Ηράκλειο - Νίκος Καζαντζάκης

Day 2,135, 05:10 • Published in Greece Greece • by avgeros

Και λοιπόν ήρθε η ώρα να εγκατασταθώ στο ηράκλειο ως φοιτητής τώρα πιά.
Αναφερόμαστε φυσικά στο Ηράκλειο Κρήτης.

Ακολουθούν κάποια ιστορικά στοιχέια για την πόλη του Ηρακλείου:

Η πόλη του Ηρακλείου κτίστηκε το 824, όταν κατέλαβαν τις ακτές οι Σαρακηνοί πειρατές υπό τον Αμπού Χαφέζ. Έχτισαν μεγάλο οχυρό με μια περιμετρική μεγάλη τάφρο γύρω από την οποία και αναπτύχθηκε η πόλη που έλαβε και την αρχική ονομασία Χάνδαξ. Οι Σαρακηνοί κατέστησαν την πόλη αυτή πρωτεύουσά τους και ορμητήριο των πειρατικών τους δραστηριοτήτων, πράγμα που εξόργισε τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία.Φυσικό ήταν η Βυζαντινή (Ανατολική Ρωμαϊκή) Πολιτική να επικεντρώσει το ενδιαφέρον της στην ανακατάληψη της Μεγαλονήσου. Μετά από κάποιες αποτυχημένες απόπειρες όπως π.χ. εκείνη του Γογγύλη, η Βασιλεύουσα απεφάσισε να τελειώνει με την υπόθεση της Κρήτης. Επί βασιλείας Ρωμανού Β΄. και πρωθυπουργίας Ιωσήφ Βρίγγα, ανετέθη στον Μάγιστρο Νικηφόρο Φωκά (τον μετέπειτα Αυτοκράτορα Νικηφόρο Β΄ Φωκά) η προετοιμασία και ηγεσία της εκστρατείας.

Το 961 οι Βυζαντινοί επιτέθηκαν στην πόλη του Χάνδακα. Οι δυνάμεις του Νικηφόρου Φωκά, κατά τα κοινώς αποδεκτά ήθη της εποχής, έσφαξαν τους Σαρακηνούς, τη λεηλάτησαν και την έκαψαν. Την ξανάκτισαν, απεκατέστησαν τη Χριστιανική Πίστη, την προσάρτησαν πλήρως στο Κράτος της Βασιλεύουσας και κράτησαν την κυριαρχία της για 243 χρόνια. Ο Νικηφόρος Φωκάς μερίμνησε για την εγκατάσταση στη Κρήτη Ευγενών Οικογενειών απ τη Βασιλεύουσα για την εξύψωση του φρονήματος των Κρητών και τη σύσφιξη των δεσμών με το Κράτος της Βασιλίδας.

Το 1204 η πόλη αγοράστηκε από τους Ενετούς μέσω μιας πολιτικής συμφωνίας που συμπεριλάμβανε μεταξύ άλλων την επανατοποθέτηση στο θρόνο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας του Ισαάκιου Β΄ Αγγέλου από τους Σταυροφόρους της Δ΄ Σταυροφορίας. Οι Ενετοί βελτίωσαν τις οχυρώσεις της πόλης χτίζοντας ένα τεράστιο τείχος (πάχους μέχρι 40μ σε ορισμένα σημεία), του οποίου το μεγαλύτερο μέρος σώζεται μέχρι και σήμερα.




Οι Κρήτες εξεγέρθηκαν αρκετές φορές κατά της Βενετίας. Επαναστάσεις όπως των Αρχοντικών Οικογενειών των Μελισσηνών, Σκορδίληδων και Καλλέργηδων δημιουργούσαν τις νέες πραγματικότητες ανάμεσα στη Γαληνοτάτη και την Κρήτη. Η επανάσταση του Μεγάλου ΄Αρχοντα Αλεξίου Καλλέργη οδήγησε στην υπογραφή της Συνθήκης "Pax Alexii Callergi" ανάμεσα στη Βενετία και το Μεγάλο ΄Αρχοντα με αποτέλεσμα να υπάρξουν πολύ καλύτερες μέρες για την Κρητική Πολιτεία. Στις 8 Αυγούστου 1363 Κρήτες και Βενετοί έποικοι φεουδάρχες θέλησαν να αποτινάξουν κάθε είδους Βενετσιάνικη επιβολή και επιρροή, επαναστάτησαν και κατέλυσαν την κυριαρχία της Βενετίας στη Κρήτη. Στην εν λόγω επανάσταση πρωτοστάτησαν οι Οικογένειες Ευγενών Gradonico και Venier με την ενεργό σύμπραξη του Άρχοντα Ιωάννη Καλλέργη, που έτρεφε αρχηγικές φιλοδοξίες. Δημιουργήθηκε έτσι η "Δημοκρατία του Αγίου Τίτου", στα πρότυπα της Δημοκρατίας του Αγίου Μάρκου του Κράτους της Γαληνοτάτης Βενετίας, αλλά ενάμιση χρόνο αργότερα (1364) η Βενετία κατέστειλε την επανάσταση και έδωσε τέλος στην Κρητική Αυτόνομη "Δημοκρατία του Αγίου Τίτου"

