Join the new world

Όχι, δυστυχως φιλε πατριωτη δεν θα ακούσεις το νέο το ποιηματάκι που ακους τελευταια από τους φιλους ελληνοψυχους φρουρους του εθνους.
Θα ακούσεις για πραγματικό ρατσισμό απέναντι σε Έλληνες.
Και συγκεκριμένα, Έλληνες που μετά το 22 έφυγαν από τη Σμύρνη για να γλιτώσουν το μαχαίρι του Τούρκου.
Πως αντιμετωπίστηκαν από τους ντόπιους έλληνοψυχους υπερπατριωτες?
Γιατί βαπτίστηκαν ξένοι στην ιδια τους τη χώρα από τους γηγενείς νοικοκυραίους?
Παραθέτω αποσπασματα από μια εργασία που βρηκα στην εγκυκλοπαίδεια του Μειζονος Ελληνισμού, και όχι σε κάποιο προδοτικό αριστεροεβραικο site.

Παραπομπή: Κατσάπης Κωνσταντίνος, «Αντιπαραθέσεις μεταξύ Γηγενών και Μικρασιατών Προσφύγων στην Ελλάδα», 2002,
Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία
URL: http://www.ehw.gr/l.aspx?id=3665>

NA ΠΑΡΟΥΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΜΑΣ
Το ενδιαφέρον του πολιτικού κόσμου για το πρόβλημα της αντιπαράθεσης έλαβε μεγάλες διαστάσεις μετά τα σοβαρά επεισόδια στο Κιούπκϊοι το φθινόπωρο του 1924, όταν οπλισμένες ομάδες γηγενών, αφού επιτέθηκαν στον οικισμό των προσφύγων, «ετραυμάτισαν 17 πρόσφυγας, το πλείστον γυναίκας, πυρπολήσαντες τας σκηνάς, τους σταύλους, τους αχυρώνας, λεηλατήσαντες και τας αποσκευάς…»(Εφημερίδα Παμπροσφυγική (9 Νοεμβρίου 1924)).Τα σοβαρά αυτά επεισόδια είχαν αποτέλεσμα την ολοσχερή καταστροφή δεκάδων προσφυγικών κατοικιών και τον τραυματισμό πολλών προσφύγων και αποδόθηκαν σε οικονομικά αίτια, δηλαδή στην προσπάθεια των γηγενών να εκτοπίσουν τους πρόσφυγες από τα μέρη τους, «ίνα νέμονται τας περιουσίας των ανταλλαξίμων» (Εφημερίδα Παμπροσφυγική (9 Νοεμβρίου 1924)).

. . Στις αγροτικές περιοχές και κυρίως στις βόρειες επαρχίες του κράτους, τα προβλήματα που αναδύθηκαν ήταν άλλου τύπου. Η στελέχωση των διοικητικών υπηρεσιών από «παλαιοελλαδίτες» υπαλλήλους τις έφερνε σε αντιπαράθεση με το προσφυγικό στοιχείο, καθώς συχνά λειτουργούσαν αυταρχικά, με τρόπο «αληπασαλίδικο».5 Καταγγελίες για κατάχρηση εξουσίας και βιαιοπραγίες εις βάρος των προσφύγων είναι πολύ συχνές στον Τύπο της εποχής.6
ΠΟΓΚΡΟΜ
Κάθε φορά που τα πολιτικά πάθη οξύνονταν και οι πολιτικές συνθήκες το ευνοούσαν, η εχθρότητα γηγενών που ανήκαν στο αντιβενιζελικό στρατόπεδο εύκολα διοχετευόταν στις τοπικές κοινωνίες. Το αποκορύφωμα αυτών των αντιθέσεων υπήρξαν οι βίαιες ταραχές που ξέσπασαν στη Μακεδονία μετά την καταστολή του βενιζελικού κινήματος το Μάρτιο του 1935, οι οποίες απέκτησαν τη μορφή απροκάλυπτου πογκρόμ εναντίον του προσφυγικού στοιχείου εκ μέρους οπλισμένων αντιβενιζελικών ομάδων

ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΚΑΘΑΡΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ

Το πλήθος των μικρών ή μεγάλων ιδιαιτεροτήτων που περιείχε η κουλτούρα τους, από τη γλώσσα12 μέχρι τα έθιμα και τη νοοτροπία τους, προέβαλλε μια διαφορετικότητα που θεωρήθηκε από τους ντόπιους απειλή για την πολιτισμική τους «καθαρότητα».13 Το σύνολο των χαρακτηρισμών που αποδόθηκαν στους πρόσφυγες είναι ενδεικτικό: «τουρκόσποροι», «τουρκομερίτες», «γιαουρτοβαφτισμένοι»15 και «ογλούδες» είναι ορισμένοι που χρησιμοποιήθηκαν από τους ντόπιους με σκοπό να τονιστεί και να στιγματιστεί η διαφορετικότητα των προσφύγων.

ΔΙΑΒΡΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Επιπλέον, δεν ήταν σπάνια η επίκληση του κινδύνου «ηθικής διάβρωσης» της κοινωνίας από την υποτιθέμενη «σεξουαλική χαλαρότητα» και τον τρόπο ζωής των γυναικών προσφύγων. Ο χαρακτηρισμός «Σμυρνιά» ή «παστρικιά» δεν ήταν άσχετος με αυτού του είδους τις κατηγορίες. Η παρακάτω περιγραφή της Αρμένισσας Ανζέλ Κουρτιάν είναι χαρακτηριστική του τρόπου με τον οποίο αρκετοί ντόπιοι βίωναν και ερμήνευαν αυτή τη διαφοροποίηση: «Οι νέοι της Αθήνας και του Πειραιά έρχονται εδώ [δηλ. στην Κοκκινιά] για να διασκεδάσουν. Έχουν ξετρελαθεί με τα κορίτσια. Τις βρίσκουν πιο όμορφες και πιο εξελιγμένες. Στην αρχή ήρθαν για διασκέδαση και για να βρουν καμιά καμωματού. Όμως γρήγορα τους τυλίγει κάποια και παντρεύονται. Οι ντόπιοι έχουν κατατρομάξει για τα παιδιά τους. Τα χάνουν από το δικό τους περιβάλλον. Κάθε γονιός φοβάται μην τυχόν πάρει ο γιος του καμιά προσφυγοπούλα δίχως προίκα».16

ΝΑ ΤΟΥΣ ΔΕΙΡΟΥΜΕ ΝΑ ΤΟΥΣ ΣΦΑΞΟΥΜΕ ΝΑ ΤΟΥΣ ΔΙΩΞΟΥΜΕ
Πολλά μονόστηλα στις αθηναϊκές εφημερίδες αποτυπώνουν το κλίμα της εποχής. Το 1928 πρόσφυγες αντιμετώπισαν τις απειλές ενόπλων, όταν προσπάθησαν να καταλάβουν τα οικόπεδα που τους είχαν αποδοθεί στη θέση Κοκκινόβραχος της Κοκκινιάς,23 ενώ την ίδια χρονιά, στον Πειραιά, ντόπιος για «κτηματικές διαφορές» πυροβόλησε πρόσφυγες «εξυβρίσας πρώτον τους πρόσφυγας, το κράτος και την κυβέρνησιν».24
Συχνά οι επιθέσεις των γηγενών είχαν αποτέλεσμα τη δολοφονία προσφύγων: «Τα πραγματικά ελατήρια του φόνου» γράφει η Παμπροσφυγική το 1924 μετά τη δολοφονία πρόσφυγα από ντόπιο στη Νιγρίτα Σερρών «δεν είναι, ως ταύτα μας παρουσιάζονται, η κλοπή ή η ανεύρεσις ενός απωλεσθέντος σχοινίου. Είναι το μίσος, τα πάθη, τα οποία εδημιουργήθησαν μεταξύ των εντοπίων και των προσφύγων διά την κατάληψιν των υπό των Οθωμανών καταληφθέντων κτημάτων και γαιών».25 Άλλες φορές οι συγκρούσεις γενικεύονταν, όπως συνέβη το 1928 στο χωριό Ασβεσταριό κοντά στα Γιαννιτσά, όταν συνεπλάκησαν μεταξύ τους ομάδες ντόπιων και προσφύγων, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό είκοσι ανθρώπων. Τις περισσότερες φορές, ωστόσο, οι πρόσφυγες δέχονταν οργανωμένες και ξαφνικές επιθέσεις ομάδων ντόπιων που προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να τους εκδιώξουν από τα μέρη τους. Το Νοέμβριο του 1924 οι κάτοικοι του χωριού Αετός της επαρχίας Ξηρομερίου επιτέθηκαν κατά των προσφύγων του οικισμού Άγιος Νικόλαος, ενώ στο χωριό Ροδόλειβος στη Μακεδονία φανατισμένοι ντόπιοι απειλούσαν ότι «θα σφάξωσι, θα εκδιώξουσι τους πρόσφυγας δι’ όπλων, μαχαιρών και ροπάλων».26

