Ekonomiye Giriş

Day 2,987, 03:52 • Published in Turkey Iran • by Has Kapital

Hangi mal ve hizmetlerin ne kadar üretileceği konusundaki karar, kapitalist ekonomilerde fiyat mekanizması tarafından belirlenir. Fiyat mekanizmasının en iyi çalıştığı (dolayısıyla ekonominin sahip olduğu kaynakların en akılcı biçimde dağıtıldığı) varsayılan model, serbest piyasa ekonomisidir.

Fiyat mekanizmasının çalışması iki temel öğeye bağlıdır: Arz ve talep.



TALEP

Tüketicilerin herhangi bir zaman süresi içinde (bir gün, bir ay, bir yıl) bir maldan ne kadar satın almaya istekli olduklarını gösteren ilişkiye talep diyoruz. Satın alma isteği, arzusu, satın almak demek değildir.

Bir mala karşı olan talebi etkileyen bir çok faktör vardır. Bu faktörlerin en önemlileri, malın fiyatı, ortalama gelir düzeyi, tüketicilerin tercih ve beğenileri, diğer malların fiyatlarıdır. (Tüketicilerin bu malın fiyatının gelecekte artabileceği yolundaki beklentilerini de bu faktörler arasına katabiliriz). Genel olarak, ortalama gelir düzeyinin, bu mal yerine kullanılabilen (ikame edilebilen) bir malın fiyatının artması, bu malla birlikte kullanılan bir malın fiyatının azalması veya tercihlerin bu mal lehine değişmesi, talebi artırır ve malın fiyatı değişmese de tüketiciler o maldan daha fazla almak isterler. Aynı biçimde, ortalama gelir düzeyinin, bu mal yerine kullanılabilen bir malın fiyatının düşmesi, bu malla birlikte kullanılan bir malın fiyatının yükselmesi veya tercihlerin bu mal aleyhine değişmesi, talebi azaltır ve malın fiyatı değişmese de tüketiciler o maldan daha az almak isterler.

Arz, mal ve hizmetlerin belirli bir fiyat
karşılığında müşteriye sunulmasıdır. Belirli bir
piyasada, belirli bir zamanda, belirli bir fiyattan
satılmak istenilen miktar arz miktarıdır.
Firmalar yükselen fiyatlardan yararlanmak
için arz ettikleri miktarı artırmaya çalışırken fiyatların
düşmesi durumunda arz miktarını azaltır.