Σελίδες Οικονομικής Ιστορίας της Ελλάδας. Απρίλης 41-Σχέδιο Τρούμαν.

Day 3,995, 04:04 • Published in Greece Greece • by GeorgeIV

Χαιρετώ την κοινότητα της eGreece.

Στο προηγούμενο άρθρο είχαμε αφήσει την χώρα σε μια ιδιαίτερη στιγμή. Μετά από την ήττα της Γιουγκοσλαβίας και την υπερκέραση των οχυρών της γραμμής των Ελληνοβουλγαρικών συνόρων στην υποχώρηση και την συνθηκολόγηση. Το 1941 αποτέλεσε το πρώτο έτος της τριπλής κατοχής της χώρας.

Συνήθως, όπως γίνονταν σύμφωνα με τις συμβάσεις της Γενεύης, ο κατακτητής έχει δικαίωμα να κρατήσει ένα μέρος του προϋπολογισμού της κατακτημένης χώρας ως έξοδα κατοχής. Στην περίπτωση της Ελλάδας, το κάλυμμα για τα έξοδα καλύφθηκε με τρεις διαφορετικούς τρόπους, που είχαν το ίδιο αποτέλεσμα. Πρώτο βήμα, η τύπωση δραχμών από την ΤτΕ. Δεύτερο, το οποίο λειτούργησε παράλληλα μέχρι το 1943, την τύπωση κίβδηλων στρατιωτικών Γερμανικών Μάρκων, τα οποία κλήθηκε η ΤτΕ να εξαγοράσει με δραχμές μεγαλώνοντας και άλλο την κυκλοφορία χαρτονομίσματος. Τρίτον μέσω αυτό που σήμερα ονομάζεται κατοχικό δάνειο (το οποίο κατά πάσα πιθανότητα αργά ή γρήγορα θα το πάρουμε πίσω γιατί υπάρχει νομική κάλυψη για αυτό). Προτού όμως συμβούν αυτά, η κυβέρνηση Κορυζή είχε μεριμνήσει να μετακινήσει τους 20 τόνους χρυσού που διέθετε η ΤτΕ πρώτα στην Κρήτη, μετά στο Κάϊρο και τέλος στο Γιοχάνεσμπουργκ της Νότιας Αφρικής.

Τι σημαίνει αυτό; Σίγουρα λιγότερος πλούτος για τον Χίτλερ, μιας και εφάρμοζε πάντοτε ληστρικές επιθέσεις στο συνάλλαγμα και στο χρυσό που είχαν οι κεντρικές τράπεζες των κατακτημένων κρατών. Από την άλλη, η ΤτΕ ουσιαστικά δεν είχε στην διάθεσή της ένα όπλο για να αντιμετωπίσει ίσως την χειρότερη νομισματική κρίση της χώρας, που έχει βιώσει τουλάχιστον μέχρι σήμερα. Ο υπερπληθωρισμός που δημιουργήθηκε την περίοδο της κατοχής είναι αποτυπωμένος στην συλλογική μνήμη και μάλιστα καθόλου άδικα. Ειδικότερα τα 2 πρώτα χρόνια της κατοχής και μέχρι πλάνα και φωτογραφίες από αποσκελετωμένο και νεκρό πληθυσμό της Αθήνας φτάσουν στα χέρια πολιτών συμμαχικών χωρών, η Ελλάδα αντιμετώπιζε την κατάκτηση, την αρπαγή των αποθεμάτων της (τουλάχιστον αυτά που δεν μπόρεσαν να αποκρυφτούν ή αυτά που δημιουργούνταν στην ύπαιθρο και ήταν σε θέση να αποκρυφτούν) τα υπερδιογκωμένα έξοδα κατοχής και τον συμμαχικό αποκλεισμό της χώρας. Ειδικά το τελευταίο έδωσε το αποφασιστικό χτύπημα για τον μεγάλο λιμό του χειμώνα του 41 που άφησε πίσω του εκατόμβες νεκρών, κυρίως στις πόλεις,αλλά και σε νησιά,τα οποία είχαν μεγάλο βαθμό εξάρτησης από τις εισαγωγές τροφίμων. Ο θάνατος ήταν καθαρά ταξική υπόθεση. Όσοι είχαν περιουσία ή έστω σχέσεις με την αγροτική ενδοχώρα κατάφερναν να βρουν τα μέσα επιβίωσης, γεγονός το οποίο δεν ισχύει για τους μισθωτούς και τους εργάτες και ιδιαίτερα τους πρόσφυγες που είχαν αποφασίσει να εγκατασταθούν στο άστυ. Η μαύρη αγορά αποτέλεσε έναν από τους ελάχιστους τρόπους επιβίωσης για πολλούς περισσότερους ανθρώπους από όσους θα θέλαμε οι ίδιοι να πιστεύουμε ότι ενεπλάκησαν με αυτή. Ευτυχώς, η κατακραυγή έπεισε τελικά σε μερική άρση του αποκλεισμού, με αποστολές μέσω του Σουηδικού Ερυθρού Σταυρού στις οποίες συμμετείχαν Έλληνες από τις ΗΠΑ μέσω ιδρυμάτων.

