Τρία γράμματα μόνο φωτίζουν... Σαν σήμερα, το 1941, ιδρύεται το ΕΑΜ

Day 3,964, 03:06 • Published in Greece Greece • by B I T E R

Το ΕΑΜ οργάνωσε την πάλη του Ελληνικού Λαού κατά τη διάρκεια της Κατοχής, Μπολιάζοντας τη συλλογική μνήμη των κοινωνικών αγωγών με τις αξίες της ελευθερίας, της Εθνικής Ανεξαρτησίας και της Κοινωνικής Δικαιοσύνης.

Ταυτόχρονα, ήταν η Αφετηρία ενός Μεγάλου Κοινωνικού Παραδείγματος όχι μόνο Εθνικής Απελευθέρωσης και Πατριωτικού Αγώνα, αλλά την ίδια στιγμή ένα φωτεινό παράδειγμα Λαϊκής Αυτενέργειας, Μαζικής Πολιτικής Χειραφέτησης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, που το επωμίσθηκαν Χιλάδες καθημερινοί άνθρωποι σε κάθε γωνιά της Χώρας.

Οι Αξίες του αγώνα, της Λαϊκής Συμμετοχής, της Κοινωνικής Αλληλεγγύης και της Πολιτικής Χειραφέτησης είναι Σήμερα το Ίδιο Πολύτιμες όπως τότε.



Τις επαφές που έγιναν ανάμεσα στους εκπροσώπους του ΚΚΕ και τους εκπροσώπους των άλλων κομμάτων, το Μάη και τον Ιούνη του 1941, τα παλιά αστικά κόμματα χαρακτήρισαν «τυχοδιωκτισμό» τα σχέδια για οργάνωση αντίστασης εναντίον των κατακτητών και απέρριψαν τις προτάσεις για συνεργασία. Μόνο μερικά κόμματα και ομάδες συμφώνησαν να πραγματοποιηθεί η ενότητα για την οργάνωση του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα. Αυτά ήταν: Το Αγροτικό Κόμμα, το νεοσύστατο κόμμα «Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας» (ΕΛΔ), με επικεφαλής τον Ηλία Τσιριμώκο και το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας (Χ. Χωμενίδης).

Οι εκπρόσωποι αυτών των κομμάτων προχώρησαν στις 27 Σεπτέμβρη του 1941 στην ίδρυση του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (ΕΑΜ).

Την πρωτοβουλία για την ίδρυση του ΕΑΜ την είχε το ΚΚΕ, με συζητήσεις που ξεκίνησαν αρχές Ιουλίου 1941 ανάμεσα στα ιδρυτικά μέλη και τον πολιτικό κόσμο της Χώρας.

Το ιδρυτικό του ΕΑΜ συνυπέγραψαν από το ΚΚΕ ο Λευτέρης Αποστόλου, από το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας ο Χρήστος Χωμενίδης, από την Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας (ΕΛΔ), ο Ηλίας Τσιριμώκος, από το Αγροτικό Κόμμα Ελλάδας (ΑΚΕ) ο Απόστολος Βογιατζής.



Βασικοί στόχοι του ΕΑΜ όπως καταφαίνεται από το ιδρυτικό του, είναι:

1. Η λευτεριά και η ανεξαρτησία της χώρας.

2. Η επιβίωση του λαού.

3. Η οργάνωση του λαού για να επιζήσει και να λευτερωθεί.

Οι πρωτεργάτες ίδρυσης του ΕΑΜ επιδίωξαν τη σύμπτηξη μετώπου με όλες τις πολιτικές δυνάμεις του τόπου Με διάφορες προφάσεις τα αστικά κόμματα δεν δέχτηκαν. Ύστερα από διαπραγματεύσεις δυο μηνών, τελικά μόνο τα αριστερά κόμματα αποφάσισαν να προχωρήσουν και ιδρύουν το ΕΑΜ

Το ΕΑΜ κατάφερε με τους σαφείς στόχους του, οι οποίοι ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του λαού, να αγκαλιάσει τη συντριπτική πλειοψηφία του και να γίνει και η ηγετική δύναμη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, όλου του λαού και του έθνους.

