[Ekonomi]Donem baslangici ve genel bilgilendirme notu - 1
Virotutis
Degerli E-Turkiye vatandaslari,
Gornicetli arkadasimizin ricasi uzerine, kabinesinde Ekonomi Bakani olarak yer almayi kabul ettim. Umarim bu donem sonunda, aylardir tartisilan ancak cozum konusunda uzerinde uzlasamadigimiz ekonomik sorunlar ile ilgili, cogunlugu tatmin edecek politikalari, vatandas, meclis ve hukumet olarak gerceklestirebiliriz. Ekonomi Bakani olarak paylasacagim dusuncelerimin de MAD grubundan bagimsiz olacagini belirtmek istiyorum. Fikirlerime karsi ya da destek cikabilirsiniz, ancak bunu yaparken lutfen bu platformun sadece ama sadece bir oyun oldugunu unutmamanizi rica ediyorum.
Oyuna son 8 ayda getirilen yenilikler ile (calisma vergisi, savas emirleri, isgal vergileri vb.) hem ulke gelir kaynaklarinda hem de merkezi yonetimin ve kurumsalligin gerekliligi konusunda onemli degisiklikler oldu. Vatandaslarimizin ekonomiye olan ilgilerinden ve bilgilerinden bagimsiz olarak genel bir fikire sahip olmalari icin ilk birkac makalemde bu iki konuya deginecegim.
Gelir kaynaklarinda yasanan kaymanin en onemli sebebi , gelir vergisi yerine 8 ay once getirilmis olan calisma vergisi ve her ne kadar e-Turkiye acisindan cok kayda deger olmasa da, yaklasik 5 ay once getirilmis olan isgal vergisidir. Isgal vergisinin bizim acimizdan onemli olmamasinin sebebi isgal ettigimiz ulke sayisisinin az olmasi ve bu ulkelerin aktif nufuslariyla dogru orantida dusuk hacimli pazar islemleri gerceklestirmeleridir.
Bu iki vergi yeniliginden once, ulkelerin en onemli gelir kalemi tahmin edeceginiz uzere gelir vergisi kalemiydi. Bunda da en onemli etken hammadde disindaki tum urunlerin pazar disinda isleminin yapilabiliyor olmasidir. Hammadde islemlerinde kdv bulunmazken yuksek ithalat vergileri uygulanarak lisans vasitasiyla urun satabilecek yabancilara ve olasi vergi gelirine ket vurulabilmektedir.
Pazarda satilan yerli urunlerde kdv, yabanci urunlerde de kdv+ithalat vergisi kumulatif olarak fiyatin icindedir. Pazar disinda gerceklesen islemler, yerli ureticinin kazanci etkilenmezken satin alan oyuncularin urun basina 0.01~0.35 (su andaki fiyatlar ve kdv oranlariyla) fiyat araliginda bir kazanc saglamalarina, ayni anda da vergiden kacinmalarina (vergi kacirma demiyorum cunku sorun oyun dinamiklerinden kaynaklanmaktadir) sebep oluyor.
Silah ihtiyacini gunluk olarak karsilayan oyuncular icin bu miktarlar cuzi olabilecegi icin pazar uzerinden islemlerini gerceklestirdiklerini varsayabiliriz. Toplu islemlerde ise kar miktari artacagi icin oyuncularin pazar disi islemlere yoneldiklerini soyleyebiliriz (bununla ilgili tek istisnai durumun turnuva/yenilik beklentisi icinde yapilan ve fiyat balonlari olusturan spekulatif toplu alimlar oldugunu dusunuyorum).
Ne yazik ki bu konuda yapabilecegimiz bir duzenleme bulunmuyor (kdv’yi dusurup oyuncularin vergiden kacinma egilimlerini azaltmak disinda. yalniz buradaki onemli husus, gunluk olarak pazarda gerceklesen islem hacminin ve olasi vergi kaybinin bilinmemesi. kdv’nin toplam vergi gelirine etkisini olcmek icin deneysel amacli kdv oranlari %1 azaltilabilir ya da arttirilabilir). Ayni sekilde farkli e-ulkelerden olan oyuncular bu sekilde islem gerceklestirerek ulkeler arasi ticaret engellerini (bu engeller sabit maliyet olarak nitelendirebilecegimiz lisans ucreti, ithalat vergisi, ve pazar islemlerini tamamen engelleyen ambargolardir) asabiliyor, ve tabi devlet yine vergi kaybina ugruyor.
Zaten, fiyat diferansiyellerinin kayda deger oldugu durumlarda, oyuncular bulnduklari ulkeyi degistirip, istedikleri pazardan urun alma ozgurlugune sahipler. Yani, yerli pazari ihtal urunlerden korumak mumkunken, yerli oyuncularin daha ucuza yabanci urun almalarini, bu urunleri kullanmalarini ya da bu urunleri yerli pazarda, yerli menseili olarak satmalarini engelleyen bir mekanizma bulunmuyor. Bu acidan ithalat vergisinin cok da anlamli oldugunu dusunmuyorum.
Ote yandan eski gelir vergisi sisteminde sadece aktif oyuncu sayisi vergilendirilebilecek tabani olustururken, yeni calisma vergisi sistemiyle o ulkenin vatandasi olan oyuncularin toplam sirket sayisi bu tabani olusturmaya baslamistir. Bunula birlikte bu vergiden kacinma yontemi de bulunmamasi, calisma vergisini oyunun en etkili ve onemli vergi kalemi yapmaktadir. Bu vergi sisteminin en buyuk getirisi, oyunda daha onceden vergilendirilemeyen hammaddenin vergilendiriyor olmasidir. Ote yandan kendi bakis acimdan bu verginin gelir vergisine oranla en buyuk dezavantaji ise geliri vergilendirmemesidir.
