Join the new world

ΗΜΕΡΑ ΜΝΗΜΗΣ ΤΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ,
από τις Γερμανικές Κατοχικές δυνάμεις

Το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων 13 Δεκεμβρίου 1943
Η 13η Δεκεμβρίου είναι μαύρη επέτειος. Είναι η μέρα που μας φέρνει στο μυαλό την τραγωδία των Καλαβρύτων.

Οι Γερμανοί μπήκαν στα Καλάβρυτα στις 09/12. Δημιούργησαν έναν ασφυκτικό κλοιό γύρω από την πόλη, προκειμένου να μην μπορεί κανείς να ξεφύγει. Την έντονη ανησυχία των κατοίκων κατάφερε, παραπλανώντας τους, να κατευνάσει ο Γερμανός Διοικητής, ο οποίος τους διαβεβαίωσε ότι δεν πρόκειται κανείς να πάθει τίποτε και ότι ο στόχος τους ήταν η εξόντωση των ανταρτών.


Ο επικεφαλής του εκτελεστικού αποσπάσματος Αυστριακός υπολοχαγός Βάλλιμπαλντ Ακαμπχούμπερ.
Ο Διοικητής του γερμανικού αποσπάσματος τους καθησυχάζει λέγοντας πως στο... λόγο της στρατιωτικής του τιμής(!) δεν θα τους σκοτώσουν, αλλά μόνο θα κάψουν την πόλη και θα μεταφέρουν τους κατοίκους σε άλλη πόλη...


Με τον οδοντωτό σιδηρόδρομο, φορτηγά και ζώα μετέφεραν όλη την περιουσία των Καλαβρυτινών, ακόμα και τα κοπάδια ζώων, γενικά ό,τι πολύτιμο συγκέντρωσαν από τη λεηλασία σπιτιών, Τραπεζών και Δημοσίου Ταμείου.

Στις 09/12, περνώντας από τις Αυλές των Καλαβρύτων, Γερμανικές δυνάμεις, με επικεφαλής τον Ebersberger, μπήκαν στα Καλάβρυτα. Ο Ebersberger υποσχέθηκε ότι δεν θα πειράξει τους κατοίκους και ότι θα αναζητήσει μονάχα τους αιχμαλώτους της μάχης της Κερπινής. (Φυσικά δεν τήρησε την υπόσχεσή του αυτή). Την Παρασκευή 10 Δεκεμβρίου εστάλη από τον Λε Σουϊρ στην Κοματαντούρ Αιγίου η εντολή της εκτέλεσης του ανδρικού πληθυσμού από 13 έως 80 ετών. Την Κυριακή 12 Δεκεμβρίου το πρωί, συγκέντρωσαν όλα τα ζώα από τα γύρω χωριά, τα έσφαξαν και τα έστειλαν στην Πάτρα. Την Κυριακή το απόγευμα αποχαιρέτησαν τον Πρόεδρο της κοινότητας και του είπαν ότι τη Δευτέρα το πρωί όλοι οι Γερμανοί θα έφευγαν από τα Καλάβρυτα.Την Κυριακή το βράδυ προς Δευτέρα, ο έχων το γενικό πρόσταγμα διοικητής χώρισε τους στρατιώτες σε 4 ομάδες για να θέσουν σε εφαρμογή τη δολοφονική επιχείρηση.

Ξημερώματα 13ης Δεκεμβρίου : Οι Γερμανοί κτυπούν δαιμονισμένα τις καμπάνες και καλούν τους κατοίκους να συγκεντρωθούν στο Δημοτικό Σχολείο, αφού πάρουν μαζί τους μια κουβέρτα και ψωμί για μια μέρα. (Στόχος τους ήταν με αυτή την εντολή να παραπλανήσουν τους Καλαβρυτινούς και να μην τους υποψιάσουν για τις δολοφονίες που θα ακολουθούσαν). Αφού άρπαξαν με τη βία αρκετά παιδιά από τις δακρυσμένες μανάδες τους, τα οδήγησαν μαζί με τους άνδρες στον τόπο της εκτέλεσης. Τις γυναίκες τις έκλεισαν στις αίθουσες του σχολείου. Στη συνέχεια έβαλαν φωτιά στο Σχολείο. Οι μανάδες και τα μεγαλύτερα παιδιά έσπασαν τα τζάμια και μπόρεσαν να βγουν από το κτίριο.


