Join the new world

Het is duidelijk. De huidige volksmond volgend zal je niet direct staan blinken van trots als men je een uil noemt. Toch is de uil in verhalen en sprookjes eerder een slim, vaak oud dier met veel wijsheid in pacht. Aan de andere kant wil ik de bosuilen niet eten geven die in nachtelijke scènes van horrorfilms hun roep te berde moeten brengen. Dom, maar slim, wijs, maar horror? Wat wordt het nu? Duidelijk is alvast dat de uil zich niet in 1 hokje laat drummen. We gaan op onderzoek!
Wijsheid
Voor de Kelten was de uil een beschermdier en stond het symbool voor wijsheid. Het kwam als symbool veelvuldig weer op torques en ketels. Bij de Grieken was de uil het symbool bij uitstek voor Pallas Athena, de godin van wijsheid, krijgskunst en kunst. Homerus noemde in de 8e eeuw v.o.t. Athena reeds de uilogige, en in de stad Athene kweekte men steenuilen in de burcht ter ere van de beschermgodin.
Volgens Plutarchus vlogen tijdens de Slag bij Salamis in 480 v.o.t. uilen tussen het Griekse leger door, wat werd gezien als de zegen van Pallas Athena. Een uil heeft bijna een ineengedoken, meditatieve houding en wordt daarom nu nog steeds als symbool gekozen voor zaken die te maken hebben met boeken, lezen of studeren. Denk aan de Fabeltjeskrant of het logo van Standaard Boekhandel.
Bescherming
In het Noorden, in de Siberische gebieden was de Oehoe, 's werelds grootste uil, de grote vijand van een demon, Ada. Men plaatste daarom oehoepluimen op hoeden en kleren. De Jakoeten, evenzeer in Rusland, nagelden de kop van een Oehoe aan de deur van de stal om hun vee te beschermen tegen het kwaad. Ook in Europa nagelde men uilen met gespreide vleugels aan deuren als bescherming tegen bliksem en heksen. Je kon de uil ook onder de dorpel begraven. De grote, allesziende ogen van de uil leidde er ook de Han-Chinezen toe om de uil een status van beschermer te geven. In grafkunst bewaakte hij de ziel van de gestorvene. in Duitsland is de uil nu nog symbool voor beschermde natuurreservaten.
De onderwereld of het goddelijke
De Egyptische hiëroglief voor de dood was een uil. Voor de Grieken en de Romeinen was de uil een dier van de onderwereld. De functie van nachtwezen werd dan weer verklaard door een mythe die als volgt ging. Nyctimene werd verkracht (of verleid naargelang de versie) door haar vader. Uit schaamte vluchtte ze naar het bos en vertoonde zich enkel maar 's nachts. Uit medelijden veranderde Athena haar in een uil.
Bij veel stammen in Amerika speelde de uil een belangrijke rol, die telkens licht verschilde. Enkele voorbeelden: Bij de Inuit droegen sjamanen uilenmaskers die hun ziel voorstelde. De Chippewa begroeven uilenveren bij hun doden omdat ze de brug waarover mensen moesten gaan na de dood de uilenbrug noemden. Voor de Algonkin in Canada was de uil de vogel van de winter en de dood. De Azteekse dodengod Mictlantecuhtli droeg een hoofdtooi met uilenveren en in zijn tempel leefden uilen. Ook de dodengod van de Maya's droeg vaak een uilenkop.
Ongeluk
Hoewel de Chinezen tot de 11e eeuw v.o.t. de uil als een positief dier zagen, verschoof dit daarna naar een connotatie met rampen, de tegenpool van de feniks, de brenger van geluk. Het stond symbool voor de nacht en men geloofde dat haar kracht als kwaadbrenger het sterkst was tijdens de zomerzonnewende.
Het kwade
Een dier dat het daglicht schuwt, dat kon volgens de christenen niet veel goeds voorspellen. Hij zou niet alleen onheil aankondigen, maar doordat hij zich vaak op kerkhoven begaf moest hij wel van rottend vlees houden. Hij zou ook de zondaars vertegenwoordigen.
Uilen waren natuurlijk ook één van de geliefde metgezellen van heksen. Ze waren hun vervoer, maar dienden evenzeer als ingrediënt in heksenbrouwsels. Een uil heette in het Duits ook hexenvogel.
Gulzigheid
Het was een betekenis die pas zo'n 400 jaar geleden opdook, maar omdat de uil zijn prooi met haar en huid opat en pas daarna uitbraakte wat het niet wou, ging men het dier als symbool van gulzigheid zien. Men had zelfs uilenbekers in de vorm van een uil, die het moeilijk maakten om te drinken. Bij wijze van spel moest men de met wijn gevulde bekers zo snel mogelijk uitdrinken. In Nederland zegt men nu nog: 'zo zat als een uil'. Bekijk Jan Steen's 'Het dronken paar' in de bijlage voor een voorbeeld uit de schilderkunst.
Nog één connectie bleef in het duister. Waarom zeggen we van iemand dat hij zo dom is als een uil? Ook dat is eerder gegroeid vanuit een Christelijk gegeven, en dat al ten tijde van de eerste kerkvaders. De uil blijft steeds in het duister en is blind in/voor het licht. Net zoals heidense geloven blind zouden zijn voor 'het ware geloof'. Deze onwetendheid evolueerde naar de domme uil die we nu nog kennen.
Noemt iemand je dus een uil, maar voel je je niet bepaald Christen? Neem de belediging dan gerust als een compliment!

