Bir Ekonomi Hikayesi
cCc Pepelanka cCc
Uzun bir süredir, yaklaşık iki yıl, oyunun ekonomik modülünde bir gelişme görmek ve tekrar oyunu oynamak için bekledim. Ancak gelinen nokta tam bir hayal kırıklığı. Oyun nerdeyse tamamen savaş modülünün etrafında dönüyor ve şekilleniyor. Sadece savaşlarda aktif rol alarak oyundan zevk alan oyuncular da var muhakkak. Ancak ekonomi anlamında ve bu amaçla oyundan zevk almaya çalışanlar da var. Ekonomik modüldeki çöküş ivmesi on yeni hammaddenin gelmesi ile başladı. Aslında başlarda duyurulan ve sonradan bir gecede değişen hammadde sistemi umut vericiydi.
Şöyle bir hatırlayacak olursan ekmek üretimi için tolam beş ve silah üretimi için de beş tane ayrı hammadde gereksinimi olacaktı ve bu hammaddeler ayrı bölgelere yerleştirilmişti. Dolayısıyla tekel ortadan kalkacak herkes bir şekilde başka bir bölgeye başka bir hammaddeye ihtiyaç duyacak ve savaşlar bu eksende şekillenecekti. Ancak ertelenen ve son dakikada bambaşka arşımıza çıkan tek tip hammadde ve bonus sistemi olayı tamamen değiştirdi. Önce güç dengeleri yerine oturdu sonra da bonusu olmayan bölgelerde üretim durdu. Sonra işçi ücretleri ile birlikte tek tip para sistemine geçildi. Hükümetlerin ekonomi politiklarını uygulayabilecekleri platformlar bir bir ortadan kalktı. Sadece vergi unsuru kaldı ki bunun ne kadar aciz olduğunu biliyoruz. Sonunda gelinen noktada günümüzde ne ülkelerin ne de oyuncuların ekonomik anlamda bir umudu kalmadı. On gold sınırlaması ise tüm bu koşulların daha da ağarlaşmasını sağladı. Tamamen robotik bir ekonomik modül ve minimum ve stabil bir karlılık ile şirket yatırımları durdu. Oyunun ekonomik açıdan strateji yönü bitti. Benim gibi pekçok oyuncu da bu sebeple oyunu stand by tarzında oynamaya başladı.
Peki önceden daha mı iyi idi. Yeni eski tartışmasına girmeden özetle daha gerçekçi ve daha zevkli olduğunu söyleyebilirim. Q1 yada Q2 ekmek fabrikası sahibi biri dahi oyunun iktisadi yönünden zevk alabiliyordu. Yatay ve dikey genişleme kararları önemli idi. Yeni pazarlara açılmak gerçekten farklı bir haz veriyordu. Ekonomi skilleri işletmecilere gerçekten düşünmeden verilen kararların nelere mal olduğunu ve strateji kelimesinin anlamını ifade ediyordu. Tüm bunlar artık yok. Artık sadece tuşa basmaktan ibaret ve bunu yaparken düşünmenize bile gerek yok. Basit bir bot programı bile bunu yapabilir hale geldi.
Nasıl düzelir?
Oyunun forum bölümünde ekonomik öneriler kısmında çok farklı ve ilginç aynı zamanda heycan verici öneriler mevcut. Hepsi farklı bir soruna kendince umut veren yaklaşımlarda bulunmuşlar. Lakin karar merciinde bulunanların bunları ne denli dikkate aldığı aşikar.
Peki olayın özündeki sorun ve çözümü nerde aramalıyız. Şüphesiz ben de kendime göre pek çok öneri sıralayabilirim. Ancak bunlar havada kalan ve kulak ardı edilen maddelerden öteye geçmiyor. İşin doğru analiz edilmesi gerekiyor ve çözümün en önemli parçası da budur.
Öncelikle yönetimin piyasalarda bot vs. müdahaleleri sıfırlanmalı. Hangi sistemi yada modülü getirirseniz getirin dışarıdan yapılan her müdahale olayı daha da kötüleştirmektedir.
Problem; en temel ve özet anlatımı ile piyasaların yapısından kaynaklanıyor.
Birincisi; hükümetler para basabilmelidir. Oyunda şu an itibari ile para arzını kontrol edebilen bir mekanizma yok. Para derken CC den bahsediyorum. Para yaratma mekanizmasının olmadığı bir ekonomi olamaz. Olursa böyle olur. Şu anda durağan ve stagfasyonist bir yapı var. Bunu oluşturan etkenler de malesef ekonomik alan dışından gelen doğrudan yada dolaylı müdahaleler.
İkincisi; altın arzı temelde oyun içi dinamikler ile sağlanmasına karşın, altın talebinin efektif olmadığı ama spekülatif durağan bir yapıda olduğu gözleniyor. Ters kurdan al satlar ile ORG sahiplerinin yararttığı sunni bir talepten bahsediyorum tabiki.
