Kabile- Tahmininden Fazlası

Day 4,563, 04:04 • Published in Turkey Saudi Arabia • by Obj. 252U Defender

Evet, bu başlık bir çeşit clickbait oldu. Kabile kelimesinin, kabile devleti tanımının biraz kökenlerine gideceğiz. İşbu yazı tamamen can sıkıntısı ürünüdür. Ona göre okuyunuz.

Kabile, Arapça bir kelime olup, soy, aile anlamına gelmekte. O halde kabile devleti dediğimiz zaman da aile devleti demiş oluyoruz. Öyle mi?

O halde, başıboş, keyfekeder yönetilen devletler için değil de bir aile tarafından yönetilen devletler için kabile devleti demek daha uygun mu olur? Misal Suudi Arabistan.

Evet, Suudi Arabistan aslında bu tanıma uygun. Peki ya İspanya? Orada da kral tek bir aileden gelmekte ve devleti fiilen yönetmekte. Her ne kadar parlamento olsa da başbakan İspanya Kralı'ndan icazet almak zorunda. Yine de Suudi Arabistan kadar kabile devleti değil canım.

Aslında bunu anlamak için biraz daha eskiye gitmemiz gerekiyor. Misal, Osmanlı Devleti bir kabile devleti midir?

oturmuş devlet sistemi ve yapısı sebebiyle aslında Osmanlı için bu yakıştırmayı yapmamak gerekir. Aslında Kabile devleti kelimesinin nereden geldiğine bakacak olursak, bu tabir Osmanlı zamanında şimdikinden daha sık kullanılırdı.

Kabile derken şimdi aklımıza, yaprak giyen, ok ve mızrak kullanan. Kadınların memeleri açık, siyahi Afrikalı ve köylerden müteşekkil yerli halklar geliyor. Bir de kabileleşmiş geleneksel eTR kabinesi.

Aslında yukarıdaki tanımda tek doğru kelime var; Afrika.

Bu köylerin tek bir aile olduklarını düşünecek olursak, Arapça'da soy, aile, sülale olarak kullanılan kabile kelimesi doğru. Ancak Kabile Devleti için doğru değil.


Peki kimler bu Kabile Devleti?

Aslına bakarsanız gerçekten bir devlet. Çok kısa bir süre ayakta kalmış, gelmiş geçmiş en sistemsiz devlet. Kabile halkı Cezayir'deki Atlas Dağları'nın güney yamaçlarında yaşayan bir halk.

Bu halk, Fas, Cezayir, Tunus, Tilimsan ve dahi Osmanlı hakimiyeti altında yaşamış, gelmiş geçmiş en apolitik halktrır. Berberi soyunun bir parçası olan Kabile soyuna mensuptur. Yani aslında Arapça'daki Kabile kelimesi ile bu Kabile arasında hiçbir alaka yok. Berberice'de ise Kabile diye, soy anlamına gelen bir kelime yok.

Osmanlı'nın bölgedeki hakimiyeti zayıflayınca Fransa destekli olarak burada "Kabylia" Devleti kuruldu. Ama buradan önce biraz geri sarmamız lazım.

Bu Kabile Devleti önceleri Cezayir Krallığı'nın yönetici aileleri olmuşlardı. Daha sonra Osmanlı'ya bağlandılar.

1830'da Fransa'nın bölgeye girmesiyle ilk olarak buradaki Kabylia halkı Fransızlara direnç gösterdi. 1857 yılında Fransa, bölgedeki kontrolünü sağlamak için kendisine 27 yıl önce direnen bu halkın yönetiminde bir devlet kurdu. Tabi, "bunlardan başka kimse bize direnmedi, olsa olsa bunlardan olur" düşüncesi sebebiyle olsa gerek. Ama kuruluşunun ertesi günü Kabile Devleti kendini imha etti. Bakın, 1 veya 2 gün yaşamış bir devletten bahsediyoruz. Dünya tarihinin en hızlı yıkılan devleti.

Hal böyleyken Fransa orada bir süre daha kaldı. Ancak bu Kabileliler yine ayaklandı. Ulan bir dur, 2 gün bir devleti ayakta tutamadın zaten. Ama yok.

Neyse efendim, 1871 yılında Fransa bunlara karşı kanlı bir saldırı gerçekleştirdi. Bir çoğunu aldı köle olarak Fransa'ya götürdü. "Devlet kur diyorsun kuramıyorlar, uslu uslu otur diyorsun oturamıyorlar" diye düşünmüş olacaklar.

İş burada biter mi? Bitmedi.

1954-1962 Fransız iç savaşının hem başlamasında hem de bitmesinde büyük rol oynadı bu Kabileliler. Gel gör ki ülke yönetimi kendilerine bırakılmayınca Atlas Dağlarına çıkıp eşkıyalık yapmaya başladılar. Ta ki Arap Baharı'na kadar.

2011 yılında Kabile Özerklik Hareketi (Kabileceden kısaltılmışı MAK) adında bir terörist örgüt oldular ve Cezayir'den özerklik talep ediyorlar. He amk devlet verdiler kaç gün ayakta tuttun ki, özerk olunca ne bok yiyeceksin?

Neyse efendim. Kabile Devleti bir çeşit yakıştırmadır. Kurumları olmayan, nasıl yöneteceğini bilmeyen, laf gelişi değil, gerçekten 2 gün ayakta kalamayan devletlere, işte o ilk kuruluştan beri Kabile Devleti adı verilir.