APTALLARI NEDEN HAYATIMIZDAN ÇIKARMALIYIZ?
Baltaci Mehmet Pasha
Yıllar önce Carlo Cipolla'nın kitabı elime geçmiş okuduğumda çok etkilenmiştim. Kitabı okuyalı belki 20 küsür yıl geçti ama her geçen gün adamın ne kadar halkı ve yerinde tespitler yaptığı ortaya çıkıyor her defasında kitap tekrar tekrar aklıma gelmektedir.
Kitabın adı; "insan aptallığının temel yasaları". Kitaba göre temelde dört çeşit insan bulunur. Bunlar; zekiler, saflar, haydutlar ve aptallar.
Akıllı insanlar topluma katkıda bulunur ve katkılarını karşılıklı yararlara dönüştürür. Eylemleri topluma net bir kazanç sağlar. Haydutlar topluma zarar verse bile kendi çıkarlarının peşinden koşar ve kendilerini zenginleştirirler.
Saf insanlar ise topluma katkıda bulunur, ancak başkaları, özellikle haydutlar tarafından kullanılır. Dolayısıyla katkıları sınırlıdır. Ancak bu gruptakiler arasından kendi faydasını da dikkate alanlar ortaya çıkarsa, o zaman bu kişiler de zeki insanlar, hatta haydutlar gibi davranabilirler. Ne var ki bu onların gerçeğini değiştirmeyecektir.
Aptallar ise hem kendilerine hem de diğer bireylere zarar verir ve kayba sebep olurlar. Kendisine göre bu gruptaki insanlar da en tehlikeli insan türüdür. Bunun nedeni aptalların genel olarak “tahmin edilemez” insanlar olmalarıdır.
Diğer gruptakilerin nerede, ne yapacaklarını genellikle öngörmek olasıdır. Ancak aptallar için bu mümkün değildir. Hatta bu kişiler genellikle kendilerinin aptal olduğunun da farkında olmazlar. Dolayısıyla kendi davranışları üzerinde de kontrol güçleri yoktur. Bu gruplandırmayı yaptıktan sonra Cipolla aptallık yasalarını tanımlar.
Bu yasaların en önemlileri şunlardır:
1: Her zaman ve kaçınılmaz olarak, herkes etrafındaki aptal bireylerin sayısını hafife alır. Cipolla”ya göre her insan, tahmin ettiğinden çok daha fazla sayıda aptalla çevrilidir. Ancak kişilerin hayata bakış açısı, iyimserlik eğilimi gibi bilişsel önyargıları bu sayıyı olduğundan daha az algılamasına neden olur.
2: Bir bireyin aptal olma olasılığı bu kişinin diğer tüm kişisel özelliklerinden bağımsızdır. Aptallar doğaları gereği aptaldır ve neden öyle olduklarına dair herhangi bir faktörle nedensellik bağı yoktur.
Aptallık sınıf ya da karakter ayırt etmez. Herhangi bir insanın aptal olup olmaması, cinsiyetinden, eğitim düzeyinden, etnik kimliğinden, dininden, fiziksel görünüşünden, varlık durumundan bağımsızdır. Cipolla, aptallığı sarı saçlı veya siyah gözlü olmak gibi bir insan özelliği olarak görüyordu. Sonuç olarak bu insanların toplumun her kesimine kabaca eşit olarak dağılmış olmaları kaçınılmazdır.
3: Aptal bir kişi, kendisi hiçbir kazanç elde etmeden – ve hatta muhtemelen kayıplara maruz kalarak – başka bir kişiye veya bir gruba zarar verir. Carlo Cipolla, bunu asla unutulmaması gereken altın ve en önemli yasa olarak görüyordu.
Bu bireylerin davranışları ne kendileri ne de diğerleri açısından rasyonel bir zemine oturtulamaz. Aptal insanlar, başkalarına ve genellikle kendilerine zarar verenlerdir. Aksine, zeki veya aşırı saf insanların davranışları başkalarına yardım etmeyi amaçlar.
4. Aptal olmayan insanlar, aptal bireylerin zarar verme gücünü her zaman hafife alırlar. Her zaman, her yerde ve her koşulda aptal insanlarla uğraşmanın ve/veya ilişki kurmanın maliyetli bir hata olduğunu mutlaka unuturlar.
Aptal insanlarla bir araya gelinen her ortam kendi içinde büyük risk barındırır. Aptallara iletişim ya da herhangi bir şekilde ilişki içinde olmak, aptal olmayan insanlar için her koşulda hatadır. Sonuç olarak, onların gücünü hafife alarak savunmasız kalırsınız. Devamında da aptal insanların öngörülemez davranışlarının sonucuna katlanmnız gerekecektir.
5. Aptal biri en tehlikeli insan türüdür ve bir hayduttan da daha tehlikelidir. Aptal bir insan ile bir haydudu ayıran motivasyon ve rasyonel yaklaşımdır. Haydut toplumda bir zarara yol açacağını bilmesine rağmen bencil bir içgüdüyle hareket edecektir. Ancak aptal insan mantıksız bir şekilde davranmaktadır. İşin içine öngörülemez oldukları gerçeği girince de en tehlikeli insan tipi olacaklardır.
