Rocznica na dziś [08.08.1648] - Mehmed IV zostaje sułtanem

Day 5,375, 08:53 Published in Poland Poland by kamil7771

Ten dzień nie mógł zwiastować nic dobrego, dla większości dworów europejskich. O ile na razie nic nie zwiastowało nadchodzącego zagrożenie, o tyle już kilkanaście lat później Islam wyraźnie zagroził istnieniu Chrześcijańskiej Europy...

Mehmed IV przyszedł na świat 02.01.1642 roku, w mieście które do dzisiaj wywołuje liczne emocje w głowach nie tylko historyków, czyli w Konstantynopolu, który to stał się stolicą Imperium Osmanów od pamiętnego roku 1453 - roku upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego. Mehmed był synem sułtana Ibrahima I i jednej z jego nałożnic Turhan Hatice, która miała ruskie pochodzenie. W przeciwieństwie jednak do słynnej Roksolany, lub jak kto woli Hurrem, Turhan Hatice nie została nigdy sułtanką. W czasie dzieciństwa Mehmeda, Imperium Osmańskie było jedną z największych potęg, zbudowaną na przestrzeni lat przez wielu sułtanów z Sulejmanem Wspaniałym na czele. Silne zewnętrznie państwo kryło jednak wielką słabość wewnętrzną, za sprawą ojca naszego dzisiejszego bohatera, wspomnianego już sułtana Ibrahima I, który był chory psychicznie. Ibrahim wstąpił zresztą na tron tylko dlatego, że poprzedni sułtan uważał go za niegroźnego pod względem politycznym i nie zdążył go zabić. W wyniku niepoczytalności Ibrahima Imperium przegrało wszczętą przez niego wojnę z Republiką Wenecką i utraciło Tenedos, wyspę należącą także do dzisiejszej Turcji. Jednak to nie klęski militarne były największym problemem panowania Ibrahima, lecz jego okrucieństwo i lubieżność. Według relacji jednego z kronikarzy dopuszczał się gwałtów na dziewicach sprowadzanych z jego rozkazu do pałacowego ogrodu, po czym na skutek zakochania się w „Kostce Cukru” (nazywanej tak przez niego korpulentnej kochance) kazał wymordować liczący 280 kobiet harem w celu uśmierzenia zazdrości swej konkubiny. Związane w worku ofiary utopiono w rzece. Niepoczytalność Ibrahima I doprowadziła w końcu do siłowego obalenia jego rządów. Ocalała z rzezi kobieta odpowiedziała o mordzie poddanym sułtana, a ten został zamknięty w klatce i uduszony za pomocą cięciwy z łuku 12.08.1648 roku, a więc 4 dni po tym jak jego zaledwie sześcioletni syn objął tron.

Faktyczne rządy, w zastępstwie małoletniego sułtana, sprawował w tym czasie wielki wezyr Mehmed Köprülü Pasza, który ustabilizował sytuację wewnętrzną państwa. Dzięki jego polityce imperium odniosło wiele sukcesów, nie tylko militarnych. W 1661 zakończono w końcu wszczętą przez Ibrahima wojnę i podpisano pokój z Wenecją, co umożliwiło podjęcie walk w innych częściach imperium. Udało się odzyskać Tenedos, a także grecką wyspę - Limnos. Pod koniec tego roku umarł Wielki Wezyr, a nowym osobą na tym stanowisku został, znany wszystkim Polakom, Kara Mustafa. Kontynuował on politykę poprzedniego Wezyra również prowadząc wojny, tym razem na Węgrzech. Turcy zwyciężali między innymi w 1664 w Siedmiogrodzie i prowadzili także wojnę z Austrią, zdobywając między innymi Ujvar na Węgrzech po czym podpisali z Austriakami korzystny traktat pokojowy w Vasvár. W 1669 roku nadszedł także długo wyczekiwany sukces i zajęto Kretę. W latach następnych pokonano słabą wewnętrznie i wyniszczoną wiekiem wojen Polskę, zmuszając ją nie tylko do oddania Podola, ale także zobowiązania się przez traktat w Buczaczu do płacenia haraczu sułtanowi, co zrównywało jeszcze niegdysiejszą potęgę z innymi lennikami Osmanów. Hańby tej Sejm nie mógł zaakceptować i ustalił nowego podatki na wojnę, a hetman wielki koronny Jan Sobieski odniósł wspaniałe zwycięstwo w Chocimiu. Doprowadziło to do zawarcia pokoju w Żórwanie, który pozostawiał po stronie tureckiej Podole, ale o żadnym haraczu nie mogło być już mowy.

Tymczasem kilka lat później europejscy szpiedzy donosili o zbieraniu przez sułtana i Wielkiego Wezyra nowej, ogromnej armii. Cele tej armii mogły być wyłącznie dwa: Kraków albo Wiedeń. Toteż państwa zagrożone po wielu impasach i niechętnej zmianie orientacji pro0francuskiej przez króla polskiego zawarły sojusz obronny. Osmanowie rozpoczęli wówczas nową wojnę z Austrią, w trakcie której wojska tureckie obległy Wiedeń w 1683. Klęska zadana Turkom przez wojska polskie, austriackie i niemieckie pod wodzą polskiego króla Jana III Sobieskiego doprowadziła do utraty przez nich niemal całych Węgier. Polska odzyskała raptem Podole, ale dopiero w 1699 roku, czego już Lew Lechistanu nie dożył.

Niepowodzenia i klęski wojskowe doprowadziły do rewolty wojskowej, obalenia sułtana w 1687 i uwięzienia go w Edirne, gdzie zmarł. Wielki Wezyr został uduszony na rozkaz sułtana już w grudniu 1683 roku. Po Mehmedzie sułtanem został Sulejman II, który usiłował odbudować potęgę państwa, taką jaką miało ono za jego imiennika. Przegrał jednak wojnę ze Świętą Ligą, a potężne niegdyś Imperium zaczynało się kurczyć i już nigdy tego trendu nie udało się odwrócić...