Κριμαίας και ένα ακόμη υπό τη επικυριαρχία του Εμιράτου του Καζάν , το οποίο όταν κατέρρευσε το αντικατέστησε η Ρωσία.

Ποιοι ήταν οι Κοζάκοι;

Οι Κοζάκοι αποτελούνταν από χωρικούς πρώην σκλάβους και γενικά από πληθυσμούς που ζούσαν στη περιοχή της Ουκρανίας, Ρουθηνοί και όχι μόνο, οι οποίοι δημιούργησαν κοινότητες σε απροσπέλαστα μέρη κοντά στο ποταμό Δνείπερο και σε νησίδες εντός του ποταμού. Με λίγα λόγια κάτι σαν τους δικούς μας Κλέφτες. Επαναστάτησαν αρχικά εναντίον της Πολωνίας/Λιθουανίας το 1648 με επικεφαλής τον Μπόγκταν Χμελνιτσκυ. Επιτίθεντο σε όλους και ταυτόχρονα έκαναν συμμαχίες και πόλεμο με όλους σε μια προσπάθεια να διατηρήσουν τη ανεξαρτησία τους και την επικυριαρχία τους στα εδάφη που στη συνέχεια κατέκτησαν. Ταυτόχρονα αρκετοί από αυτούς πολέμησαν ως μισθοφορικός στρατός σε μεγάλους πολέμους της εποχής π.χ. τους Μεγάλους Βόρειους Πολέμους και ήταν ονομαστοί πολεμιστές γενικότερα. Σταδιακά θα επέλθουν στη επικυριαρχία της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, η οποία θα καταφέρει να μετακινήσει τα σύνορά της προς τα δυτικά κατακτώντας μεταξύ άλλων περιοχών και τη σημερινή Ουκρανία. Οι τελευταίοι ευγενείς και στρατιωτικοί διοικητές των Κοζάκων θα εκπατριστούν στη Ρωσία όπου θα δημιουργήσουν στρατιωτικές μονάδες, ενώ κάποιοι θα εγκατασταθούν νοτιότερα στο Δνείστερο και το δέλτα του Δούναβη.

Η συνέχεια είναι πάνω/κάτω γνωστή. Η Ουκρανία αποτέλεσε τμήμα της Ρωσικής αυτοκρατορίας και στη συνέχεια της Σοβιετικής Ένωσης. Ο Λιμός αφάνισε εκατομμύρια Ουκρανών στη προσπάθεια του κεντρικού σχεδιασμού να κολλεκτιβοποιήσει τη αγροτική και τη βιομηχανική παραγωγή της ΕΣΣΔ. Το 1990 δημιουργείται το κράτος της Ουκρανίας το οποίο θα ακολουθήσει τη μοίρα εν πολλοίς όλων των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών (με εξαίρεση ίσως των μικρών βαλτικών οι οποίες προσδέθηκαν με τη Σκανδιναβία και όχι με τη Ανατολική Ευρώπη).

Τώρα για το σήμερα. Συμμερίζομαι τη άποψη των Ρώσων για τη δημιουργία buffer states ανάμεσα στη ζωτική για αυτούς Ευρωπαϊκή Ρωσία και τη δυτική Ευρώπη. Από την άλλη όσο ισχυρός και αν είναι κάποιος δεν έχει κανένα δικαίωμα να εισβάλλει σε μια χώρα και να καθορίζει τη πορεία ενός λαού ή να παίρνει αποφάσεις για εκείνον χωρίς τη γνώμη του. Δυστυχώς τα γεγονότα στην Υπερδνειστερία , τη Αμπχαζία , την Οσετία αλλά και σε άλλες περιοχές αφέθηκαν στη τύχη τους από τη δύση και τον ΟΗΕ χωρίς να γίνουν ουσιαστικές ενέργειες για τη αποτροπή τους.

Από τη άλλη πιστεύω πως υπάρχουν πολλοί ανάμεσά μας που είναι σε θέση να καταλάβουν πόσο επικίνδυνη μπορεί να είναι η «αυτοδιάθεση μειονοτικών πληθυσμών» , μιας και εμείς ως χώρα προλάβαμε να πετάξουμε έξω από τα σύνορα της χώρας μας αρκετούς οιονεί πληθυσμούς μειονοτικούς προτού ο ΟΗΕ το απαγορεύσει ως πράξη εθνοκάθαρσης. Σε εμάς έγινε μέσω της διπλωματικής οδού τις περισσότερες φορές, στη Γιουγκοσλαβία έγινε μέσω πολέμου και εθνοκάθαρσης από όλους σε όλους και στη πρώην ΕΣΣΔ έγινε μέσω διπλωματίας και πολέμου ταυτόχρονα. Το κατά μέρους εθνικό συμφέρον υπαγόρευσε αυτές τις πράξεις.

Για το τι θα γίνει στη Ουκρανία δε είμαι σε θέση να απαντήσω καθώς ο ιστορικός μπορεί να γνωρίζει για το παρελθόν αλλά δεν είναι μέντιουμ για να γνωρίζει το μέλλον. Και μη αυταπατάστε, το ότι έγινε ή δεν έγινε κάτι στο παρελθόν δε σημαίνει ότι θα ξαναγίνει ή δε θα ξαναγίνει με τον ίδιο τρόπο στο μέλλον.

Είναι ένας ζωντανός διάλογος ανάμεσα στο συμφέρον των κατά τόπους κρατών και της ανθρωπότητας ως σύνολο.

Με εκτίμηση,

Aquitanian News.

ΥΣ: Καταλαβαίνω ότι είναι κάπως αποσπασματικές οι πληροφορίες του άρθρου αλλά προσπάθησα να σας δώσω μια όσο το δυνατόν σύντομη περιήγηση για περίπου 3500 χρόνια. Στη τελική έχω κατηγορηθεί πολλάκις ως σεντονοπαραγωγός.