ΙΣΤΟΡΙΑ

Day 902, 09:30 Published in Greece Greece by statho

Κάθε εβδομάδα θα γράφω κάτι σαν το παρακάτω νομίζω ότι ποτέ δεν πρέπει να χάνουμε ευκαιρία να εμπλουτίζουμε τις γνώσεις μας.Ελπίζω να σας ενδιαφέρει.







ΥΛΙΚΑ ΓΡΑΦΗΣ ΣΤΟΝ ΑΡΧΑΙΟ ΚΟΣΜΟ

μεταλλική πένα

μεταλλική πένα
Μιας και αναφερθήκαμε στην γραφή, καλό θα ήταν να θυμηθούμε ότι ο Αριστοτέλης χρησιμοποιούσε πένα από μέταλλο με σχισμή στην μέση για να γράφει τα πάρα πολλά έργα του ευκολότερα.
Προφανώς παρόμοια με του Αριστοτέλη είναι και η μπρούντζινη πένα βρέθηκε στις ανασκαφές της κατεστραμμένης Πομπηίας.
Χρειάζεται να φτάσουμε στα 1565 για να ανακαλυφθεί το μολύβι από γραφίτη στην Ελβετία από τον Π.Σκαλίς, και στα 1748 για να μας ξανά-φτιάξει ο Γ.Γιάνσεν στην Γερμανία την χαλύβδινη πένα.
Όσο για το στυλό με μπίλια που σήμερα βρίσκεται παντού, εφευρέθηκε λίγο μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο.


μελάνι
Για γραφή και ζωγραφική χρησιμοποιήθηκαν κατά καιρούς διάφορα μελάνια. Στην Κίνα χρησιμοποιήθηκε αρκετά, μελάνι φτιαγμένο από το κάρβουνο καμένου λαδιού, αναμειγμένο με κάποια κόλα.

Ιδιαίτερα εντυπωσιακά για την εποχή του μεσαίωνα παραμένουν βυζαντινά γραπτά που σαν μελάνι είχαν χρησιμοποιήσει χρυσό ή ασήμι που είχαν μετατρέψει σε σκόνη και τελικά σε μείγμα κόλας για γραφική ύλη. Αργότερα τα ίδια υλικά χρησιμοποιούνται από ζωγράφους.
Οι προ-Ίνκας γράφανε πάνω σε φύλα μπανανιάς. Από όλους σχεδόν τους λαούς έχουν βρεθεί επιγραφές χαραγμένες σε κεραμικά. Ο εύκολος στην χάραξη φρέσκος πηλός επίσης διέσωσε πολλά δείγματα γραφής. Πιο επίσημα κείμενα βρέθηκαν σκαλισμένα σε μάρμαρο ή σε βράχο ακόμα και σε μεταλλικές πλάκες.
περγαμηνές
Για πιο φορητές μορφές αρχείων χρησιμοποιούσαν κατάλληλα επεξεργασμένα δέρματα, αυτά ήταν οι περιβόητες περγαμηνές. Η περγαμηνή είναι σχεδόν ημιδιαφανής, εξαιρετικής αντοχής και η δημιουργία της αρκετά δύσκολη καθώς πρέπει να λειανθεί με το χέρι και να τεντωθεί κατάλληλα. Στο τμήμα για τη βυρσοδεψία θα πάρετε μια ιδέα της τεχνικής. Μερικές περγαμηνές είναι τόσο καλά κατασκευασμένες που αντέξανε πολλά σβησίματα και ξανά-γραψίματα στο πέρασμα των αιώνων από μοναχούς και λόγιους που καθώς δεν είχανε ...γόμες ή Undo στο Word, ουσιαστικά ξύνανε με λεπίδα την κατά την γνώμη τους άχρηστου περιεχομένου περγαμηνή για να αποκτήσουν γραφική ύλη... Λόγω του υψηλού κόστους της περγαμηνής ολόκληρα κείμενα σβηνόταν για να χρησιμοποιηθεί και πάλι σαν γραφική ύλη η περγαμηνή, αυτά τα έγραφα έγιναν γνωστά σαν παλίμψηστα.