τo Δημοτικό Σχολείο

Στις 13/12 οι Γερμανοί ολοκλήρωσαν την επιχείρηση, πυρπόλησαν και κατέστρεψαν ολοκληρωτικά το χωριό των Καλαβρύτων, λεηλάτησαν ό,τι πολύτιμο υπήρχε και εκτέλεσαν σχεδόν όλο τον ανδρικό πληθυσμό του χωριού από 13 χρονών και πάνω, στη Ράχη του Καππή. Ο συνολικός αριθμός των εκτελεσθέντων ατόμων της ευρύτερης περιοχής των Καλαβρύτων το Δεκέμβριο του 1943 ήταν 1104.


Ο τόπος εκτέλεσης, ράχη του Καπή, με το μνημείο του ολοκαυτώματος

Ενώ η πόλη καιγόταν, 2.30΄ το μεσημέρι, οι ριπές των πολυβόλων άρχιζαν να ρίχνουν άψυχα τα σώματα όλων των συγκεντρωμένων αντρών και εφήβων. Δίνουν και τη "χαριστική βολή".

Η "χαριστική βολή"

Εγκαταλείπουν την πόλη και συνεχίζουν το έγκλημά τους στο ιστορικό μοναστήρι της Αγίας Λαύρας· το έκαψαν, αφού σκότωσαν καλόγερους και προσωπικό. Το ίδιο και στο Μέγα Σπήλαιο.

Μέγα Σπήλαιο κατεστραμμένο

Από την εκτέλεση, ανάμεσα στα θύματα, επέζησαν 13 μάρτυρες των γεγονότων...


Μαρτυρία του Νίκου Φερλελή, από τους επιζήσαντες του ολοκαυτώματος των Καλαβρύτων


«Ο Νίκος Φερλελής, ένας από τους επιζήσαντες αφηγείται: “Εκεί που καθόμασταν στη λάκκα [το μέρος που είχαν συγκεντρώσει τους άντρες] όλοι οι άντρες, μας έκαναν νόημα να σηκωθούμε. Και μόλις έπεσαν οι φωτοβολίδες, άρχισαν να μας "θερίζουν" με τα μυδράλλια. Όταν πέσαμε όλοι, πλησίασαν οι Γερμανοί με τα πόδια να βουλιάζουν στο αίμα και σ' έναν-έναν έδιναν τη χαριστική βολή. Εγώ είχα μείνει ζωντανός. Δυο αδέρφια ακόμα και κάποιοι άλλοι δίπλα μου. Μιαμιάμισυ ώρα είχε κρατήσει η εκτέλεση κι άλλες δυο και περισσότερο η χαριστική βολή. Είχα ένα γείτονα που ζούσε ακόμα και μου λέει: έρχεται η σειρά μας. Εμένα είχε πιαστεί, η αναπνoή και δεν μπορούσα να μιλήσω. Φτάνoυν σε μας, δίνουν δυo πιστoλιές στο γείτονά μου, στο κεφάλι - τον αποτέλειωσαν. Πετάχτηκαν τα αίματά του απάνω μου. Εμένα, όπως είχα το χέρι στο κεφάλι, μου δίνουν μια πιστολιά, η σφαίρα τρύπησε το χέρι μου και με λάβωσε στο μέτωπο. Λέω - πάλι τη γλύτωσα. Δεν πέθανα. Μετά από καμιά δεκαριά λεπτά, έρχεται άλλος, με γραπώνει απ' το γιακά, μου γυρίζει το πρόσωπο και μου δίνει άλλη μια πιστολιά. Να εδώ, στην κoρφή. Έμεινα για λίγο αναίσθητος. Είχα μουδιάσει ολόκληρος. Τέλος φύγανε. Ανασηκώθηχα τότε ανάμεσα στους σκοτωμένους, κοιτάω και βλέπω από κείνο το δρομάκι εκεί ερχόταν η μάνα μου. Μου λέει - πού είναι οι άλλοι; Είχα άλλα δυο αδέρφια, το Βασίλη και τον Κίμωνα. Bρήκαμε τον έναν, ύστερα και τον άλλον σκοτωμένους. Έφυγα από κει, και θυμάμαι πάταγα μέσ' στο αίμα και το πόδι μου βούλιαζε ως το γόνα. Το αίμα κύλαγε ποτάμι, είχε φτάσει ως κάτω στο δρόμο ... »
( Μαύρη Βίβλος της Κατοχής)

