Mala škola šaha - najpoznatije škole šaha

Day 2,470, 12:33 • Published in Japan Austria • by Vojvoda Dragan
Španski vek šaha

Španac Huan Ramirez Lucena napisao je knjigu Kratko uputstvo i vrlo potreban uvod za nauku o šahovskoj igri koja je izašla u Salamanci 1497. godine. On se smatra osnivačam pisane teorije savremenog šaha. U španski vek šaha ubrajaju se još i Portugalac Damiano, dok je najistaknutiji španski majstor bio Ruy Lopez da Segura iz Zafre. 1559. godine on je slučajno dospio u Rim gde je pobedio najbolje rimske šahiste. Španci su još uvek bili pod uticajem šatrandža, ali su ipak ostavili neke prve pouke:
Lucena je naglašavao važnost koncentracije sila, Damiano je isticao da nijedan potez ne sme biti učinjen bez cilja, a Lopez je uočio značenje borbe za središte šahovske table.

Italijanska škola šaha

Giovanni Leonardo di Bona, poznat još pod imenom Il Puttino, razljutio se zbog poraza u igri protiv Lopeza, pa se čak petnaest godina pripremao na odmazdu. Zajedno sa Sirakužaninom Boiom i Rimljaninom Poleriom, 1575. godine našao se na dvoru Filipa II u Madridu, te je došlo do okršaja između Italijana i Španca. Leonardo di Bona pobedio je sve svoje protivnike i Lopeza. Taj događaj smatra se početkom ere italijanskoga šaha, a susret u Madridu prvim međunarodnim šahovskim susretom.

Od svih italijanskih šahista, genijalnošću se najviše istaknuo Gioachino Greco nazvan Kalabrez, prvi profesionalac savremenog šaha. Njegovo je delo bilo prevedeno na mnoge evropske jezike i postalo je uzor italijanske šahovske škole. Grecove partije odlikovale su se munjevitim napadima, neočekivanim kombinacijama i finim zamkama, a njegove ideje bile su vrlo originalne i raznolike po kombinacijama. Kod italijanskih šahista prisutna je slobodna rokada, te dare il gambetto što znači podmetnuti nogu, od čega je nastao današnji izraz gambit za igru. Tokom 18. veka u Modeni je delovao posljednji majstorski trio italijanske šahovske ere koji su činili Ercole del Rio, Giambattista Lolli i Domenico Lorenzo Ponziani. Oni su ujedno i zaslužni za razvoj teorije završnica.

Nakon Greca nastaje zastoj. Šah je do tada bio igra kraljeva. Igrao se samo na dvorovima pod pokroviteljstvom i uz materijalnu pomoć tadašnjih vladara i feudalaca. Početkom 18. veka šah prelazi u kafane koje su bile okupljališta uglednih ljudi. U Parizu je najpoznatija kafana bila Cafe de la Regence, a u Londonu Old Slaughter. Nemački seljaci su odavno igrali šah, po nekim predanjimama još od 11. veka.



Šahovski majstor Philipp Stamma izdao je knjigu Rasprava o šahovskoj igri u kojoj ističe da su neodoljivi napadi i krasne kombinacije italijanskih majstora, najčešće plod grešaka njihovih protivnika. Šahisti onoga doba najviše su bili oduševljeni njegovim problemima koje je objavio pod naslovom Šahovske tajne Arapina Stamme. Smatra se prethodnikom i pokretačem današnje šahovske problemske umetnosti.



Ruska škola šaha

Godine 1925. u bivšem Sovjetskom savezu započela je šahovska ekspanzija uz pomoć državnih, a potom i naučnih institucija. Zasnovana je na velikoj masovnosti tj. u ono je vreme bilo preko 4 miliona aktivnih šahista. Najveći broj svetskih prvaka i velemajstora dolazi iz bivšeg Sovjetskog saveza, ali i najznačajnija šahovska istraživanja i literatura imaju pečat sovjetske šahovske škole. Zasnovana je na odličnoj tehnici igre, poznavanju otvaranja i psihološkoj dominaciji.
Padom berlinskog zida, uticaj ruske škole šaha raširio se i na zemlje koje su činile taj savez, ali isto tako i na našu zemlju. Naši šahisti su sledbenici te škole. Računari su uticali na smanjenje uticaja ruske škole šaha, tako da su se za medalje na svetskim prvenstvima borile ravnopravno i mnoge druge zemlje, ne samo članice bivšeg Sovjetskog saveza.

[img]https://fbcdn-sphotos-e-a.akamaihd.net/hphotos-ak-xpa1/v/t1.0-9/p370x247/10527858_10204204809097935_4289668768727497125_n.jpg?oh=556fc692bcd65f8eba5508e428261f32&oe=547FEAAF&__gda__=1416317008_73384b5f1b27ce2daae7a7b061c160d1[/img]

Informatička era šaha

Tokom sedamdesetih godina 20. veka započinje razvoj računarskog šaha. Jedan od prvih šahovskih programa nazvan je Chess. Na početku su dobri šahisti lako pobeđivali računre u šahovskim partijama, ali u ne tako dalekoj budućnosti pojavili su se jaki računari pred kojima su poklekli i najbolji majstori. Programi za računarski šah omogućuju korisnicima da sami igraju šah ili im je mašina protivnik.

Kompjuter igra šah drugačije od čoveka. Moć računarskog programa leži u hardverskoj snazi uređaja i ogromnim bazama podataka iz kojih program odabire najoptimalniji potez.

Značajan doprinos šahovskom programiranju dali su Claude Shannon i Ken Thompson. Nekadašnji svjetski prvak u šahu Mihail Botvinik, jedan je od vrhunskih šahovskih stručnjaka koji se bio posvetio računarskom šahu.