μεσαιωνική μικρογραφία
καλλιτεχνικές μικρογραφίες
Επίσης οι μικρογραφίες της Μεσαιωνικής και πρότερης εποχής παρουσιάζουν εκπληκτικά χρώματα απροσδόκητα ανθεκτικά στις δυσμενείς συνθήκες αποθήκευσης (μύκητες, υγρασία) και ιδιαίτερη λεπτομέρεια. (Σήμερα, 10 αιώνες μετά, οι φωτογραφικής ποιότητας εκτυπώσεις από τους ink-jet εκτυπωτές μας αντέχουν δεν αντέχουν 1 μήνα στον ήλιο και ούτε 2 μέρες σε συνθήκες υγρασίας, πόσο μάλλον αν βραχούν. Ποιο ήταν το μυστικό των μοναχών; Οι βαφές με μικροσωματίδια όπως σκόνη πετρωμάτων και εκχυλίσματα φυτών, που σε αντίθεση με τα σύγχρονα μελάνια είναι πολύ ανθεκτικές. Και φυσικά απ' ότι αποδεικνύεται τελικά, χρησιμοποιούσαν πολύ καλύτερα υλικά απ' το σημερινό χαρτί.
φορητές πινακίδες γραφής
Μεγάλη διάδοση είχαν επίσης από τον καιρό της αρχαίας Αθήνας και ξύλινες πτυσσόμενες πινακίδες επικαλυμμένες με κερί. Σε αυτές μπορούσαν να γράφουν και να σβήνουν με σχετική ευκολία χρησιμοποιώντας συνήθως κάποιο μικρό στύλο στενό και πλακέ στο ένα άκρο και επίπεδο στο άλλο ώστε να μπορεί να διορθώνει σχετικά εύκολα στο εύπλαστο κερί. Συνήθως το σημειωματάριο αυτού του τύπου αποτελούνταν από δύο κερωμένες ξύλινες επιφάνειες που έκλειναν αντικριστά, σαν σημερινό βιβλίο, προφυλάσσοντας με αποστάτες τις σημειώσεις στις κερωμένες επιφάνειες. Κάτι σαν πρόγονος του laptop δηλαδή! 😉
Χρειάζεται να φτάσουμε σχεδόν στον 8ο αιώνα για να αρχίσει η Ευρώπη να έχει σαν γραφική ύλη το χαρτί. Οι Κινέζοι το είχαν από το 100 μ.Χ.
πάπυρος
Καταπληκτική για την εποχή της επινόηση ήταν το χαρτί από πάπυρο. Ο πάπυρος χρησιμοποιήθηκε στην Αίγυπτο από τα πανάρχαια χρόνια καθώς το φυτό είναι αυτοφυές εκεί. Αν αναλογιστούμε την ευπάθεια ενός κατεργασμένου στο χέρι υλικού, είναι εκπληκτικό ότι βρέθηκαν πάπυροι αρχαιότεροι του 1500 π.Χ. Το ιδιαίτερα ξηρό περιβάλλον εμπόδισε καταστροφή τους από υγρασία. Οι Αιγύπτιοι μάζευαν την ψίχα του φυτού πάπυρος, χώριζαν και άπλωναν τις ίνες και με μία διαδικασία άγνωστη σε μας κατάφερναν και έφτιαχναν χαρτί σχεδόν στο ίδιο πάχος με τα σημερινά αλλά με πολύ καλύτερη αντοχή. Η ποιότητά του θυμίζει λευκή μουσελίνα και η αντοχή του περγαμηνή από μοσχάρι.
Η κατάκτηση της Αιγύπτου από τους 'Αραβες έκανε μετά τον 7ο αιώνα πολύ δύσκολη για τους ευρωπαίους την προμήθεια παπύρων κι έτσι άρχισαν να φτιάχνουν τις δικές τους περγαμηνές, μέχρι την έλευση της εφεύρεσης του χαρτιού από την Κίνα στην Ευρώπη.
Μια παρόμοια τεχνική με την κατασκευή του παπύρου έχει επιβιώσει μέχρι σήμερα στον τρόπο που φτιάχνεται στην Ιαπωνία μέχρι σήμερα το χειροποίητο χαρτί με τον παραδοσιακό τους τρόπο.
χαρτί
Στην Κίνα η γνώση κατασκευής χαρτιού ξεκινάει από πολύ παλιά και είναι λίγο πολύ γνωστή σε όλους. Όταν οι 'Aραβες έφτασαν και κατέκτησαν κάποια τμήματα το 751 μ.Χ. κοντά στο Samarkand, ανάμεσα στα λάφυρα ήταν και Κινέζοι σκλάβοι που γνώριζαν την τέχνη κατασκευής του χαρτιού. Έτσι το μυστικό μεταφέρθηκε στην Δύση.
Μια άλλη Κινέζικη επινόηση είναι η επικάλυψη του χαρτιού με τέτοια υλικά που η γραφή ή η εκτύπωση πάνω του να είναι όσο το δυνατόν ποιοτικότερη. Ασχολήθηκαν μάλιστα τόσο συστηματικά με το χαρτί που από τον 7ο αιώνα ήδη χρησιμοποιούσαν και τα πρώτα χαρτονομίσματα.
Σήμερα με τους εκτυπωτές μας τεχνολογίας ψεκασμού μελάνης (inkjet) είδαμε ότι το απλό χαρτί που χρησιμοποιούσαμε δεν ήταν τόσο καλό για ποιοτικές εκτυπώσεις, και πάλι καταλήξαμε να χρησιμοποιούμε για φωτογραφική ποιότητα χαρτί με διάφορες επικαλύψεις.
Αρκετά άγνωστο όμως παραμένει το γεγονός ότι και οι Μάγια έφτιαχναν κανονικό χαρτί σχεδόν από το 1000 π.Χ. Οι Αζτέκοι διατήρησαν την γνώση παραγωγής χαρτιού και η γνώση έφτασε μέχρι τους Μεξικανούς Otomi μέχρι και σήμερα. Η μέθοδος χρησιμοποιεί το εσωτερικό της φλούδας του κορμού της συκιάς, το οποίο παραμένει στο νερό μέχρι καθαρίσει απ' τους χυμούς του. Μετά οι ίνες βράζονται σε ασβέστη και ξεπλένονται και πάλι. Στην συνέχεια οι ίνες ζυμώνονται σε πολτό, πλάθονται σε φύλα και αφήνονται να στεγνώσουν απλωμένες σε επίπεδες επιφάνειες. Οι Αζτέκοι χρησιμοποιούσαν ζεστές πέτρες με τις οποίες όχι μόνο έκαναν το χαρτί όσο πιο ίσιο γινόταν, αλλά λέγεται ότι έτσι το προετοίμαζαν με τον καλύτερο τρόπο για το επόμενο στάδιο πού πολλές φορές δεν ήταν απλά η γραφή, αλλά και η εκτύπωση!



VOTE KAI SUB