Το 1647 μ.Χ. ξεκίνησε η πολιορκία της πόλης από τους Οθωμανούς Τούρκους, η οποία κράτησε 22 χρόνια και κόστισε τη ζωή σε 30.000 Κρητικούς και 120.000 Τούρκους και εν τέλει έληξε με την κατάκτηση της πόλης το 1669, από τον Κιοπρουλού Φαζίλ Αχμέτ. Κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας η πόλη έγινε γνωστή και ως “Μεγάλο Κάστρο” ή “Κάστρο”. Περίοδοι ειρήνης, κινήματα, επαναστάσεις και σκληρές καταστολές εκ μέρους των Τούρκων, χρόνια πραγματικά αιματοβαμμένα, είναι η διάρκεια της "ασέληνης νύχτας" των χρόνων της Οθωμανικής Κυριαρχίας σε Μεγάλο Κάστρο (Ηράκλειο) και Κρήτη. Δεν θάναι υπερβολή να λεχθεί πως αληθεύει ότι κάθε πέτρα του νησιού "βάφτηκε" στο αίμα Κρητικών, άσχετα από φύλλο και ηλικία, που το μόνο τους αμάρτημα ήταν πως δεν σήκωναν κατακτητή πάνω απ το κεφάλι τους.
Η πόλη ελευθερώθηκε το 1898 και μπήκε στην Κρητική Πολιτεία το 1908 που με τη σειρά της προσαρτήθηκε στην Ελλάδα το 1913. Κατά την απελευθέρωσή της η πόλη ονομάστηκε Ηράκλειο από τον Μινωικό οικισμό που υπήρχε στο σημείο, ήδη από τον 7ο π.Χ. αιώνα.

Μερικά αξιοθέτα του Ηρακλείου :

Ενετικό φρούριο στο λιμάνι


Η κρήνη του Morozini στην πλατεία των λιονταριών. Ή πιο απλά τα λιοντάρια


Η εκκλησία του Αγίου Τίτου


Ενετική loggia


Το λιμάνι του Ηρακλείου


Οφείλουμε να επισημάνουμε ότι το Ηράκλειο αποτελεί την γεννέτηρα πόλη του Έλληνα μυθιστοριογράφου, ποιητή και θεατρικού συγγραφέα Νίκου Καζαντζάκη. Ο οποίος καταλογίζεται ως ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες λογοτέχνες



"Γιατί το Φως είναι ένα, αδιαίρετο,
κι οπουδήποτε νικήσει ή νικηθεί,
νικάει και νικιέται και μέσα σου."
Νίκος Καζαντζάκης, Αναφορά στον Γκρέκο

Η σύγκρουση με την εκκλησία

Ενώ ο Καζαντζάκης είχε επιστρέψει από την Αντίμπ στην Ελλάδα, η Ορθόδοξη Εκκλησία εκκινούσε τη δίωξή του. Κατηγορήθηκε ως ιερόσυλος, με βάση αποσπάσματα από τον Kαπετάν Mιχάλη και το σύνολο του περιεχομένου του Τελευταίου Πειρασμού (1953), έργο το οποίο δεν είχε ακόμη κυκλοφορήσει στην Ελλάδα. Το 1954 η Ιερά Σύνοδος με έγγραφό της ζητούσε από την κυβέρνηση την απαγόρευση των βιβλίων του Νίκου Καζαντζάκη.

Οι αντιδράσεις του ιδίου στην εκκλησία

Ο ίδιος ο Καζαντζάκης, απαντώντας στις απειλές της εκκλησίας για τον αφορισμό του, έγραψε σε επιστολή του:

    «Μου δώσατε μια κατάρα, Άγιοι Πατέρες, σας δίνω μια ευχή: Σας εύχομαι να 'ναι η συνείδησή σας τόσο καθαρή όσο η δική μου και να 'στε τόσο ηθικοί και θρήσκοι όσο είμαι εγώ» .

