Join the new world

Często patrząc na mapę Europy z XVI wieku możemy dostrzec, iż Jagiellonowie byli jedną z największych dynastii ówczesnej Europy. Świadczy o tym chociażby zacięta rywalizacja z tak znamienitym rodem jak Habsburgowie czy panowanie członków tej dynastii w Polsce, Litwie, Czechach i na Węgrzech, będących wówczas potężnymi państwami. Niestety rywalizację z Habsburgami Jagiellonowie przegrali tracąc ostatecznie tron czeski. Długo niespodziewanie się jednak, że kolejny cios, wymierzony w Węgry, nadejdzie z innej strony.

W roku 1521 Turcy zdobyli Belgrad, rozrastając się na Bałkanach. Kolejna ich kampania musiała być wymierzona w państwo rozszczące sobie prawa do największej potęgi w tej części świata, czyli w Węgry. Kolejna kampania rozpoczęła się w 1526 roku, gdy osmański sułtan Sulejman Wspaniały zażądał wysokiego trybutu, a kiedy Węgrzy odrzucili żądania, sułtan na czele swojej armii w kwietniu skierował się na północ. Węgrzy zostali osamotnieni przez również zagrożonym turecką ekspansjá Habsburgów. Pomocy udzieliła natomiast Polska, król Zygmunt I Stary przysłał wsparcie 1500 zbrojnych.
Król Ludwik II Jagiellończyk zmuszony był samotnie stawić czoła potędze osmańskiej. Ponaglony szybkim marszem wojsk Sulejmana, nie czekając na posiłki z Chorwacji i Siedmiogrodu, wyruszył z Budy na spotkanie przeciwnika.

Pod Mohaczem doszło do spotkania wrogich wojsk. Turcy mieli do dyspozycji 80 tys. żołnierzy i 300 dział, podczas gdy Węgrzy mogli liczyć ledwo na 25 tys. żołnierzy i tylko 20 dział.
Początkowo, uwzględniając przewagę liczebną przeciwnika, wojska węgierskie miały zamiar przyjąć pozycję obroną. Niestety na żądanie szlachty węgierskiej zdecydowano się jednak przypuścić atak. Ciężkozbrojnej jeździe węgierskiej dość łatwo udało się przebić przez linie wojsk tureckich. Następnie Węgrzy ruszyli w kierunku tureckiego taboru, bronionego przez janczarów i naszpikowanego licznymi, pospinanymi łańcuchami, działami.
Ostrzał turecki zabił wielu Węgrów; w ich szeregach wybuchła panika. Wielu żołnierzy zginęło podczas ucieczki, liczni utonęli w rzece – wśród nich król Ludwik II Jagiellończyk.
Straty po stronie chrześcijańskiej wyniosły 15 tysięcy zabitych (rannych i jeńców Turcy ścinali), w tym siedmiu biskupów i 500 możnych.

Przedwczesna śmierć 20-letniego króla spowodowała, że wkrótce ziemie Czech i północno-zachodnich Węgier dostały się pod panowanie Habsburgów. Datę klęski uznaje się także za symboliczny koniec potęgi dynastii Jagiellonów.
Węgierska szlachta obrała królem Jana Zápolyę, który ogłosił się lennikiem tureckim. Wywołało to wojnę habsbursko - turecką i doprowadziło do pierwszego oblężenia Wiednia.
Szlachta węgierska usiłowała jeszcze ratować Królestwo i wybrała na króla syna zmarłego Jana II Jagiellończyka - Jana II Zygmunta. Wywołało to najazd austriacki, po nim zaś kontratak turecki, który zakończył się wyparciem wojsk cesarskich spod murów Budy i podziałem Węgier dokonanym przez sułtana. ziemie węgierskie podzielono na trzy części. Środek kraju z Budą i Pesztem stały się prowincją turecką. Na wschodzie, pod rządami Jana II Zápolyi powstało zależne od Osmanów księstwo zwane Siedmiogrodem, a zachodnia część z dzisiejszą Słowenią i Chorwacją rządzona była przez habsburskich królów węgierskich. Przez następne lata stale dochodziło do walk na granicach. Turcy panowali na zdobytych ziemiach przez 158 lat, aż do pokoju w Karłowicach (1699).

Bitwa pod Mohaczem zakończyła niepodległość Węgier, zaś Polsce przyniosła wielkie starty cennych sojuszników. Spokojna dotąd południowa granica Polski stała się zażewiem przyszłych konfliktów, co w połączeniu ze stale aktywnym zagrożeniem wschodnim, przyczyniło się do osłabienia Rzeczypospolitej, a w konsekwencji do rozbiorów.