---

It is obvious. Following the current popular speech, you will not immediately shine with pride if you are called an owl. Yet in stories and fairy tales the owl is rather a smart, often old animal with a lot of wisdom. On the other hand, I don't want to feed the tawny owls that have to make their calls in horror movie night scenes. Stupid but smart, wise, but horror? What will it be now? It is already clear that the owl does not allow itself to be boxed in. We're going to investigate!
Wisdom
For the Celts, the owl was a guardian animal and a symbol of wisdom. It frequently appeared as a symbol on torques and boilers. Among the Greeks, the owl was the pre-eminent symbol for Pallas Athena, the goddess of wisdom, martial arts and art. Homer mentioned in the 8th century B.C.E. Athena already the owl-eyed, and in the city of Athens little owls were grown in the fortress in honor of the patron goddess.
According to Plutarch, during the Battle of Salamis in 480 B.C.E. owls among the Greek army, which was seen as the blessing of Pallas Athena. An owl has almost a huddled, meditative posture and is therefore still chosen as a symbol for things to do with books, reading or studying. Think of the Fabeltjeskrant or the logo of Standaard Boekhandel.
Protection
In the North, in the Siberian regions, the Eagle Owl, the world's largest owl, was the great enemy of a demon, Ada. That is why eagle-owl plumes were placed on hats and clothes. The Yakuts, in Russia as well, nailed an Eagle Owl's head to the barn door to protect their livestock from evil. In Europe too, owls with outspread wings were nailed to doors as protection against lightning and witches. You could also bury the owl under the sill. The owl's large, all-seeing eyes also led the Han Chinese to grant the owl guardian status. In funerary art he guarded the soul of the deceased. in Germany the owl is still a symbol for protected nature reserves.
The Underworld or the Divine
The Egyptian hieroglyph for death was an owl. For the Greeks and the Romans, the owl was an animal of the underworld. The function of the night creature was then explained by a myth that went as follows. Nyctimene was raped (or seduced depending on the version) by her father. Out of shame, she fled to the forest and only showed up at night. Out of pity, Athena turned her into an owl.
In many tribes in America the owl played an important role, which always differed slightly. Some examples: Among the Inuit, shamans wore owl masks representing their souls. The Chippewa buried owl feathers with their dead because they called the bridge over which people had to go after death the owl bridge. For the Algonquin in Canada, the owl was the bird of winter and death. The Aztec god of the dead Mictlantecuhtli wore a headdress with owl feathers and owls lived in his temple. The Mayan god of the dead also often wore an owl's head.
accident
Although the Chinese up to the 11th century B.C.E. saw the owl as a positive animal, this then shifted to a connotation with disaster, the polar opposite of the phoenix, the bringer of good luck. It symbolized the night and its power as an evil-doer was believed to be strongest during the summer solstice.
The evil
An animal that shuns the light of day, according to the Christians, could not bode well. Not only would he be announcing doom, but his frequent visits to graveyards meant he had to love rotting flesh. He would also represent the sinners.
Owls were, of course, also one of witches' beloved companions. They were their means of transportation, but also served as an ingredient in witch's concoctions. An owl was also called hexenvogel in German.
gluttony
It was a meaning that only surfaced about 400 years ago, but because the owl ate its prey with hair and skin and only then vomited what it did not want, the animal came to be seen as a symbol of gluttony. They even had owl cups in the shape of an owl, which made it difficult to drink. As a game, one had to drink the goblets filled with wine as quickly as possible. In the Netherlands people still say: 'as drunk as an owl'. See Jan Steen's 'The Drunk Couple' in the appendix for an example from painting.
One more connection remained in the dark. Why do we say someone is as stupid as an owl? That too grew out of a Christian fact, and that already at the time of the first church fathers. The owl always remains in the dark and is blind in/to the light. Just as pagan beliefs would be blind to 'true faith'. This ignorance evolved into the dumb owl we know today.
So someone calls you an owl, but you don't feel like a Christian? Feel free to take the insult as a compliment!