Join the new world

Καλησπερίζω τη κοινότητα της eGreece.

Για τους παλαιούς συνδρομητές αυτής εδώ της εφημερίδας , τα άρθρα ιστορικού ενδιαφέροντος δε είναι κάτι που αντικρίζουν για πρώτη φορά.

Έχουμε μιλήσει ξανά για τη περίοδο πριν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο , το σχέδιο Dawes (δηλαδή τη αποπληρωμή των πολεμικών αποζημιώσεων της Γερμανίας στα μέλη της Αντάντ μέσω ενός κυκλικού συστήματος παροχής δανείων από τις ΗΠΑ οι οποίες διατήρησαν αυτό το ενάρετο κύκλο μέχρι τη κρίση του 1929) , το πως η Γερμανία οδηγήθηκε σε υπερπληθωρισμό στη προσπάθεια να διατηρήσει τα συμφωνημένα των Βερσαλλιών (υπερπληθωρισμός ο οποίος είναι παράδειγμα προς αποφυγή ακόμη και σήμερα στη Γερμανία) και το πως αυτή η έκρυθμη κατάσταση οδήγησε στη εμφάνιση και εντέλει τη κυριαρχία των ακραίων δυνάμεων στη πολιτική ζωή της Μεσοπολεμικής Γερμανίας και στη ανάδειξη του Χίτλερ ως Καγκελάριου της Γερμανίας.

Αν και για πολλούς ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος ξεκίνησε το Σεπτέμβρη του 1939 οι ιστορικοί έχουν αποφασίσει ότι ουσιαστικά ο κόσμος είχε μπει για τα καλά για τη δεύτερη μεγάλη και πλέον πολύνεκρη σύγκρουση ήδη από το 1931 , με τα επεισόδια και εν τέλει με τη εισβολή της Αυτοκρατορικής Ιαπωνίας στη Μαντζουρία . Ήταν η πρώτη ουσιαστική κίνηση του στρατοπέδου των δυσαρεστημένων και των χαμένων του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου ενάντια στους νικητές και τις αποφάσεις που πήραν εκείνοι για αυτούς.

Ας αφήσουμε όμως τη εξιστόρηση του πολέμου και των μαχών και ας επικεντρωθούμε στο τίτλο του άρθρου.

Πώς η Γερμανία χρηματοδότησε τη οικονομία της στη διεξαγωγή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου;

Γνωρίζουμε ότι μετά το Κράχ του 1929 και τη εν μέρει κατάρρευση του ελεύθερου εμπορίου είχαμε το σύστημα Clearing (δηλαδή διακρατικούς λογαριασμούς μέσω των οποίων γίνονταν το εμπόριο για πρώτες ύλες μηχανήματα κτλ από κράτος σε κράτος χωρίς να χρειάζεται μεταφορά χρυσού ή πολύτιμου συναλλάγματος). Έχουμε αναφέρει μάλιστα σε προηγούμενο άρθρο ότι η Ελλάδα βρέθηκε εκείνη τη περίοδο να έχει μεγάλο υπόλοιπο Μάρκων Κλήρινγκ , γεγονός το οποίο μας δείχνει τη δυναμική που είχαν μεγάλες χώρες έναντι σε μικρότερες αλλά και τη ανάγκη που είχαν χώρες όπως η Ελλάδα να εξάγουν τα προϊόντα από τα οποία προηγουμένως εισέπρατταν το συνάλλαγμα (για τη Ελλάδα τότε ήταν τα Καπνά).