Στην πόλη οι φλόγες περιζώνουν το δημοτικό σχολείο. Γυναίκες και παιδιά σε αλλοφροσύνη παραβιάζουν τις κλειδωμένες πόρτες ή πηδάνε από τα παράθυρα...


Δεν βλέπουν πουθενά τους άντρες. Αργά το μεσημέρι μαθαίνουν το κακό της μαζικής εκτέλεσης. Ανηφορίζουν την πλαγιά και παγώνουν από το φρικτό θέαμα που αντικρίζουν! Οδυρμός και θρήνος...

Την επόμενη μέρα θρηνώντας απελπένα μεταφέρουν τους αγαπημένους νεκρούς σέρνοντάς τους πάνω στις κουβέρτες που εκείνοι είχαν πάρει μαζί τους, κατά τις διαταγές...
Οι αποδεκατισμένες οικογένειες φτιάχνουν πρόχειρα καταλύματα για να μείνουν - είναι και χειμώνας!...
Η πόλη καπνίζει ακόμα από τις φωτιές στα ερείπια. Δυο μέρες κράτησαν οι ταφές. Ατέλειωτες μέρες ο θρήνος...
ερείπια... θρήνος και απόγνωση

Το μεγάλο Δράμα των Καλαβρύτων είχε ξεκινήσει. Τα νιάτα, οι δημιουργικές δυνάμεις της πόλης, περιουσίες και κόποι χρόνων αφανίστηκαν στις 2:34΄ της 13ης Δεκεμβρίου 1943, όπως δείχνουν οι δείκτες του σταματημένου ρολογιού της εκκλησίας.

Η συνέχεια του δράματος βρήκε τις γυναίκες να προσπαθούν με τα νύχια να σκάψουν πρόχειρους τάφους στην παγωμένη γη του Δεκέμβρη, για να θάψουν τους νεκρούς τους. Με τις κουβέρτες που είχαν κοντά τους, μετέφεραν τους σκοτωμένους στο νεκροταφείο και άλλους έθαψαν εκεί στο λόφο, μια τραγική σκηνή που κράτησε μέρες.

Ακολούθησε η προσπάθεια της επιβίωσης μέσα στα χαλάσματα, που έμελλε για χρόνια να στεγάσουν τις απορφανισμένες οικογένειες.

Το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων «συγκίνησε και συνένωσε τους Έλληνες - δυνάμωσε τον αγώνα τους κατά του κατακτητή», ομολογεί ο τότε γενικός στρατιωτικός διοικητής των Γερμανών στην Ελλάδα.

Οι Καλαβρυτινές Γυναίκες, οι Καλαβρυτινές Μανάδες, μορφές ηρωικές, παλεύοντας κάτω από δύσκολες συνθήκες, κατάφεραν να αναθρέψουν τα παιδιά τους και να ξαναχτίσουν την πόλη μέσα από τα ερείπια.

Στον Τόπο της Εκτέλεσης, ο Λευκός Σταυρός και η Πετρωμένη Καλαβρυτινή Μάνα, αιώνια σύμβολα του μαρτυρίου

ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ...