Join the new world

1979 yılında müzik dünyasını altüst ederek piyasaya çıkan Sarı Çizmeli Mehmet Ağa, gerçek bir Karamanlı toprak ağasıdır. Doğum ve ölüm tarihleri kesin olarak bilinmeyen Sarı Çizmeli'nin 1810-1920 tarihleri arasında yaşadığı tahmin ediliyor. Bazı kaynaklardaki tasvirlere göre de; 110 yaşına kadar yaşamış, tok sesli ve görenlere korku salan bir Türkmen ağası olduğundan bahsediliyor.

Anadolu'dan Kıbras'a 5 kardeşiyle birlikte yerleşen ve hikayesi efsane şarkıya konu olan Sarı Çizmeli, Karaman kökenlidir. Karamanlı bir toprak ağasıyken, Osmanlı Dönemi yetkilileri Sarı Çizmeli'ye bir teklifte bulunurlar.

Karaman'da ekip-biçen, toprak ağalığı yapıp halka iş kapısı olan Sarı Çizmeli'ye Kıbrıs Girne'de büyük bir arsa vermek isterler. Karşılığında ise Karaman'da yaptığı gibi bahçeler ekip biçmesini, halka iş vermesini ve hayvancılık ile tarımı orada geliştirmesini isterler.

Kıbrıs'ta mezarının bulunduğu Göçeri Köyü'nün adı, yörüklerin konar-göçer yaşam tarzından geliyor.

Sarı Çizmeli zamanın meşhur ve zengin bir ağasıdır. 3 bin dönüm toprağı varmış. Kavgalıları barıştırır, bekârları evlendirir, eşyalarını düzer, ev verir ve en az da bir dönüm toprak bağışlarmış. Fakir fukara bir kahvehaneye, meyhaneye ya da lokantaya gittiğinde para ödemez, yer içer tüm hesapları Sarı Çizmeli Mehmet Ağa’ya yazdırırmış. Kendi gibi gönlü de zengin bu ağa malını mülkünü hep başkalarının hesabını ödeyerek harcadığından, yokluk içinde olmasa bile parasız pulsuz ölmüş.

RUM KIZLARI PEŞİNDEYMİŞ

Sarı Çizmeli aynı Manço’nun dediği gibi, güzel sevmeyene adam denir mi ilkesini takip edermiş. Çok çapkın olduğu rivayet ediliyor. O dönemde cıraların yani Rum kızlarının Sarı Çizmeli Mehmet Ağadan çocuk yapıp mirasına ortak olmak istedikleri akraba ve torunları tarafından hâlâ dillerde sakız.

KKTC’nin ünlü tarihçisi Nazım Beratlı Sarı Çizmeli öyküsünün tipik bir Türkmen kültür öğesi olduğu görüşünde: “Kıbrıs’taki kültür ile Ege’de Bey Dağları yörükleri arasında korkunç bir benzerlik var. Nedeni basit, çünkü hepimiz akrabayız. Kıbrıs’a Türkmen göçü iki dalga halinde yapıldı. 1699 ile 1745 yılları arasında Karaman kökenli Kiselioğlu Obası’nın bir kısmı Ege’ye, bir kısmı gemilerle Kıbrıs’a gönderildi. Yani öyle anlar oldu ki, iki kardeşten biri Kıbrıs’a, diğeri Bey Dağları’na gitti. Saruhan, yani Manisa ve civarı ile Kıbrıs’taki gelenekler, özdeyişler tamamiyle aynı. İnanıyorum ki, Kıbrıslı Sarı Çizmeli Mehmet Ağa da Anadolu’da bıraktığı dedelerinin kültürünü takip etti. O yüzden bu paylaşımcı, kardeşçe karakteri geliştirdi ve bir efsane oldu.”

MEZARINI BARIŞ MANÇO YAPTIRDI

Yıl 1971 Barış Manço fırtına gibi esiyor. Manço Kıbrıs’a konser vermeye gelir ve Sarı Çizmeli Mehmet Ağa’yı bu konser sırasında Kıbrıslı Türkler’den duyar. Bu hikayeden yola çıkarak yazdığı şarkı 1979’da ortalığı yıktıktan sonra Manço 1982’de tekrar adaya gelir. Bu defa yanında kameramanlarıyla... Sarı Çizmeli’nin akrabalarıyla buluşur. Mezarını ziyaret eder ve yeni bir mezarın yapılmasına katkıda bulunur. Şimdi Mehmet Ağa’nın Göçeri köyündeki mezar taşında, “Barış Manço ile bütünleşen Sarı Çizmeli Mehmet Ağa. 1800’lü yıllar Ruhuna Fatiha” yazıyor.