ΜΑΣ ΠΑΙΡΝΟΥΝ ΤΙΣ ΔΟΥΛΕΙΕΣ

Για πάρα πολλούς εργαζόμενους οι πρόσφυγες ήταν υπεύθυνοι για την ουσιαστική μείωση των αποδοχών τους, μια και αποτελούσαν φτηνό εργατικό δυναμικό που επέτρεψε τη συμπίεση των ημερομισθίων τους προς τα κάτω. Ένα κομμάτι του ντόπιου πληθυσμού εγκατέλειψε σύντομα τις μικρές επαρχιακές πόλεις και μετακινήθηκε στην Αθήνα εξαιτίας της οικονομικής ανασφάλειας που προκάλεσε η προσφορά φτηνών εργατικών χεριών από τους πρόσφυγες.28

ΕΙΝΑΙ ΒΡΩΜΙΑΡΗΔΕΣ ΚΑΙ ΚΟΥΒΑΛΑΝ ΑΡΡΩΣΤΙΕΣ

Η αρνητική εικόνα που διαμόρφωσαν οι γηγενείς για τους πρόσφυγες ενισχύθηκε από μια σειρά γεγονότων που ήταν αποτέλεσμα των τραγικών συνθηκών εγκατάστασης και διαβίωσης των τελευταίων. Επιδημίες οι οποίες ενέσκηπταν συχνά σε προσφυγικούς καταυλισμούς που για πολλά χρόνια δεν κάλυπταν τις στοιχειώδεις συνθήκες υγιεινής, καθώς και μια γενικότερη αναστάτωση που προκάλεσε στην ήρεμη κοινωνική ζωή των κατοίκων η παρουσία και μόνο χιλιάδων προσφύγων στις πόλεις,32 ενέτειναν το αίσθημα της δυσφορίας των γηγενών.

ΕΞΑΘΛΙΩΜΕΝΕΣ ΟΡΔΕΣ ΑΠΕΙΛΟΥΝ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ

όπως παρατηρούσε ο Henry Morgenthau, ο πρώτος πρόεδρος της ΕΑΠ, «παρά τη γενναιόδωρη βοήθεια που πρόσφεραν οι ιθαγενείς Έλληνες στους Μικρασιάτες αδελφούς τους, ήταν φυσικό να φαίνεται αρχικά ότι αυτή η εξαθλιωμένη ορδή δε θα ήταν τίποτε άλλο από ευθύνη και βάρος».34 Έτσι, στο πλαίσιο αυτό δεν έλειψαν οι συνεχείς εντάσεις, οι εκνευρισμοί που πολλές φορές οδηγούσαν στο μίσος, αλλά ακόμα και κάποιες φωνές που το 1933 απαίτησαν «να επιβληθεί στους πρόσφυγες να φορέσουν κίτρινα περιβραχιόνια για να τους διακρίνουν και να τους αποφεύγουν οι Έλληνες».35


