Join the new world

Χαιρετώ την κοινότητα της eGreece.

Μιας και είχα αναφερθεί στο προηγούμενο άρθρο για την θέλησή μου να γράψω μερικά άρθρα για προσωπικότητες της οικονομικής ιστορίας του τόπου, σήμερα θα μιλήσουμε για έναν από τους πλέον γνωστούς, ακόμη και στις μέρες μας.

Τον Ανδρέα Συγγρό (ή Τσιγγρό όπως ήταν το κανονικό του επώνυμο).

Γεννήθηκε το 1830 στην Κων/πολη, με καταγωγή από την Χίο (Λίθι). Ο πατέρας του, γιατρός στο επάγγελμα (και μάλιστα προσωπικός γιατρός της αδελφής του Σουλτάνου) ήθελε να δώσει όσο το δυνατόν καλύτερη παιδεία στον μικρό Ανδρέα. Μετά από μια σύντομη παραμονή στην Άνδρο και μετά την εγκατάσταση στην Σύρο το 1834( όπου ο Ανδρέας φοίτησε στο γνωστό γυμνάσιο (σχολή Θεόφιλου Καϊρη, σχολαρχείο Σύρου) που όλα τα παιδιά της καλής κοινωνίας του νησιού πήγαιναν εκεί) , ο πατέρας ήθελε να περάσει το επάγγελμα στον γιο (καθόλου στερεοτυπική αντίδραση Έλληνα γονιού). Βέβαια τελικά ο γιος, αντί να γίνει γιατρός αποφάσισε να ακολουθήσει μια διαφορετική καριέρα, κάνοντας την μαθητεία του στον μεγάλο εμπορικό οίκο των Ροδοκανάκη (από τα μεγάλα εμπορικά/τραπεζικά τζάκια της Ελλάδας την εποχή του 19ου αιώνα).

Για τον Ανδρέα η εργασία του ήταν χαρά και ευχαρίστηση. Ο ίδιος, στην αυτοβιογραφία του, που εκδόθηκε μετά το θάνατό του αναφέρει το πως όταν ο ίδιος περνούσε έξω από το υποκατάστημα της Εθνικής Τράπεζας άκουγε τον ήχο των νομισμάτων που καταμετρούσαν οι υπάλληλοι, ηδονίζονταν. Μετά την μαθητεία θα εισέλθει με ένα μικρό ποσοστό σε έναν εμπορικό συνεταιρισμό. Ο Ανδρέας αρχίζει να εμπορεύεται μια σειρά από προϊόντα που περνούσαν και έφευγαν από το λιμάνι της Ερμούπολης μεγαλώνοντας όλο και περισσότερο τα κεφάλαιά του. Το 1867 κάνει τα πρώτα ταξίδια στην Αθήνα και γνωρίζεται με τον μετέπειτα φίλο του Χαρίλαο Τρικούπη και με τον βασιλιά Γεώργιο Α΄, ενώ ταυτόχρονα ιδρύει την εταιρεία «Συγρρός, Κορωνιός & Σία», η οποία άρχισε να εκτελεί τραπεζικές εργασίες, προσφέροντας μεγάλα δάνεια (με μεγαλύτερα επιτόκια από αυτά που ίσχυαν εκείνη την περίοδο στην αγορά) προς την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Η Τράπεζα Κων/πόλεως γίνεται πραγματικότητα, με την ίδια να δανείζει σε Οθωμανική Αυτοκρατορία και Αίγυπτο. Στο διάστημα αυτό από όσο θυμάμαι και από τα απομνημονεύματα πέταξε μερικούς από τους συνεργάτες του εκτός της εταιρίας για λόγους ιεραρχίας αλλά και για την απόκτηση ελευθερίας κινήσεων για τον ίδιο τον Συγγρό, ενώ ταυτόχρονα ως εργένης που και που συναντούσε πολλές υποψήφιες νύφες, καθώς ως πλούσιος είχε πέραση στα μεγάλα τζάκια της Πόλης. Γενικά το ζούσε στα στενά, βγάζοντας ένα σκασμό λεφτά.

Τα Λαυρεωτικά.
Το 1872 ο Συγγρός εγκαθίσταται στην Αθήνα. Ήδη το 1864 η κυβέρνηση ανέθεσε στη γαλλική εταιρεία Roux - Serpieri - Fressynet C.E. την εκμετάλλευση των ορυχείων του Λαυρίου. Το 1869 προέκυψε ζήτημα σχετικά με τις εκβολάδες των υπολειμμάτων των μεταλλευμάτων που βρίσκονταν επί του εδάφους. Η κυβέρνηση Αλέξανδρου Κουμουνδούρου, με την πίεση κυρίως του πολιτικού Επαμεινώνδα Δεληγεώργη, επέμενε ότι ήταν εθνικές, ενώ η εταιρεία θεωρούσε ότι η εκμετάλλευσή τους προβλεπόταν από το συμβόλαιο. Στο θέμα ενεπλάκησαν οι κυβερνήσεις της Γαλλίας και Ιταλίας, ενώ παράλληλα οι φήμες περί κοιτασμάτων χρυσού αύξαναν συνεχώς την τιμή της μετοχής της εταιρείας. Τελικώς, η κυβέρνηση προκειμένου να λυθεί το ζήτημα ξεκινάει να αναζητεί Έλληνα αγοραστή. Στην πρόσκληση της κυβέρνησης απάντησε ο Ανδρέας Συγγρός, ο οποίος δέχτηκε να αγοράσει την εταιρεία και να μεταβιβαστούν οι μετοχές στην Τράπεζαν Κωνσταντινουπόλεως. Για αυτόν ήταν ένα τσιγάρο δρόμος και για τα ανάκτορα και για την Βουλή,καθώς είχε φτιάξει το όμορφο μέγαρο που σήμερα ανήκει στο Υπ. Εξωτερικών και είναι φάτσα κάρτα στην Βασιλίσσης Σοφίας. Μετά τη μεταβίβαση, ο Συγγρός διατήρησε τις φήμες περί κοιτασμάτων χρυσού και προχώρησε στη μετοχοποίηση της εταιρείας με αποτέλεσμα χιλιάδες Αθηναϊοι να τρέξουν να αγοράσουν τις μετοχές. Καθώς χρηματιστήριο δεν υπήρχε, το καφενείο «Η Ωραία Ελλάς» ανέλαβε να αναπληρώσει το κενό. Μετοχές αξίας 200 δρχ. πωλούνταν έως και 310 δραχμές, ενώ κανείς δεν ενδιαφερόταν για το αν πράγματι υπήρχαν όλα αυτά τα υποτιθέμενα κοιτάσματα. Ο ίδιος, μέσω δημοσιευμάτων στο τύπο τόνιζε ότι οι μετοχές δεν κόστιζαν όσο οι φήμες διέδιδαν.