Προτού τη εισβολή στη Πολωνία η Γερμανία έχει καταφέρει με επικεφαλής τον υπουργό Οικονομικών Γιάλμαρ Σάχτ να επανεπενδύει μεγάλα ποσά στη βαριά βιομηχανία και δη τη πολεμική μέσω κρατικών δανείων επιδοτήσεων και παραγγελιών τα οποία αντί να αποπληρώνονται ανακυκλώνονταν ώστε να μη δημιουργείται πληθωρισμός μέσω τύπωσης χρήματος. Ωστόσο το πρόβλημα είναι προφανές . Για να μπορέσει η Γερμανία να συνεχίσει τη πορεία αυτή , να εισάγει πρώτες ύλες και να κρατήσει τα φουγάρα της οικονομίας ανοικτά χρειάζεται χρυσό και συνάλλαγμα. Τελικά αυτά τα βρήκε μέσω της κατάκτησης και της υφαρπαγής των αποθεμάτων των χωρών που κατελάμβαναν. Πρώτα η Αυστρία , μετά η Τσεχοσλοβακία , η Πολωνία , άλλες χώρες και ο εν Ευρώπη Εβραικός πληθυσμός (υλικά αλλά και μέσω καταναγκαστικής εξοντωτικής εργασίας) παρέδωσαν όσα αποθέματα είχαν στο υπουργείο οικονομίας του Ραιχ.

Με τη είσοδο και των ΗΠΑ στο πόλεμο γινόταν όλο και πιο δύσκολο στη Γερμανία να βρει πρώτες ύλες , χρυσό και συνάλλαγμα για να συνεχίσει το πόλεμο. Επίσης οι ίδιες οι ΗΠΑ είχαν απαγορεύσει τη αποδοχή χρυσού ή οποιασδήποτε οικονομικής συναλλαγής με Γερμανικά Μάρκα με τις Ουδέτερες χώρες , οι οποίες μέχρι πρότινος συνέχιζαν να στέλνουν πρώτες ύλες για τις ανάγκες του Ράιχ (Σουηδία, Ισπανία, Ελβετία, Τουρκία κ.α.) . Η Γερμανία χρειάζονταν έναν μεσάζοντα ώστε να το βοηθήσει να κάνει τις συναλλαγές της χωρίς προβλήματα. Αυτός ο μεσάζοντας δε ήταν άλλος από τη Ελβετία. Οι Ελβετικές τράπεζες αποδέχτηκαν το γερμανικό χρυσό (χωρίς να ψάξουν από που και πως προήλθε) σε αντάλλαγμα για Ελβετικά φράγκα με τα οποία η Γερμανία μπορούσε να αγοράσει ό,τι χρειαζόταν από τις Ουδέτερες χώρες. Οι ΗΠΑ μαζί με άλλους συμμάχους ήδη από το 1943 είχαν κάνει διαβήματα και πίεζαν διαρκώς τη Ελβετία να σταματήσει να κάνει αυτή τη πρακτική, ωστόσο οι Ελβετοί , κρυμμένοι μέσα στη υπερεκατονταετή ουδετερότητα τους συνέχιζαν να προσφέρουν παντοειδής διευκολύνσεις μέχρι το τέλος του πολέμου. Πολλά χρόνια αργότερα τα αρχεία άνοιξαν και έγινε πλέον φανερή η έκταση της συνεργασίας αυτής για τη οποία η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας μεταξύ άλλων ζήτησαν συγνώμη. Οι Ελβετοί αντάλλαξαν τη συνεργασία τους για τα κέρδη και φυσικά τη ησυχία τους σε μια κατεχόμενη Ευρώπη.


Τα λόγια αυτά τα έγραψα όχι για κάποιον άλλο λόγο αλλά για να υπενθυμίσω σε όλους μας ότι οι πόλεμοι πρώτα απ όλα γίνονται για τη κυριαρχία σε κράτη/αγορές , ανοιχτών εμπορικών δρόμων, πρόσβαση σε κρίσιμες πρώτες ύλες κτλ.

Δε μου αρέσει να συγκρίνω διαφορετικές ιστορικές περιόδους ή προσωπικότητες γιατί πολύ απλά δε υπάρχει ταύτιση γύρω από τα πρόσωπα που παίρνουν αποφάσεις , αλλά οι αρχές και κυρίως οι λόγοι παραμένουν ίδιοι , ακόμα και σήμερα.


Με εκτίμηση και ευχές για μια καλή χρονιά,

Aquitanian News.