Οποιαδηποτε ομοιότης με λογικες του σημερα ειναι καθαρα συμπτωματικη


Παραπομπες
1. Η απογραφή του 1928 κατέγραψε στον ελλαδικό χώρο 1.221.849 πρόσφυγες, εκ των οποίων 673.025 αστικής και 578.824 γεωργικής προέλευσης. Ωστόσο, οι περισσότεροι ερευνητές συμφωνούν ότι ο αριθμός όσων ήρθαν στην Ελλάδα μετά το 1922 πρέπει να είναι κατά πολύ μεγαλύτερος.
2. «Μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού», γράφει ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, «που από το 1915 είχε διχασθεί δεν αντίκρισε με συμπάθεια τους πρόσφυγες, όταν τα αδυσώπητα κύματα της ιστορίας τούς έριξαν πάνω στα βράχια της Ελλάδος. Δεν υπήρξε συμπάθεια, δεν υπήρξε απάθεια, υπήρξε αντιπάθεια. Το θυμούμαι και ανατριχιάζω», βλ. Ρήγος, Ά., Η Β' Ελληνική Δημοκρατία 1924-1935: κοινωνικές διαστάσεις της πολιτικής σκηνής (Αθήνα 198😎, σελ. 227.
3. Στην περίπτωση, λόγου χάρη, του φόνου ενός πρόσφυγα από γηγενή στη Νιγρίτα Σερρών το 1924, το συμβάν αποδόθηκε σε οικονομικές διαφορές των πρωταγωνιστών κι όχι στο συγκρουσιακό κλίμα που είχε καλλιεργηθεί. Βλ. εφημερίδα Παμπροσφυγική (28 Σεπτεμβρίου 1924).
4. Βεντήρης, Γ., Η Ελλάς του 1910-1920 2 (Αθήνα 1931), σελ. 277.
5. Μαρτυρία του αντιεισαγγελέα Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης Α. Βαζούρα το 1935. Δημοσιεύεται στο Ρήγος, Ά., Η Β΄ Ελληνική Δημοκρατία 1924-1935: κοινωνικές διαστάσεις της πολιτικής σκηνής (Αθήνα 198😎, σελ. 254.
6. Όπως αυτή που περιέγραφε τις αυθαιρεσίες ενός συνταγματάρχη, ο οποίος «κατελάμβανε βιαίως τας προσφυγικάς οικίας εις την Δράμα και διέσυρε εις τας οδούς τα γυναικόπαιδα», βλ. εφημερίδα Παμπροσφυγική (2 Νοεμβρίου 1924).
7. Εφημερίδα Παμπροσφυγική (9 Νοεμβρίου 1924).
8. Εφημερίδα Παμπροσφυγική (9 Νοεμβρίου 1924).
9. Αι αγορεύσεις του Ελληνικού Κοινοβουλίου 1909-1956 (Αθήνα 1956), σελ. 314.
10. Οι απόψεις που διατυπώνονται τον Ιούλιο του 1928 από τον συνεπέστερο ίσως αρθρογράφο του αντιβενιζελικού στρατοπέδου, τον εκδότη της Καθημερινής Γεώργιο Βλάχο, για «πολιτική δικτατορία των προσφύγων, βορά των οποίων θα γίνουν μετά τις εκλογές αι οικίαι και τα αστικά εν γένει ακίνητα των γηγενών», είναι χαρακτηριστικές. Βλ. Ρήγος, Ά., Η Β΄ Ελληνική Δημοκρατία 1924-1935: κοινωνικές διαστάσεις της πολιτικής σκηνής (Αθήνα 198😎, σελ. 229.
11. Mavrogordatos, G., Stillborn Republic: Social Coalitions and Party Strategies in Greece 1922-1936 (Los Angeles 1983), σελ. 193.
12. Μεγάλο τμήμα των προσφύγων μιλούσε μονάχα την τουρκική γλώσσα, ενώ τα ποντιακά που μιλούσαν χιλιάδες άτομα ήταν εντελώς ακατανόητα για τους ντόπιους πληθυσμούς.
13. Είναι πολύ χαρακτηριστικά όσα αναφέρει το 1934 ο Αιγίδης για το ζήτημα αυτό: «Η άγνοια της ελληνικής γλώσσης από μιαν μεγάλη μερίδαν του προσφυγικού όγκου, η εκ δυσκόλως αποβαλλομένης μακράς συνηθείας χρησιμοποίησις της τουρκικής από άλλην μερίδα αυτού, καίπερ δυναμένην να συνεννοηθή εις την Ελληνική, οι ιδιωματισμοί εξάλλου της τοπικής διαλέκτου του Πόντου και της Καππαδοκίας, εις τους οποίους ήτο φυσικόν να μην αναγνωρίζωσιν οι μη ειδότες την αγνοτέραν κληρονομίαν της γλώσσης των Μυρίων του Ξενοφώντος, όλα αυτά είχαν παράσχει εις πολλούς την εντύπωσιν ότι επρόκειτο περί ενός απαιδεύτου και αναλφαβήτου κόσμου». Βλ. Αιγίδης, Α.Ι., Η Ελλάς χωρίς τους πρόσφυγας: ιστορική, δημοσιονομική, οικονομική και κοινωνική μελέτη του προσφυγικού ζητήματος (Αθήναι 1934), σελ. 181.