Üçüncüsü; mal piyasalarında ürün farklılaştırması başarılı değildir. Farklı ihtiyaçlara hitaben farklı ürünler yoktur. Roket fabrikası formülü bunun için yapılmış bir müdahaledir lakin işe yaramamıştır.
Dördüncüsü; ülkelerin üretimden kaynaklanan güçleri temsil edilememektedir. Sadece yüzde bonus sistemi aktif olarak etkendir ve o da pür askeri güce dayanmaktadır. Bu da iktisadi olarak ülke ekonomisi kavramını bitirmektedir.
Gelelim her ne kadar boş ta olsa bu problemlerin nasıl çözülebileceği üzerine;
Birincisi; her ülkeye kullandığı para birimini basabilme imkanı verilmelidir. Şu andaki bir altın karşılığı 200 para basma yetkisi kullanılamaz durumdadır. Kullanılsa bile para birimi üzerinde etkili değildir. Bu sebeple milli para birimi kullanımı belirli kurlar üzerinden oluşturulmalı ve para arzı temel çıpa görevi görmelidir. Para birimlerinin dönüştürülmesi otomatik olarak yapılmaya devam edilebilir. Kolaylık açısından etkinliği vardır. Ayrıca altın bir para birimi gibi görev de üztlenmektedir. Bunun ortadan kaldırılması ve iktisadi faaliyetlerin yerel para birimleri ile yürütülmesi gerekmektedir. Mal ve işgücü piyasalarının yanında şirketler de yerel para birimleri ile kurulmalı ve satılmalıdır. Ayrıca şirketlerin üretimden kaynaklanan güçleri paylaşılabilmelidir. Halka arz yada ortaklık sistemi getirilebilir.
İkincisi; ORG lar kurumsal olmalıdır. Yapacağı işlemler bir yönetim kurulu oylaması ile belirlenmelidir. Askeri gruplar ve siyasi partilerin elindeki orglar kamusal kimliği olan siyasi parti ve askeri birliğin yönetimi içine entegre edilmelidir. Ayrı bir kuruluş olarak değil.
Üçüncüsü; Nihai mal olan ekmek ve silahta bir yada iki farklı spesifikasyondaki yada kaltede ürün üretimine gidilmelidir. Hammaddelerde ise eski uygulanmayan sistem uygulanmalı ve her biri için beş farklı hammadde üretimi olanaklı hale gelmelidir. Uzmanlaşmadan kaynaklanan bir üretim gücü de elde edilebilir hale gelecektir böylece.
Dördüncüsü; askeri tecrübe ile iş tecrübesi puanları ayrı hesaplanmalıdır. Ücretlerde paraça başı ücret sistemi ile yetenek seviyesine göre ücretlendirme çözülmüş olur. Çok fazla da karışıklığa sebep olmaz. Günlük enerji hakkının tamamını askeri yada tamamını üretimde kullanabilme imkanı getirilmelidir. Böylece her seviyede oyuncunun farklı şekillerde katkı yapabilmesi sağlanır. Sonuç olarak ülkelerin kendine özgü bir üretim gücü ve askeri güç ayrımı yaratılabilir.
Tüm bunları bir özet halinde yazmaya çalışsam da baya bir uzun oldu. Okuduğunuz için teşekkür ederim. Ayrıca bağış ta yapabilirsiniz.
Selamlar
Comments
Pirinç
The more play, the more fun and the more there is to win.
http://www.erepublik.com/en/article/-spy-game-the-janus-list-2323748/1/20
Have some fun and win a lot of CC
chain shout
v
ikinç 🙁 yardım please 😃
eline sağlık fakat DANGALAK plütoç bundan anlasa zaten adam olurdu oyun. 5 senedir şu oyunu daha fazla mahfetmek için ne yapilir diye düşünsek bu gerizekalinin yaptiğindan daha iyisini yapamazdik 🙁
Elinde saglık bı de kendım şirketlerimizde çalışırken vergı oduyoz sacmalık
v
Bu seviyede ekonomi bilgisine sahip bir oyuncuyu hangi oyunun ekonomi modülü tatmin edebilir o da ayrı bir konu.
v
kung fu panda o da var panpa
http://www.capitalism-online.com/
bu seviyede ekonomi bilgisine sahip bir oyuncu o seviyede bi oyunu da elbet bulur 😃
Herkesin bildiğini tekrar etmek gibi olacak ama,
eRepublik çoğu MMO oyunun bir aşamada verdiği kararı vererek; strateji, bilgi, zeka gibi nitelikler isteyen kısıtlı oyuncu tabanından "no-brainer" tabir edilen üç tane nöronu olanın oynayacağı geniş tabanlı oyuncu sistemine döndü.
Sonu asla gelmeyecek ve değil uzun orta vadede bile anlamı olmayan savaşlara para akıtan birileri oldukça da bu oyunda ekonomi modülü açısından bir gelişme beklenmemeli.
