Μαθήματα Οικονομικής Ιστορίας της Ελλάδας. Η Ελλάδα στα έτη του ΔΟΕ.

Day 3,987, 21:24 Published in Greece Greece by GeorgeIV

Καλημέρα στην κοινότητα της eGreece.

Έχουμε αφήσει την Ελλάδα, μετά από μία μερική στάση πληρωμών το 1892-3 και έναν πόλεμο το 1897 με μεγάλα χρέη και με μεγάλη ανάγκη να βρει χρήματα για να αποπληρώσει τις πολεμικές αποζημιώσεις που οι μεγάλες δυνάμεις επέβαλλαν να πληρώσει η χώρα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, ως αντίτιμο για το γεγονός ότι οι ίδιες επέβαλλαν στην τελευταία να σταματήσει την πορεία της προς Αθήνας.

Το ποσό ήταν πολύ μεγάλο και δεν μπορούσε να αποπληρωθεί μέσω του ετήσιου προϋπολογισμού. Μιας και η χώρα βρισκόταν ήδη σε καθεστώς επιλεκτικής χρεοκοπίας εδώ και κάμποσα χρόνια, τελικά δέχτηκε την επιβολή του ΔΟΕ, για να της δοθεί το επίμαχο δάνειο.

Τι ήταν ο ΔΟΕ;

Η ΔΟΕ ή αλλιώς διεθνής οικονομικός έλεγχος είναι ουσιαστικά ένας φορέας που έκανε παρόμοιες αλλαγές με αυτές που επιβάλλει σήμερα το ΔΝΤ. Για μία χώρα είναι σημαντικό να είναι σε θέση να δανείζεται από τις διεθνείς αγορές, για πολλούς προφανείς λόγους που έχουν να κάνουν με το εμπόριο, την βελτίωση των υποδομών κ.α. Ενημερωτικά, σχεδόν καμία χώρα δεν εφαρμόζει πλεονασματικό προϋπολογισμό, αλλά αντιθέτως υπάρχουν ελλείμματα, τα οποία διοχετεύονται στην αγορά, μιας, μεταξύ άλλων το κράτος αποτελεί συνήθως τον μεγαλύτερο πελάτη στην παγκόσμια αγορά. Για να μπορείς να δανείζεσαι εξαρχής θα πρέπει να αποπληρώνεις τα προηγούμενα χρέη σου, ειδάλλως χάνεις την αξιοπιστία και συνεπώς δεν σε δανείζει κανείς. Για την Ελλάδα του 19ου αιώνα, με τα προβλήματα που έχουμε αναφέρει μέχρι τώρα η απόκτηση κεφαλαίων, έστω και με δανεισμό, είναι πρωτεύουσας σημασίας.

Στην Ελλάδα έρχεται μια ομάδα εμπειρογνωμόνων υπό τον βρετανό Εδουάρδο Λώ η οποία προσπαθεί σταδιακά με υποδείξεις προς τις ελληνικές κυβερνήσεις να βάλλουν πράγματα στην σειρά. Βελτιώνεται η ποιότητα παροχής υπηρεσιών του δημόσιου τομέα, βελτιώνονται τα δημοσιονομικά στοιχεία της χώρας και πολλά άλλα τεχνοκρατικά σημεία ανεβαίνουν. Βέβαια, οι αλλαγές αυτές φέρνουν μαζί τους αρκετά δεινά για την χώρα. Πρωταρχικά, ένα σημαντικό κομμάτι των εσόδων της χώρας, από τους φόρους σε πετρέλαιο, τραπουλόχαρτα, στη Σμύριδα κ.α. έσοδα κατευθύνονται για την αποπληρωμή του χρέους (μέχρι την δεκαετία του 80), ενώ μία άλλη υποχρέωση που ανέλαβε η χώρα είναι η απόσυρση του πλεονάζοντος χαρτονομίσματος και η αποκατάσταση της δραχμής στο άρτιο με το γαλλικό φράγκο.