14. Κατάθεση μνήμης του Βάσου Βογιατζόγλου, που δημοσιεύεται στο Δακούρα-Βογιατζόγλου, Ό., «Νέα Ιωνία: η γέννηση και ανάπτυξη μιας πόλης της σιωπής», Πρακτικά του Β΄ Διεθνούς Συνεδρίου «Η πόλη στους νεότερους χρόνους: μεσογειακές και βαλκανικές όψεις 19ος-20ός αιώνας» (Αθήνα 2000), σελ. 109.
15. Ο όρος προφανώς παρέπεμπε με περιπαικτική διάθεση στη συχνότατη παρουσία του γιαουρτιού στην καθημερινή διατροφή των προσφύγων.
16. Γεωργιάδης, Κ., Ρεμπέτικο και πολιτική (Αθήνα 1993), σελ. 35-36.
17. Ενδεικτικό της ισχύος που είχαν οι πολιτισμικές αναφορές είναι ότι, πολλές δεκαετίες μετά την εγκατάσταση, γύρω στο 1970, στις προσφυγικές συνοικίες της Αθήνας, του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης ήταν ιδιαίτερα αγαπητές εισαγόμενες ταινίες από την Τουρκία. Βλ. Στασινοπούλου, Μ., «Το οθωμανικό παρελθόν στον ελληνικό κινηματογράφο. Μεταφορά λογοτεχνικών προτύπων και δημιουργία νέων εικόνων», στο Ο Ελληνικός Κόσμος ανάμεσα στην Ανατολή και στη Δύση 1453-1981 (Αθήνα 1999), σελ. 152-153.
18. Εφημερίδα Παμπροσφυγική (18 Ιανουαρίου 1925).
19. Απόσπασμα από συνέντευξη πρόσφυγα στην περιοχή του Βόλου. Βλ. Κονταξή, Α., «Διαδικασίες ένταξης των Μικρασιατών Προσφύγων α΄ και β΄ γενιάς στην πόλη του Βόλου», Πρακτικά του Β΄ Διεθνούς Συνεδρίου «Η πόλη στους νεότερους χρόνους: μεσογειακές και βαλκανικές όψεις 19ος-20ός αιώνας» (Αθήνα 2000), σελ. 518.
20. Το 1917 υπήρχαν στη Μακεδονία τα 818 από τα 2.259 τσιφλίκια που υπήρχαν σε όλη την ελληνική επικράτεια.
21. Βεργόπουλος, Κ., Το αγροτικό ζήτημα στην Ελλάδα: το πρόβλημα της κοινωνικής ενσωμάτωσης της γεωργίας (Αθήνα 1975), σελ. 154.
22. Αι αγορεύσεις του Ελληνικού Κοινοβουλίου 1909-1956 (Αθήνα 1956), σελ. 314.
23. Εφημερίδα Παμπροσφυγική (22 Ιανουαρίου 192😎.
24. Εφημερίδα Παμπροσφυγική (12 Ιανουαρίου 192😎.
25. Εφημερίδα Παμπροσφυγική (28 Σεπτεμβρίου 1924).
26. Εφημερίδα Παμπροσφυγική (16 Νοεμβρίου 1924).
27. Εφημερίδα Παμπροσφυγική (17 Μαΐου 192😎.
28. Λεοντίδου, Λ., Πόλεις της σιωπής: εργατικός εποικισμός της Αθήνας και του Πειραιά, 1909-1940 (Αθήνα 1989), σελ. 164.
29. Λιάκος, Α., Εργασία και πολιτική στην Ελλάδα του μεσοπολέμου: το Διεθνές Γραφείο Εργασίας και η ανάδυση των κοινωνικών θεσμών (Αθήνα 1993), σελ. 451.
30. Εφημερίδα Προσφυγικός Κόσμος (18 Σεπτεμβρίου 1927).
31. Κονταξή, Α., «Διαδικασίες ένταξης των Μικρασιατών Προσφύγων α΄ και β΄ γενιάς στην πόλη του Βόλου», Πρακτικά του Β΄ Διεθνούς Συνεδρίου «Η πόλη στους νεότερους χρόνους: μεσογειακές και βαλκανικές όψεις 19ος-20ός αιώνας» (Αθήνα 2000), σελ. 513.
32. Ας σημειωθεί πως οι πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν προσωρινά όπου υπήρχε στεγασμένος χώρος. Έτσι, για τη στέγασή τους χρησιμοποιήθηκαν σχολεία, εκκλησίες, θέατρα, ξενοδοχεία κ.λπ.
33. Υπουργείον Υγιεινής, Προνοίας και Αντιλήψεως, Διατάξεις αφορώσαι την πρόνοιαν και αστικήν εγκατάστασιν των Προσφύγων (Αθήναι 1926), σελ. 131.
34. Morgenthau, H., Η αποστολή μου στην Αθήνα: 1922 το έπος της εγκατάστασης (Αθήνα 1994), σελ. 349.
35. Δημοσίευμα εφημερίδας Τύπος του Νίκου Κρανιωτάκη. Αναφέρεται τόσο στο Mavrogordatos, G., Stillborn Republic: Social Coalitions and Party Strategies in Greece 1922-1936 (Los Angeles 1983), σελ. 195, όσο και στο Ρήγος, Ά, Η Β΄ Ελληνική Δημοκρατία 1924-1935: κοινωνικές διαστάσεις της πολιτικής σκηνής (Αθήνα 198😎, σελ. 228.