Şerbet-i İkram

Day 5,249, 12:11 • Published in Turkey Turkey • by Guide in Town


Günümüzde alkol dışında en çok tüketilen içeklerin başında, asitli içecekler veya meyve suları gelmektedir. Tabi kahve ve çay da en çok tüketilen meşrubatlardandır. Bunların bizim kültürümüze entegre olması çok geç olmamıştır.

Peki daha öncesinde ne içilirdi ?

Eskiden mevsimine göre soğuk veya sıcak olarak sunulan şerbetler içilirdi. Kahvenin kırk yıl hatrı daha meydanda yok iken insanlara şerbet ikram edilirdi. Hatta kahve kültürü yerleştikten sonra bile, kahveden önce şerbet ikram edilirmiş.

Rivayete göre Mevlana, hayatta en çok sevdiği şeyler için " hamam ve şerbet " ifadesini kullanırmış.

Dil kökeni olarak "Şerbet", "Şurup", "Şarap" Apapça "Şirb" kelimesinden türemişsede aslında şerbeti dünyaya pazarlayan Türkler olmuştur.

Osmanlı Devleti etkin olduğu coğrafya bakımından bu kültürü diğer medeniyetlerle buluşturmuştur. Güzel havalar şerbete benzetilir, derdini içine atanlara "Kan kussa, kızılcık şerbeti içtim der" "Ölüm bile ecel şerbeti gibi tatlı" ifadeler, şerbet ile alakalı çokça kullanılan söylemlerdir.

Şerbet günün her saati, her vaktinde içilebilir. En basitinden yapılanları vişne,kayısı ve incir gibi meyvelerin su, şeker ve bal ile kaynatılıp hazırlanır ve içersine buz, kar konularak servis edilirdi.

Şerbet sadece serinlemek maksadıyla değil, aynı zamanda iştah açıcı özelliği ile de yemeklerden önce ikram edilirdi. Başta Demirhindi ( Temr-i hindî , hurmamsı tropikal bir meyve, kökeni Hindistan ), nar, badem, karadut, keçiboynuzu, kızılcık, yasemin, meyankökü olmak üzere bir çok çeşidi vardır. Eskiden evdeki her kadın şerbet yapmayı bilirdi.

Sadece evlerde veya kahvehanelerde servis edilen ikram içeceği değil aynı zamanda sokaklarda büyük ve gösterişli güğümlerde seyyar olarak dolaşan şerbetçiler tarafından da servis edilirdi. Bugün hala İstanbul'un bazı noktalarında daha çok turistik olarak gösteri satışları yapan şerbetciler mevcut.


Günümüzde hala yaşatılan bir şerbet geleneğide de Loğusa Şerbetidir. Yeni doğum yapmış kadınlara sütü arttırması içi baharatlı ve şekerli şerbet ikram edilir. Aynı zamanda komşu ve yakınlara bebek kız ise pembe, erkek ise mavi kurdela bağlanarak sürahilerle loğusa şerbeti ikram edilir.

Aynı zamanda sofralarımızın vazgeçilmezi hoşaf da pek bir tatlıdır. Hazmı kolaylaştırır ve her bir lokmamızdan ayrı lezzet almamızı sağlar. Vişne, şeftali gibi meyvelerle yapılır, aynı zamanda kuru üzüm, kayısı, elma ile de pek bir lezzetli olur. İçersine tarçın ve karanfil de koyarız.


Kahve mi çay mı ?

Bugün en çok tükettiğimiz içecek çay gibi görünse de aslında kahve kültürünü de dünyaya yine Türkler tanıtmıştır. Yemenden gelen kahve Osmanlı coğrafyasında çok tutulmuş ve bir çok yerde kahvehaneler açılmıştır. Köken olarak Arapça "Kahwa" kelimesinden gelip, diğer dillere bu kelimeden türetilmiştir. Türk Kahvesi bugün Dünya genelinde popüler olmuş bir markadır.

Çay bize çok yakın bir vakitte Kafkas muhacirler vasıtası ile Orta Asya bölgesinden gelmiştir. Çay kelimesi de zaten köken itibari ile Çin menşeidir. Bugün zengin,fakir, garip ayırt etmeksizin herkesin sevdiği bir içecek olmuştur.