Τελικά η Εκκλησία της Ελλάδος δεν τόλμησε να προχωρήσει στον αφορισμό του Νίκου Καζαντζάκη, καθώς ήταν αντίθετος σε κάτι τέτοιο ο οικουμενικός πατριάρχης Αθηναγόρας. Η Εκκλησία της Ελλάδας είναι αυτοκέφαλη και υπάγεται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο μόνο δογματικά. Επομένως, για τις οποιεσδήποτε ποινές που θα επιβάλλει δε χρειάζεται την έγκριση του Πατριαρχείου. Βέβαια, τελικά δεν αφορίστηκε ο Καζαντζάκης, αλλά η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδας τον κατέκρινε και το όνομά του εξακολουθεί μέχρι και σήμερα να φέρει το στίγμα αυτό της εκκλησίας. Επίσης, ο Τελευταίος Πειρασμός καταγράφτηκε στον Κατάλογο των Απαγορευμένων Βιβλίων της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, το καταργηθέν πλέον Index Librorum Prohibitorum. Ο Καζαντζάκης απέστειλε τότε σχετικό τηλεγράφημα στην Επιτροπή του Index με τη φράση του χριστιανού απολογητή Τερτυλλιανού «Ad tuum, Domine, tribunal apello», δηλαδή «στο Δικαστήριό σου, Κύριε, κάνω έφεση».

Οι μεγάλες διακρίσεις και το τέλος

Ο «Ζορμπάς» του Καζαντζάκη, εκδόθηκε στο Παρίσι το 1947 και με την επανέκδοση του, το 1954, βραβεύτηκε, ως το καλύτερο ξένο βιβλίο της χρονιάς. Το 1955, ο συγγραφέας μαζί με τον Κακριδή αυτοχρηματοδότησαν την έκδοση της μετάφρασης της Ιλιάδας, ενώ την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε τελικά στην Ελλάδα ο Τελευταίος Πειρασμός. Τον επόμενο χρόνο, τιμήθηκε με το Βραβείο Ειρήνης στη Βιέννη, ένα βραβείο το οποίο προερχόταν από το σύνολο των τότε Σοσιαλιστικών χωρών. Καθώς μια από αυτές ήταν η Κίνα επιχείρησε δεύτερο ταξίδι εκεί τον Ιούνιο του 1957, προσκεκλημένος της κινεζικής κυβέρνησης. Επέστρεψε με κλονισμένη την υγεία του προσβληθείς από λευχαιμία. Νοσηλεύτηκε στην Κοπεγχάγη της Δανίας και το Φράιμπουργκ (Freiburg im Breisgau) της Γερμανίας, όπου τελικά κατέληξε στις 26 Οκτωβρίου του 1957 σε ηλικία 74 ετών. Εντούτοις, σύμφωνα με άλλες μαρτυρίες, η λευχαιμία εμφανίστηκε στον Καζαντζάκη κατά το χειμώνα του 1938, 19 χρόνια πριν απ' το τέλος του, το οποίο αποδίδεται σε βαριάς μορφής ασιατική γρίπη. Η σορός του μεταφέρθηκε στο στρατιωτικό αεροδρόμιο της Ελευσίνας. Η Ελένη Καζαντζάκη ζήτησε από την Εκκλησία της Ελλάδος να τεθεί η σορός του σε λαϊκό προσκύνημα, επιθυμία την οποία ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, Θεόκλητος απέρριψε. Έτσι, η σορός του συγγραφέα μεταφέρθηκε στο Ηράκλειο. Έπειτα από μεγάλη λειτουργία στον Ναό του Αγίου Μηνά, παρουσία του Αρχιεπισκόπου Κρήτης Ευγενίου και 17 ακόμη ιερέων, έγινε η ταφή του Νίκου Καζαντζάκη, στην οποία όμως εκείνοι δεν συμμετείχαν κατόπιν απαγόρευσης του Αρχιεπισκόπου. Η ταφή έγινε στην ντάπια Μαρτινέγκο, πάνω στα Βενετσάνικα τείχη, διότι η ταφή του σε νεκροταφείο απαγορεύτηκε από την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδος. Τη σορό συνόδευσαν ο τότε υπουργός Παιδείας Αχιλλέας Γεροκωστόπουλος και ο ιερέας Σταύρος Καρπαθιωτάκης, ο οποίος αργότερα τιμωρήθηκε.
Στον τάφο του Νίκου Καζαντζάκη χαράχθηκε, όπως το θέλησε ο ίδιος, η επιγραφή:
   
"Δεν ελπίζω τίποτα, δε φοβούμαι τίποτα, είμαι λέφτερος".

Άποψη μου είναι ότι ο ιερέας Σταύρος Καρπαθιωτάκης αξίζει ένα τεράστιο ΜΡΑΒΟ για την πράξη του να παραστεί στην ταφή του Νίκου Καζαντζάκη.

Υ.Γ.1 Το ξέρω ότι το άρθρο είναι σεντόνι. Αλλα ταυτόχρονα είναι αρκετά μικρό για το συνολο των πληροφοριών που θα μπορουσα να προσθέσω.
Υ.Γ.2 Η αναφορά στον Νίκο Καζαντζάκη είναι πολυ μικρή. Ανέφερα λίγα στοιχεία για αυτόν και την ζωή του. Μια σχεδόν πλήρης αναφορά σε αυτόν θα δημιουργούσε ένα τεράστιο άρθρο.