Την απότομη άνοδο των τιμών των μετοχών θα ακολουθήσει ακάθεκτη κάθοδος, η οποία και θα οδηγήσει χιλιάδες αθηναίων σε οικονομική κατάρρευση. Την περίοδο 1873 - 1875 οι πτωχεύσεις διπλασιάστηκαν. Σύσσωμος ο τύπος θα κατηγορήσει τον Ανδρέα Συγγρό για την οικονομική καταστροφή χιλιάδων πολιτών χαρακτηρίζοντάς τον κερδοσκόπο, ενώ δεκάδες γελοιογραφίες και λίβελλοι για το πρόσωπό του θα κατακλύσουν για αρκετό καιρό τις εφημερίδες. Σφοδρή κριτική δέχθηκε και από τον Εμμανουήλ Ροΐδη, ο οποίος είχε χάσει όλη την περιουσία του στο χρηματιστήριο. Το σκάνδαλο αυτό ωστόσο δεν πτόησε επενδυτές να ρίξουν κεφάλαια σε εταιρίες όπως η Ατμοπλοϊα Ελλάδος και στους σιδηροδρόμους, οι οποίες με την μεγάλη κρίση, αλλά και με την κακή τους οικονομική κατάσταση πήγαν εξίσου άσχημα.


Για πολλές θητείες ο Συγγρός έβγαινε βουλευτής Σύρου με το κόμμα του Τρικούπη, ενώ ο ίδιος είχε ξεκινήσει μια σειρά από έργα και ευεργεσίες (από τα πιο γνωστά η ανέγερση των ομώνυμων φυλακών, η πτέρυγα στον Ευαγγελισμό, το αρχαιολογικό μουσείο της Ολυμπίας κ.α.) αποκτώντας τον τίτλο του μέγα εθνικού ευεργέτη, για τον οποίο τιμάται μέχρι σήμερα. Το 1881 θα προχωρήσει, μαζί με Έλληνες κεφαλαιούχους του εξωτερικού στην ίδρυση της Τράπεζας Ηπειροθεσσαλίας, στην προσπάθειά του να εισέλθει δυναμικά στα τραπεζικά πράγματα της χώρας, πράγμα που αρχικά πέτυχε. Μάλιστα μερίδα άλλων κεφαλαιούχων που δεν τα κατάφεραν όπως ο Συγγρός (να πάρουν εκδοτικό προνόμιο γιατί εκεί βρίσκονταν εύκολο χρήμα) ίδρυσαν άλλη τράπεζα, η οποία τελικά με την χρεοκοπία πήγε άπατη. Εν τω μεταξύ παίζονταν κερδοσκοπία μεταξύ των ισοτιμιών των Θεσσαλικών δραχμών και των δραχμών της ΕΤΕ. Γενικά, ωραία πράγματα.

Ο καλός μας φίλος Ανδρέας Συγγρός συνέχισε να χώνει την μύτη του παντού στα ελληνικά πράγματα, δανείζοντας το δημόσιο (κατηγορήθηκε μετά ότι προσπάθησε να χρεοκοπήσει την χώρα για να βάλει στο χέρι του την ΕΤΕ αλλά δεν τα πολυκατάφερε τελικά), αγοράζοντας μεγάλες εκτάσεις γης κ.α. . Παντρεύτηκε την Ιφιγένεια Μαυροκορδάτου σε ηλικία 45 ετών, ενώ άφησε νόθο γιο πίσω του (με την Ιφιγένεια δεν έκανε ποτέ παιδί) το οποίο δεν το αναγνώρισε ποτέ αλλά του άφησε πράγματα στην διαθήκη του. Η Ιφιγένεια, με την βοήθεια του Βικέλα και του Δροσίνη εξέδωσε τα απομνημονεύματα του Ανδρέα το 1908. Ο ίδιος είχε πεθάνει το 1899, στην Αθήνα που αγάπησε, αλλά μάλλον οι γύρω του παίζει και να μην τον αγαπούσαν και πολύ από ένα σημείο και έπειτα.

Κλείνοντας, πιστεύω ότι ο άνθρωπος αυτός, αν είχε γεννηθεί σε μια χώρα όπως οι ΗΠΑ θα είχε άνετα βάλει κάτω τον Μόργκαν, ως γνήσιος Χιώτης εμποροτραπεζίτης. Ίσως και τον Ροκφέλερ αν είχε βρει πετρέλαιο στην αυτοκρατορία ή στην Ελλάδα.

Γενικά ωραίο τυπάκι ο Συγγρός.

Με εκτίμηση,

Aquitanian News.