Join the new world

Καλημέρα στην κοινότητα της eGreece.

Αφήνοντας προς το παρόν πίσω μας τους ανθρώπους που δραστηριοποιήθηκαν κατά κύριο λόγο τον 19ο αιώνα, ας αλλάξουμε αυτή την φορά ήπειρο και ας μιλήσουμε για έναν Καραμανλή που πέτυχε και αυτός πολλά. Τον Πρόδρομο Αθανασιάδη «Μποδοσάκη» (το Μποδοσάκης είναι παρατσούκλι του Πρόδρομος στα τούρκικα).

Ο Πρόδρομος γεννήθηκε στην Νίγδη της Μ.Ασίας, στον Πόρο. Οι γονείς του δεν ήταν από κάποια μεγάλη οικογένεια, το δίχως άλλο. Πέντε αδέλφια και τα πράγματα στην αρχή ήταν αρκετά δύσκολα. Ο Πρόδρομος βγήκε από τα 10 του χρόνια στο μεροκάματο και άρχισε να μαθαίνει πως βγαίνει το χρήμα στα Άδανα. Σιγά σιγά, μαζί με τα αδέλφια του μαζεύει ρευστό και βλέπει μπροστά του μια επιχειρηματική ιδέα: την αγορά ενός Μύλου, την οποία και πέτυχε. Στόχος του, η παραγωγή σιταριού για τις ανάγκες του Οθωμανικού Στρατού αρχικά, ανάγκες που δημιούργησαν μια αγορά για τον ίδιο να επεκτείνει τον κύκλο εργασιών του μέσω του εμπορίου και άλλων πρώτων υλών που παράγονταν στην περιοχή των Αδάνων. Στην βιογραφία του γράφονται και τα απαραίτητα μπαξίσια, μεταξύ άλλων, που έδωσε για να πάρει όσο το δυνατόν περισσότερες παραγγελίες.

Εκτός από τον στρατό, η δημιουργία της σιδηροδρομικής γραμμής Βερολίνου- Κων/πολη-Βαγδάτη (λογική των Αυστριακών και των Γερμανών για πορεία προς ανατολή από την ξηρά και όχι στην θάλασσα που κυριαρχούσαν οι Βρετανοί, για τα πετρέλαια της Μοσούλης προφανώς) τον έφερε σχετικά γρήγορα σε σχέση με Γερμανούς, μεταξύ αυτών βιομηχάνων και μηχανικών από την γνωστή μας εταιρία Siemens.Δεν θα είναι η τελευταία φορά που θα συνεργαστεί εμπορικά (μόνο😉 με αυτούς. Θα παντρευτεί μάλιστα Γερμανίδα την οποία γνώρισε μέσω των σχέσεών του τότε, στεφάνι που τίμησε σε όλη του την ζωή.

Ο Πρόδρομος, από φτωχόπαιδο στα τέλη του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου έχει γίνει μεγάλος επιχειρηματίας της Αυτοκρατορίας. Θα αγοράσει το Πέρα Παλάς στην Πόλη και την λέσχη Σπόρτινγκ στην Σμύρνη, οργανώνοντας δρώμενα και γνωρίζοντας πολλούς σημαντικούς παράγοντες της εποχής, μεταξύ αυτών Έλληνες πολιτικοί και άλλοι. Θερμός οπαδός του Βενιζέλου, θα τον στηρίξει και θα του αποδείξει την πίστη του σε αυτών με διάφορες φιλανθρωπίες αλλά και με ουσιαστική πολιτική υποστήριξη αργότερα, όταν ο ίδιος θα αναγκαστεί διωκόμενος να περάσει στην Ελλάδα μετά την καταστροφή. Είχε χάσει αρκετά κεφάλαια στο μεταξύ, αλλά δεν πτοήθηκε. Αντιθέτως, άρχισε να εξαγοράζει και να ιδρύει μια σειρά από βιομηχανίες στην Ελλάδα, σημαντικότερη μεταξύ πολλών η γνωστή Πυρκάλ, που θα παίξει σημαντικό ρόλο στην περίοδο Μεταξά και στην προετοιμασία για τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Έλεγχε το 35% του συνόλου της δυναμικής της ελληνικής βιομηχανίας. Για δεύτερη φορά συνεργάζεται με Γερμανούς, μέσω της στενής συνεργασίας του με την πολεμική βιομηχανία Rheinmetall και το συγκρότημα του μεγαλοβιομήχανου Κρούπ, ώστε να εκσυγχρονίσει με νέα μηχανήματα και σχέδια και πατέντες για τις πολεμικές του βιομηχανίες. Ο Πρόδρομος την περίοδο Μεταξά, μαζί με ελάχιστα άτομα ακόμη (Χατζηκυριάκος, Βασιλιάς Γεώργιος Β΄, Δροσόπουλος) έλεγχαν σε μεγάλο βαθμό τα δρώμενα στην Ελλάδα μέχρι το 1941. Ο Μποδοσάκης είχε επίσης άριστες σχέσεις με την Εθνική Τράπεζα, η οποία κατείχε μεγάλο μέρος των βιομηχανιών που πέρασαν στα χέρια του Αθανασιάδη (κυρίως εξαιτίας των πτωχεύσεων που βάρεσαν οι προηγούμενοι την εποχή ανάμεσα στην καταστροφή και το Κράχ του 29), βοηθώντας τον με μια σειρά δανείων.


Ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος έρχεται. Ο Πρόδρομος δωρίζει κάμποσα εκατομμύρια σφαίρες στο ελληνικό κράτος, το έπος της Αλβανίας γίνεται και έρχεται η εισβολή του 41, από την οποία ο ίδιος θα διαφύγει στο εξωτερικό. Πρώτα πλήρωσε τους εργαζόμενους ό,τι χρωστούμενα είχε και μετά άφησε πίσω του έναν επίτροπο στις ανακαινισμένες εγκαταστάσεις του, οι οποίες παραδόθηκαν άθικτες στους εχθρούς (σημείο συνεργασίας για κάποιους του Μποδοσάκη με τους κατακτητές). Τα χρόνια περνάνε και έρχεται η απελευθέρωση. Για τον Πρόδρομο η επιστροφή στην Ελλάδα σημαίνει νέα επιχειρηματικά πλάνα. Εξαγοράζει τα λιπάσματα από την οικογένεια Κανελλόπουλου (δεν θυμάμαι αν ήταν η ίδια οικογένεια που είχε τον Τιτάνα, την τσιμεντοβιομηχανία που ήταν ο δεύτερος ουσιαστικός βραχίονας της βιομηχανίας της χώρας από το 30 και εξής) και γενικά όλα τα λιπάσματα και πολλές άλλες βιομηχανίες, ενώ βάζει μπροστά για την καθετοποιημένη επεξεργασία σιδηρονικελίου, ιδρύοντας την Λάρκο στην Λάρυμνα Φθιώτιδας. Στην δύση της ζωής του πια, ο παππούς μου, ο οποίος είχε προσληφθεί σχεδόν από την αρχή στο εργοστάσιο μου είχε πει για το πόσο ενεργός ήταν και μου είπε δύο πράγματα για εκείνον. Το πρώτο, ότι έστελνε κάθε ημέρα τζιπάκι για γιαούρτι και γάλα από τσοπάνηδες της περιοχής. Το δεύτερο συμβάν, καθώς περπατούσαν στο εργοτάξιο, κοντοστάθηκε και μάζεψε ένα κομμάτι σπάγκο που βρήκε πεταμένο, το έδωσε στον παρατρεχάμενό του και του είπε : κρατήστε το αυτό εδώ, κάπου θα χρησιμέψει, ενώ σε λόγο του προς τους εργαζόμενους έλεγε το πως για αυτούς τα έκανε όλα κτλ που λέει κάποιος που έχει μπροστά του προλεταριάτο, φεύγοντας μετά για το αραγμένο του κότερο στον παρακείμενο κόλπο (για την ιστορία οι εργαζόμενοι έκαναν κάποια στιγμή μια μεγάλη απεργία που κράτησε 110 ημέρες (1977) ζητώντας αυξήσεις και καλύτερες συνθήκες εργασίας, πράγματα που πέτυχαν αργότερα). Η Λάρκο ήταν για αυτόν το ισχυρότερο του χαρτί,σε μια χώρα από τις λίγες που είχαν καλά αποθέματα σιδηρονικελίου στην Ευρώπη, το οποίο μετά πέρασε στα χέρια του δημοσίου και με τον καιρό έφτασε στα χάλια του σήμερα.

Ο Μποδοσάκης πέθανε το 1979, αφήνοντας πίσω του ένα ίδρυμα το οποίο κάνει ακόμη μια σειρά από διάφορα πράγματα, μεταξύ άλλων υποτροφιών σε θετικά τεχνολογικά πεδία, μέχρι και σήμερα.

Τώρα αν ήταν εθνικός ευεργέτης ή Έλληνας καπιταλιστής (μαζί με το στίγμα του συνεργάτη με Γερμανούς κτλ που αναφέραμε πριν) πέφτει στη άποψη του καθενός. Σίγουρα ήταν μεγαλοπαράγοντας της Ελληνικής επιχειρηματικής ελίτ για πολλές δεκαετίες, μαζί με άλλα βαριά επώνυμα.


Με εκτίμηση,

Aquitanian News.