Tüm bunların ışığında aptal insanlara laf anlatmaya, mücadele etmeye uğraşmak gereksizdir. Bir insanın aptal olduğuna karar vermişseniz onunla yapacağınız en iyi mücadele hayatınızdan çıkarmaktır. Ben bu konuda çok mesafe katettim. bu teşhis konulmuşsa en yakınlarım bile olsa iletişimi kestim şayet bu çok mümkün değilse ilişkileri en aza indirerek çok büyük kazançlar içinde oldum.
Siz de artık kendinizi boşa yormayın. Aptalları hayatınızdan çıkarın diğer türler hayatı güzel kılmak yetiyor.
Comments
pipinç
gönderildi.
You have accepted 30000.00 TRY from Baltaci Mehmet Pasha.
jesus razı olsun
[removed]
Bir başka açıdan bakınca aptallar mutlu oluyor. Peki mutlu olmak için bir seçiminiz olsaydı aptal olarak yaşamayı seçer miydiniz xd
Yok, ben secmezdim aptal olup, mutlu olmayi. Benim kayinco var, kendinden haberi yok(telefonu bile yok) o derece yani. Ama cok mutlu her zaman. Onun gibi olmak istemem !
Sürekli çevresine ve kendine zarar veren kişi nasıl mutlu olabilir ki? En büyük motivasyonu başkalarının mutsuzluğu olan kişi sadece mutlu olduğunu sanıyordur. Bu biraz daha iç güdüsel yaşayan canlıların mutluluğu gibi. 😀😀
Yok ben secmezdim aq.
Hayatta tek basina olsan, tamam, olur.
Ama, anan, baban, esin, kardesin, cocugun, dostun akraban vs de o aptalliga maruz kalacak.
Yazik gunah.
iq 80 altı daim mutludur, 80-110 arası derbeder mutludur, 110-130 net mutsuzdur, 130-140 koy götüneci omegalarla dolu nötr kesimdir. 140 üstü istisnasız mutsuzluktan zevq alır. hayatın tadını çıkaracaksan ya 80 altı olacaksın ya 140+
Aslında aptallığın IQ ile doğrudan ilişkisi yok. Yüksek IQ lu bir doktor da aptal olabilir. forrest gump da şöyle der, aptallık yapan aptaldır.
IQ ile yok ama zekanın çeşitli türleri var. bu türlerden birinin aptalı da olunabiliyor. o nedenle hangi tür zekaya göre akıllı ya da aptal .bunu kestirebilmek gerekiyor.
https://pbs.twimg.com/media/F597c4mbIAAQZuk.jpg
Baltaci kankime katiliyorum. Ki, makalede Carlo Cipolla'nin kitabinda yapilan aptal tarifinin de IQ ile alakasi yok.
"Aptallar ise hem kendilerine hem de diğer bireylere zarar verir ve kayba sebep olurlar. Kendisine göre bu gruptaki insanlar da en tehlikeli insan türüdür. Bunun nedeni aptalların genel olarak “tahmin edilemez” insanlar olmalarıdır."
Tam da bu.
baltacı usta cipolyanın önermeleri insanları büyük kesişim kümeleriyle kategorize ediyor. ben daha net bir çizgiyle ayırdım. ayrıca senin konuyla alakasız olarak mutluluğu kerteriz aldık. bana yarım sayfa yazı yazdırtma buraya lütfen. anladığını düşünüyorum. cipolya aptallığın a priori olarak geldiğini söylüyoru, partizam mutluluk için bunu seçer miydin diyoru, ben de aptallığı seçmeye gerek kalmadan geri zekalı olsan yeter demek istemiştim. bu geri zekalılar da cipollomuzun artı eksi saf insan dahil hrld
Burada yazar sosyal ilişki ve insanlığa ya da evrimsel gelişime katkı açısından değerlendiriyor. Bu günkü IQ ölçümü daha çok bilişsel zekayı ölçüyor.
amgym waloyla bir olup beni mi sikeceksiniz üçbeş biz de ohuyoz
Sikişmiyoz sosyalleşiyoz burda. xd heyacan yapma. xd
ben zaten aptal oldugum icin hep mutluyum xd
Sen Emrah Tah'sın aptallık etme. xd
Okum, adam hakli. Uygulamaya calisacagim. Ama su var ki; bu sefer de etrafimda fazla insan kalmicak.
İlişkileri maslahatgüzar seviyesine çekmekte seçenekler arasında olmalı. Bazen ilişkiyi kesmek mümkün olmuyor. Bu bazen yakın iş arkadaşı ya da akraba olabiliyor.
Aynen oyle, simdi ben kayincoyu atsam atilmaz, satsam satilmaz !
Ufuk açan, at gözlüğünü çıkarıp kırmamızı sağlayan kitap önerin...
Alfred Adler oku. Güzel tebitleri vardır.
kitapınızı basmak isterim. matbaama uğrayın.
ben galiba saf ve haydutlar arasında bir yere giriyorum
Haydutlar kadar haydut değilim ama biraz da saf olduğumdan kendimden daha haydutlara yeniliyorum galiba
o7
“dört çeşit insan bulunur. Bunlar; zekiler, saflar, haydutlar ve saflar.”
Ben mi aptalım yoksa saymayı mi bilmiyorum xd
Aaaaa sen saymayı bilmiyon. Makaleyi okuyan bir tek sen çıktın. xd
Düzelttim. xd
vote
vse
şimdi buradakilerin hepsi zeki mi?