Oyunda yürüyüp giden "Fix the economy" temalı feryadında maalesef çoğunluğu eskisi kadar kazanamayan bu sistemin çarkları tarafından. Benim için bu oyunun ekonomisinin düzelmesi , üretim formülünden bonus saçmalığının kalkması, ürün çeşidinin artması ve WaM konusunun kısıtlanması demek.
Bu ise WaM ile Pandora'nın kutusunu çoktan açmış eRep için imkansız.
Para basma konusuna gelince, Admin karşılık değerini değiştirmezse (ki oyunda artık ulusal para yok, tamamen illüzyon, admin kontrollü bir yapı) , benim bundan çıkardığım tek sonuç kurun asla 200 altına inmesine izin verilmeyecek olması.
Sonuç olarak,
Bu yapı artık radikal olarak değişemez; ne onlarca şirkete euroları yatıranlara WaM kalktı denebilir, ne de zaten üretim fazlası varken work skill geri gelir.
Çözüm ise bence radikal,
eRepublik gibi oyuncu piramitinin alt kısmını kapsayan değil üst kısmına yönelik bir oyun lazım.
v
V
voted ekonominin düzelmesi lazım artık
votado
v
http://www.erepublik.com/tr/newspaper/world-history-news-296507/1
Tarih ile ilgilenen arkadaşları beklerim . İyi Oyunlar 🙂
önerilerinin çoğu daha durumu daha beter yapar.
bir kere oyundan devletin iktisadi müdahaleleri tamamen kalkmalı. daha çok mu ve benzeri yapılara bürünmeli.
cc kalkmalı. cc ile yapılan her şey altına dönmeli. tek para altın olmalı. o da altın madeninde üretilmeli. üretim şirketleri inşa edilmeli. yani q5 silah fabrikası, çimento + iş gücü ile üretilmeli. böylece altın oyundan silinmemeli. sadece energy bar için altın silinmeli. yeni altın ya madende işçi çalıştırarak, ya da adminlerden satın alınarak oyuna girmeli. son olarak skill tekrar geri gelmeli ama artışı daha yavaş olmalı. maaş ilanları "per productivity" verilmeli. mesela 0.073 gold per productivity ilan verilmeli. 1 den 7 ye kadar skala ile değil. kişilerinde düz bir şekilde productivityleri artmalı.
yani para iç talep ile üretilmeli. arzı bu kadar değişken olmamalı.
devlet sadece savaş işlerine bakmalı. diğer tüm sosyo ekonomik kurumlar özel olmalı.
ekonominin tüm alanları birbirine bağlı olmalı. yatırım/nihai ürün/işçi maaşı ve paranın değeri birbirine bağlanmalı. yok efendim bi şirket cc ile üretilecek, diğeri altın ile falan, bu saçma sapan tutarsız bir sistem. kendi kendini düzeltemiyor.
bu sistem ile bir daha hiç çökmeyecek, kendi kendini fiyat mekanizması ile düzeltebilecek bir modül ortaya çıkmış olur.
çözüm belli aslında, eskiye dönüş. V1 döneminin yeniden gelmesi sorunların çoğunu çözer ama günümüze uyarlanmasıda şarttır.
iyi makale.
V+S. Kendimce katılıyorum.
Eski düzen nasıldı bilmiyorum. Ancak yeni düzen(benim için yeni değil gerçi hep böyle sanıyordum 🙂 ) berbat diyebilirim. Çalış+savaş. Hiçbir şekilde ekonomik olarak gelişmeye imkan yok gibi bir şey. Oyuna girip çalışıp DO tamamlayıp çıkıyorum. Başka bir şey yapacak durumum yok. Tecrübeli arkadaşlar da Strenght kas dediler öyle yapıyorum. Aldığım maaşla da ekmek almak zorunda kalıyorum çoğu zaman. O da öyle gidiyor ki aldığım maaş da komedi zaten. Madalyalar dışı para biriktirmek, şirket geliştirmek, para kazanmak haram.
Oyuna bir vatandaşı simüle ediyorum diye kayıt oldum ve oynuyorum ama oyun son derece gerçek dışı bir şekilde büyük oranda savaştan ibaret. Anlıyorum diğer türlü de sıkıcı olabilirdi ama bir orta yol bulunsaydı iyi olurdu.
adam yazmışta okuyan yok 🙂
http://www.erepublik.com/tr/newspaper/world-history-news-296507/1
Tarih ile ilgilenen arkadaşları beklerim . İyi Oyunlar 🙂
V. Şirketlere yatırım yapmak gelmiyor insanın içinden... Maliyetini 300 günde çıkarıyor çoğu, ama heyecan olsun diye kuruyoruz...
v
Oyun tam bir STRATEJİ oyunu:
Fight Fight Fight......
ağa iyi yazmışsın da çok uzun yarısını anca okudum güzel ve gerçekçi bir makale olmuş tebrikler.
vote
oylandı