Eski sistemde oyuncular aldiklari maasin belirli bir oranini vergi olarak devlete oduyorlarken, su andaki sistemde sirketlerinin uretimlerinden ya da kazanclarindan bagimsiz olarak, ulkenin ortalama maasinin belirli bir oranini (calisma vergisi olarak belirlenen) vergi olarak vermektedirler. Bu da sirketler arasinda vergi yuku acisindan esitsizliklerine yol acmaktadir ve bu esitsizlik “optimal calisma vergisi orani” belirlenmesinde yasanan tartismalarin sebeplerinden bir tanesi.
Her ne kadar yazdiklarimin cogu oyun dinamiklerinin tekrari gibi olsa da makale basinda belirttigim gibi amacim vatandaslarimizin genel bir fikire sahip olmalarini saglamak ve boylece politika calismalarimiza katilimi arttirmak. Bir sonraki makalede, calisma vergisi ve calisma vergisinde yapilacak degisikligin, oyuncu gelirlerine olan etkisi uzerinde duracagim.
Saygilarimla,
Virotutis
Comments
Pirinc, ikinc, ucunc....fakirsavar
voted
voted abim 🙂
eline sağlık
okumadım ama voted
votado
Eline sağlık.Hızlı başlangıç, umarım dönem faydalı geçer.
Oylandı.
Güneş abi, güzel izah etmişsin. Klavyene su dökülmesin, parmakların yorulmasın inş 😛
V.
V
çok uzun yazmışsın knkiy okumaya üşendim ama voted xdxd
tum vergileri dusurup yabancılara acın marketi bir de oyle deneyelim
benim boyle bir iddaam ya da dusuncem yok, varolan durumu anlatiyorum. yabancilara pazari kapatsak bile yabanci urunlere karsi kapatamiyoruz. amac yerli ureticiyi korumak tamam ama ithal urun satisini engellememiz mumkun degil, sadece yabancilarin dogrudan urun satmasini engelliyoruz.
voted.her dönem aynı şeyler yazılıp çiziliyor ve milim yol almadan bakıyoruz seçim gelmiş..senin döneminin farklı olacağını umuyorum başarılar
v
v+s Başarılar
voted... akademik bir makale okudum sanki 😁
Eline sağlık 🙂. V.
KDV'yi hemen %1 yapın ÇOK ÖNEMLİ
ithalat vergilerini arttırın
asgari ücreti arttırın
"ben ekonomiden anlıyorum" demek için makale yazmışsın resmen 🙁
"Ben ekonomiden anliyorum" diye makale yazmadim 🙂 Amacim oyunculari vergiler ve ile ilgili sorunlar konusunda bilgilendirmeye calismak. Nihayetinde de halk, meclis ve hukumet olarak uzlasilan politikalari gerceklestirebilmek.
teşekkürler
hasss
çok uzunnn
ama okuyup oylamadım xdxd
hocam iktisat okuyan herkes bilir ki iktisatta deneysel bir gözlem yapabilmek pek mümkün değildir, bunun sebebi ise pek çok farklı etkenin bir bileşimi oluşu ve tabi ki insanların algı biçimlerinin çok değişken olması. şimdi sen demişsin %1 arttıralım bakalım nasıl etkilicek vergileri daha dogrusu bunu çoğu kişiden duyduk, ama böyle yapmanın hiç bir etkisi olmayacaktır bence. çünkü insanlar %1 vergi azaldı diye black marketi bırakacaklarını sanmam. ama daha yüksek miktardaki indirimlerde insanların algısı değişebilir ve lan 3-5 kuruş için tokatlanma riskine girmemeyim diyebilir, yada aynı şekilde lan 3-5 kuruş için şimdi alıcı bulucan da tankı göndercen de parayı atcak da diye bi üşengeçliğe girebilirler, böyle yapıldıgı takdirde daha verimli sonuçlar alınabilceğine inanıyorum. baktın algı değişmiyor döndürürsünüz eski haline 😃
benim %1 artis ya da azaltmadaki amacim algiyi degistirmekten ziyade kdvnin toplam vergideki payini belirlemek, etkisini olcmeye calismak. dedigin gibi algi degismezse, daha robust sonuc elde edilebilir 🙂
anladım. umarım bu analizlerden sonra daha radikal kararlar alınır 🙂
başarılar bu arada 🙂
bu makaleyi yayınlayabilmen için makalene eklemen gerekenler ;
1)nüfus cüzdanı örneği
2)ikametgah ilmuhaberi
3)Vukuatlı nüfus kayıt örneği
4)Portör Muayenesi
a- Gaita Kültürü
b- Mikroskobik kist incelemesi
c- Boğaz Burun Kültürü
d- Akciğer Grafisi (Tüberküloz yönünden)😎 Labaratuar Hizmetleri a- Kan Tahlili
b- Kan Grubu
c- İdrar Tahlili
d- HBs Ag
e- HBs Ab
f - HCV
g- İdrarda Kurşun
h- Kanda Kurşun
ı- İdrarda Fenol
j- Sedimentasyon
k- Karaciğer Fonksiyon Testleri
5)Odyolojik Muayene
6) Ağır ve Tehlikeli İş Raporu Hazırlanması
7) Göğüs Radyografileri
😎 Solunum Fonksiyon Testi
9) Koruyucu Aşılar
a- Tetenoz aşısı
b- Grip aşısı
c- Hepatit aşısı gibi
10)Diploma örneği (Aslı gibidir damgalı yaş imzalı)
11)12 adet vesikalık fotoğraf (sakalsız bıyıksız)
12)Temiz kağıdı
13)sigorta girişi kartı
v
v43+s1021 başarılar
v+s
ekleyınız cooğ yalnızım🙁