Τί ακριβώς εννοούμε με αυτό; Όταν η χώρα κόβει παραπάνω χαρτονόμισμα από όσο τα οικονομικά μεγέθη (και στην περίπτωση της Ελλάδας τότε έχει να κάνει και με το απόθεμα σε χρυσό που διαθέτει η Εθνική Τράπεζα και οι υπόλοιπες τράπεζες που κόβουν χαρτονόμισμα με άδεια του κράτους) της επιτρέπουν, τότε η δραχμή υποτιμάται σε σχέση με το φράγκο. Όταν η ισοτιμία λοιπόν είναι σε αυτή την σχέση τότε χρειάζονται περισσότερες δραχμές για να αποπληρώσουν τα φράγκα του δανείου, οπότε είναι δυσκολότερο για την χώρα να τα αποπληρώσει. Όταν έρχεται το άρτιο, σημαίνει ότι αποσύρεται και χρήμα από την αγορά, γεγονός το οποίο επειρεάζει τους μισθούς, τις τιμές και πολλά άλλα, καθώς υπάρχει σπανίς χρήματος. Πριν από το ΔΟΕ υπήρχαν ιδιωτικά κλάμπ πιστωτών με επικρατέστερο αυτό του Λονδίνου, που δημιουργήθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα.Στόχος του ήταν η πληροφόρηση των πιστωτών (αυτών που αγόραζαν ομόλογα δηλαδή) για το τί ακριβώς συμβαίνει στη υποψήφια χώρα (γιατί εκείνη την εποχή η πληροφορία δεν διαδίδονταν με τον ίδιο ρυθμό με το σήμερα) αλλά και με στόχο να διαπραγματευτούν με καλύτερο τρόπο σε περίπτωση στάσης πληρωμών.



http://prntscr.com/l8ik1w


http://prntscr.com/l8iknh

Εδώ φαίνεται η αυξανόμενη πορεία των εσόδων της επιτροπής στην Ελλάδα. Τα αυξανόμενα έσοδα δικαιολογούνται λόγω της επιδίωξης του άρτιου με το φράγκο,όπως και την εν γένει θετική πορεία της οικονομίας στην αλλαγή του αιώνα.


Τώρα, σε σχέση με την περίπτωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η χώρα μας αντιμετωπίστηκε με παρόμοιο τρόπο όσον αφορά την επιστροφή των δανεικών. Με μια διαφορά. Εκεί ο Σουλτάνος δεν παραχώρησε απλά μέρος των εσόδων της Αυτοκρατορίας, αλλά αντιθέτως έδωσε το δικαίωμα να ελέγχουν πλήρως τα Οικονομικά της Αυτοκρατορίας, με το σκεπτικό ότι ο ΔΟΕ θα μπορούσε να αναδιαρθρώσει τα οικονομικά της Αυτοκρατορίας, πράγμα το οποίο εν μέρει πέτυχε (ειδικά για τα ανατολικά καπνά, όπου δημιουργήθηκε μια εταιρία με γαλλοβρετανικά κεφάλαια που έφερε έλεγχο στην παραγωγή και μεγαλύτερα έσοδα), σε αντίθεση με την επιβολή φορολογίας στις επαρχίες, όπου υπήρξαν σοβαρές αντιδράσεις (κάποιες ένοπλες). Επίσης ο Τραπεζικός Τομέας της Αυτοκρατορίας έπεσε στα χέρια κυρίως Γάλλων κεφαλαιούχων,ενώ αντίθετα η ΕΤΕ παρέμεινε στον έλεγχο των Ελλήνων, με ό,τι σημαίνει αυτό.

Ευτυχώς για την χώρα (δυστυχώς για τους πολίτες της που έπρεπε να φύγουν στο μεσοδιάστημα για τις ΗΠΑ), τα οικονομικά της στοιχεία βελτιώθηκαν και έτσι η χώρα κατάφερε να χρηματοδοτήσει την προετοιμασία για τους βαλκανικούς πολέμους, προσπάθειες οι οποίες είχαν ματαιωθεί παλαιότερα από τον ΔΟΕ καθώς απαιτούνταν εσωτερικός δανεισμός μέσω της ΕΤΕ που απαγορεύτηκε. Λίγο οι άδηλοι πόροι από το εξωτερικό, λίγο η εσωτερική ανάπτυξη τα καταφέραμε.

Αυτά.

Τώρα για το gold standard τα πράγματα είναι απλά, ήταν αποδεκτό σαν δείκτης πλούτου, είχε σχετικά σταθερή τιμή και αξία, αλλά δημιουργούσε προβλήματα όπως αυτό που αντιμετώπισε η χώρα με το άρτιο που αναφέραμε πριν. Δεν βοηθά στην σταθερή αύξηση της ροής χρήματος εντός της οικονομίας και για αυτό εγκαταλήφθηκε αργότερα.

Με εκτίμηση,

Aquitanian News.