Ο ελληνικός λαός ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα του ΕΑΜ και εντάχθηκε στις γραμμές του, γιατί:

Α. Οι σκοποί του ταυτίζονταν απόλυτα με τους πόθους του.

Β. Η ενότητα όλων των δυνάμεων αποτελούσε προυπώθεση για την επιτυχία των αγώνων του.

Γ. Η οργάνωση και η διεξαγωγή του αγώνα, από την καθημερινή πάλη έως τον ένοπλο αγώνα απαιτούσε ενιαία κέντρα ευθύνης.

Με την κυκλοφορία του Ιδρυτικού, οι αρχηγοί των κομμάτων που δεν δέχτηκαν να συμμετάσχουν στην ίδρυση του ΕΑΜ, βρέθηκαν προ τετελεσμένου γεγονότος. Υπήρξαν ποικίλες αντιδράσεις. Το ΕΑΜ προχώρησε στην πραγματοποίηση των σχεδίων του. Στις 10 Οκτωβρίουτου 1941 έκανε την επίσημη εμφάνισή του με ένα Διάγγελμα-Μανιφέστο «προς τον ελληνικό λαό, προς όλους τους Έλληνες που η καρδιά τους χτυπάει για το ξεσκλάβωμα της πατρίδας…», όπως έγραφε. Καλούσε σε ξεσηκωμό, ένταξη στο ΕΑΜ και πόλεμο εναντίον του στρατού κατοχής:

«…Ο αγώνας δεν θα είναι εύκολος, μα το έπαθλό του αξίζει κάθε θυσία. Και το έπαθλο αυτό θα είναι μια Νέα Ελλάδα, ελεύθερη και ανεξάρτητη, κτήμα του λαού της…». Πολύ σύντομα κάτω από τις τάξεις του βρίσκεται μεγάλο μέρος του πληθυσμού της Ελλάδας.

Στις 28 Οκτωβρίου του 1941 με εντολή του ΕΑΜ ο λαός της Αθήνας, ο οποίος ήταν και εξαθλιωμένος από την κατοχική πείνα, βγήκε στους δρόμους για να πανηγυρίσει το έπος του ελληνικού λαού στα βουνά της Αλβανίας. Ακολούθησαν απεργίες και άλλες κινητοποιήσεις που έκαναν τους κατακτητές να καταλάβουν ότι απέναντί τους πλέον είχαν ένα ξεσηκωμένο έθνος. Ο χειμώνας του 1942 σκότωσε στους δρόμους της Αθήνας πάνω από 250 χιλιάδες ανθρώπους από την πείνα, εξαιτίας της δέσμευσης προμηθειών από τον κατοχικό στρατό. Το ΕΑΜ συνέχισε και άπλωσε τη δράση του σε όλη την Ελλάδα, προχωρώντας επίσης στον ένοπλο πλέον αγώνα με τον κλάδο τουΕΛΑΣ.



Το Μάιο του 1942 ο Άρης Βελουχιώτης μαζί με άλλους εννέα συντρόφους του έκανε την εμφάνισή του στη Δομνίστα της Ευρυτανίας και μίλησε για τον ένοπλο αγώνα που ξεκίνησε ο ΕΛΑΣ. Παράλληλα με τον ένοπλο αγώνα του ΕΛΑΣ, το ΕΑΜ ξεκίνησε την προσπάθειά του για δημιουργία κράτους (το οποίο στη μετέπειτα φρασεολογία έμεινε γνωστό ως «Ελεύθερη Ελλάδα») σε περιοχές της υπαίθρου. Λίγους μόλις μήνες μετά, μια νέα κατάσταση διαμορφώθηκε σε μεγάλο μέρος της ελληνικής υπαίθρου. Καθιερώθηκε ένα είδος λαϊκής τοπικής αυτοδιοίκησης, άρχισε η λειτουργία σχολείων, πατάχθηκαν οι ληστείες και οι ζωοκλοπές, ενώ λειτούργησαν επίσης και λαϊκά δικαστήρια, με δικαιοδοσία να επιβάλλουν την θανατική ποινή. Το 1944 η Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης διοργάνωσε εκλογές στις οποίες πήραν μέρος πάνω από 1.000.000 άτομα, μεταξύ αυτών και γυναίκες και νέοι άνω των 18 ετών.