Ο κακός πολίτης στην Κλασική Αθήνα. Μια κριτική.

Day 4,096, 07:33 • Published in Greece Greece • by GeorgeIV

Χαιρετώ την κοινότητα της eGreece.

Έχοντας σχεδόν τελειώσει το σχετικά καινούργιο βιβλίο του Matthew Crist που εκδόθηκε από τις ΠΕΚ θα ήθελα να πω με μερικές γραμμές το περιεχόμενο του βιβλίου και την σημασία που ίσως μπορεί να έχει για τον εντοπισμό των «κακών πολιτών» σήμερα.

Το βιβλίο ουσιαστικά ακολουθεί δύο μεγάλα ζητήματα της πόλης κράτους της Αθήνας, χρησιμοποιώντας μια σειρά από φιλοσοφικά και φιλολογικά κείμενα της αρχαιότητας (ποιήματα, νομοθεσία, ιστορία, θεατρικά έργα).

Το ένα είχε να κάνει με τις περιπτώσεις των πολιτών/στρατιωτών που λιποτακτούσαν από τον στρατό της πόλης (είτε αποφεύγοντας με διαφόρους τρόπους την επιστράτευση είτε λιποτακτώντας από το πεδίο της μάχης πριν, κατά την διάρκεια, αλλά και το τέλος των εχθροπραξιών). Ακολουθώντας μια πορεία μέσω δικανικών αγώνων που μας διασώζονται, αλλά και μέσω θεατρικών και φιλοσοφικών έργων(Αθηναίων Πολιτεία, Γερο Ολιγαρχικός κ.α.) δίνεται σημασία στην λιποταξία και την δειλία μόνο στις περιπτώσεις επώνυμων ανδρών, οι οποίοι μέσω των δικών που συχνά γίνονταν στην Αρχαία Αθήνα (με στόχο το να πληγεί η ηθική υπόσταση του πολιτικού αντιπάλου) ήταν διαρκώς στο στόχαστρο. Για τον μέσο οπλίτη/πολίτη, ενώ υπήρχαν ένδικα μέσα για την επιβολή ποινής είτε για την μη συμμετοχή του είτε για την λιποταξία (σε αντίθεση με την Σπάρτη που κάτι από τα αυτά τα δύο ισοδυναμούσε με δημόσιο εξευτελισμό και εξορία) συνήθως δεν εφαρμόζονταν ποτέ, για λόγους που είχαν να κάνουν με την ανοχή όσο και το συμφέρον των υποψήφιων ατόμων που θα μπορούσαν να τους καταγγείλουν (π.χ. Ταξίαρχοι που είχαν στα χέρια τους τις καταστάσεις κατάταξης στην περίπτωση των φυγόστρατων). Όσον αφορά την πόλη, η ίδια επιθυμούσε να ενθυμείται μόνο τις νίκες και όχι τις ήττες, ενώ η αυστηρή τιμωρία των μη υψηλά ιστάμενων (π.χ. Στρατηγών ας πούμε) θα στρέφονταν εναντίον της προπαγάνδας που προωθούσε η πόλη όσον αφορά την στράτευση και την συμμετοχή στους πολέμους που διεξήγαγε η πόλη.

Το δεύτερο μέρος αναφέρεται στις περιπτώσεις φοροαποφυγής των πλούσιων στρωμάτων της Αθηναϊκής Κοινωνίας, τους τρόπους που η δημοκρατία προσπαθούσε να καλύψει τις ανάγκες της για έσοδα μέσω των χορηγιών και των λειτουργιών που ανελάμβαναν οι πρώτοι, όσο και τους τρόπους και τις αδυναμίες που χρησιμοποιούσαν υπέρ τους τα εύπορα στρώματα της πόλης (π.χ. έλλειψη κτηματολογίου/περιουσιολόγιου) για να αποφύγουν τις εισφορές. Γίνεται μνεία στις περιπτώσεις που η πόλη επέβαλε έκτακτη φορολογία στα εύπορα στρώματα της πόλης (π.χ. Πελοποννησιακοί πόλεμοι) και το πως αυτή χρησιμοποιήθηκε μετά από τους αριστοκρατικούς για την σύντομη επιβολή του ολιγαρχικού πολιτεύματος αμέσως μετά τον πόλεμο.

Με λίγα λόγια ο συγγραφέας προσπαθεί να μας δείξει το πως 2000 χρόνια + πριν υπήρχαν παρόμοια προβλήματα με τα σημερινά και πως οι κοινωνίες του τότε τα έβλεπαν και τα αντιμετώπιζαν, άλλες φορές πετυχημένα, άλλες φορές όχι.

Με εκτίμηση,

Aquitanian News.