Εδώ έρχεται το εύλογο ερώτημα. Γιατί οι Γερμανοί ή οι υπόλοιπες δυνάμεις κατοχής δεν έκαναν κάτι για βελτιωθεί η κατάσταση και να μην πεθάνει κόσμος από την πείνα; Η αλήθεια είναι ότι οι κατοχικές δυνάμεις των Γερμανών και των Ιταλών προσπάθησαν αρχικά να τονίσουν στο κέντρο τα προβλήματα που θα προέκυπταν αναπάντεχα, ωστόσο ειδικά για την Γερμανία η Ελλάδα, εκτός από την στρατηγική της θέση, μερικά μεταλλεύματα όπως το χρώμιο και ελάχιστες βιομηχανίες (όπως του Μποδοσάκη και κάποιες άλλες που συνεργάστηκαν με τις δυνάμεις κατοχής παράγοντας προϊόντα για τον στρατό με εργατικά χέρια επιταγμένα) η χώρα δεν είχε κανένα άλλο ενδιαφέρον. Η μόνη παραγωγική πηγή που δεν εκμεταλλεύτηκε η Γερμανία ήταν το εργατικό δυναμικό της χώρας, καθώς οι πολίτες της αντιπαρατέθηκαν στο κάλεσμα αυτό το 43 με πορείες και με νεκρούς.

Για καλή μας τύχη, ο πόλεμος έφερε τα πράγματα σε καλύτερη μοίρα για την χώρα και το 44 τον Οκτώβρη η χώρα απελευθερώθηκε. Ωστόσο, όλο το οικονομικό πλέγμα της ήταν εντελώς αποσαρθρωμένο. Η βιομηχανική παραγωγή κατεστραμμένη γυμνή από εξοπλισμό ο οποίος ή επιτάχθηκε ή καταστράφηκε, το οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο κατεστραμένο στο 95% και πολλά άλλα πράγματα, τα οποία μπορείτε να διαβάσετε στο φυλλάδιο που έφτιαξε μεταπολεμικά ο Ανδρεάδης (να το ψάξετε το ιντερνετ θα το βρείτε και τα λέει απλά και κατανοητά).

Για την ανασυγκρότηση της Ευρώπης οι συζητήσεις είχαν ξεκινήσει από νωρίς. Ήδη το 43 είχαν αρχίσει σταδιακά διαβουλεύσεις για τον κόσμο του αύριο, οι οποίες οδήγησαν σε συμφωνίες όπως αυτή του Μπρέντον Γούντς και την συμφωνία για την ίδρυση της περίφημης Ούνρα, η οποία αποτέλεσε τον μηχανισμό μέσω του οποίου θα γίνονταν εξαρχής η αναδιανομή πρώτων υλών από τις ΗΠΑ προς την Ευρώπη. Το 47 ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τρούμαν θα αναφερθεί για την ανάγκη άμεσης παρέμβασης των ΗΠΑ στην Τουρκία και την Ελλάδα (καθώς φεύγουμε από τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, η Αγγλία έχει χρεοκοπήσει και φεύγει από τον ρόλο του παγκόσμιου προστάτη και πάμε προς τον ψυχρό πόλεμο, οπότε τα στενά και το αιγαίο έχουν τεράστια σημασία για τις ΗΠΑ) και έτσι ξεκινάει η συζήτηση για την επέκταση του σταθεροποιητικού προγράμματος από την δύση και προς αυτές τις χώρες, το γνωστό σε εμάς Σχέδιο Μάρσαλ.

Με εκτίμηση,

Aquitanian News.